MARKUS MEULMEESTER
Zolang de klassieke radiozender Radio 4 bestaat wordt er al publiekelijk over gelamenteerd. Scoorde de zender zo'n vijf jaar geleden nog een luisterdichtheid van 2 procent, nu is dat volgens het Continu Luister Onderzoek van Intomart teruggelopen tot 0,3 procent, hetgeen neerkomt op ruim 40.000 luisteraars. Voor de programmamakers niet echt om blij van te worden.

In maart van dit jaar formuleerde columnist H.J.A. Hofland in NRC Handelsblad onder de titel Overgrote meerderheid elf punten van kritiek waaronder: nooit door de muziek heenpraten, minder Für Elise-werken, onzinnige weetjes en nooit 'een hele goede morgen' of 'bijzonder fijne avond'. Zijn aanval op de zender werd door honderden lezers gedeeld en die stuurden onder het motto Meer muziek, minder gepraat ongeveer 800 adhesiebetuigingen naar de zender. Nu de zender komend weekeinde op vrijdag, zaterdag en zondag met een aantal rechtstreekse concerten uit het muziekcentrum Vredenburg in Utrecht zijn 25-jarig jubileum viert, mogen klagers zondag hun bezwaren nog een keer uiten. En deze klaagzang staat onder leiding van oud-staatssecretaris voor Cultuur Aad Nuis en is rechtstreeks via internet te volgen.

Overigens zijn er ook luisteraars die dol op de meest merkwaardige details zijn en precies willen weten hoe het komt dat een kwartet van Sjostakovitsj hees van toonzetting is. Omdat de componist tijdens het componeren een kou opliep. En ook kunnen zij van geboorte- en sterfjaren niet genoeg krijgen. De zender kwam zondag 28 december 1975 voor het eerst in de lucht en was het resultaat van de actie 'Nederland Muziek', aangezet door essayist Rudy Kousbroek, violist Theo Olof en chef-kunst van NRC Handelsblad, K.L. Poll. In het begin slechts van 7 uur 's morgens tot vijf uur 's middags, nu 24 uur. Geleidelijk groeide er na jaren van afbrekende kritiek een kwalitatieve verbetering. Nog tot vijf jaar geleden zaten er regelmatig kerkdiensten, dominees, wetenschappers en andere dissonanten in de programmering. Wie nu op een willekeurig tijdstip op Radio 4 afstemt, krijgt een veelzijdig klassiek programma: Van licht tot zwaar, van opera tot operette en van niet- Westerse tot geïmproviseerde muziek.

Ofschoon zendercoördinator Margreet Teunissen uit eigen onderzoek weet dat slechts drie procent van de luisteraars vindt dat er te veel wordt gepraat, wil ze de kritiek toch nuanceren. "Wij hebben periodes in de ochtend, middag en avond dat er nauwelijks wordt gesproken. Van de totale zendtijd is slechts vijf procent gesproken woord. Als men steeds in de file naar het muziek-actualiteitenprogramma A4 luistert dat aan het eind van de middag wordt uitgezonden, zou je de indruk kunnen krijgen dat er veel wordt gesproken. Maar dat is slechts een klein deel."

Teunissen wil geenszins alles bij het oude laten. Allereerst is er een technische verbetering die deze maand al wordt ingevoerd en waardoor de geluidsontvangst in de auto wordt verbeterd. Teunissen: "We gaan een dubbele distributie gebruiken waardoor in de lawaaiige auto's zachte tonen minder zacht en harde tonen minder hard doorkomen. Compressie heet die techniek. Neem de Boléro van Ravel, die begint heel zacht met een solo en die is in de auto niet te horen."

Verder wil Teunissen met ingang van 1 april of mogelijk iets later het muziekaanbod uitbreiden en de presentatie veranderen. "We brengen nu overwegend symfonisch repertoire maar ik zou meer pianorecitals, jazzconcerten, vocale uitvoeringen en kamermuziek willen."

Ook zou zij de presentatie minder neutraal en minder belerend willen zien. " Neutraal is flets. De gesproken tekst moet niet oubollig of suf zijn maar vlot en toegankelijk. De korte aankondigingen blijven want de mensen willen graag weten wat er wordt uitgezonden. Verder moeten we geen veredelde jukebox worden zoals Classic FM met alleen maar korte fragmenten."

Jubileumconcerten: Radio 4, vrijdag om 19.00 uur het Metropole Jeugdorkest; zaterdag 20.15 Kleine Dreigroschenmusik van Weill en zondag 14.15 uur de Turangalîla-Symfonie van Messiaen en 's avonds om 20.15 uur Symfonie nr. 2 van Mahler. Zondag na het concert van Messiaen het luisteraarsdebat: www.radio4.nl

Eerder verschenen in deze rubriek:

Met Monus naar de maan
(27 november 2000)
Vriendschap in ballingschap
(20 november 2000)
Voor het volk achter de bouwput
(13 november 2000)
Een bandje scoren
(6 november 2000)
Tussen krenterigheid en angst
(30 oktober 2000)
Bij het vullis?
(23 oktober 2000)
Vishaak in je oor
(9 oktober 2000)
Hoe wilt ú begraven worden?
(2 oktober 2000)
Ik lach om niet te huilen
(25 september 2000)
VPRO breekt belofte
(18 september 2000)
Alles wat riekt naar klank
(11 september 2000)
Allemaal naar de NROD!
(4 september 2000)
BNN beroert de radio
(28 augustus 2000)
Ûûûûûûh...
(21 augustus 2000)
Radio 1 wordt er niet beter op
(14 augustus 2000)
Niet te koop
(7 augustus 2000)
Boeddha is boos
(31 juli 2000)
Met een kristalletje de wereld rond
(24 juli 2000)
Wij willen Wielaert
(17 juli 2000)
De etterbak van het peloton
(10 juli 2000)
Nachtelijke reis
(3 juli 2000)
Voetbal op de radio
(26 juni 2000)
Oren wassen
(5 juni 2000)
'Jazz is een plicht'
(29 mei 2000)
Hemelse modder
(22 mei 2000)
De toekomst van de radio
(8 mei 2000)
Ochtendmensen
(1 mei 2000)
Red Beatrix!
(17 april 2000)
Spervuur
(10 april 2000)
Opwindende radiotijden
(3 april 2000)
De lof der vrijzinnigheid
(27 maart 2000)
Tijdsbeeld in geluid
(13 maart 2000)
Een voorbeeld voor Radio 1
(6 maart 2000)
Radio op cd
(28 februari 2000)
Pete Felleman (1921-2000)
(21 februari 2000)
Internet op de radio
(14 februari 2000)
Bedroevend nieuws
(7 februari 2000)
Nieuws moet niet leuker
(31 januari 2000)
De macht van het getal
(24 januari 2000)
Muzikaal verhaal
(17 januari 2000)
Ons nationaal product
(10 januari 2000)
De eerste Millennium-placenta
(3 januari 2000)

Eerder verschenen artikelen in het archief.

( a d v e r t e n t i e s )