U kijkt naar de website van NRC Handelsblad gedurende de periode 1995-2001. Bezoek ook de de huidige site.
    M E D I A  
NIEUWS  | TEGENSPRAAK  | SUPPLEMENT  | AGENDA  | ARCHIEF  | ADVERTENTIES  | SERVICE 

  NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

De macht van het getal

HANS DULFER
Het was tijdens die nu godzijdank voorbije Week van de Nederlandse Popmuziek op Radio 3 FM dat ik min of meer per ongeluk terecht kwam in een poging van twee als koppel opererende populaire deejay's om een tragisch geval van zinloos geweld in Vlaardingen te becommentariëren. Een van de twee probeerde echt op het gebeuren in te gaan en vroeg na een korte analyse aan zijn collega wat die er nu van vond en of hij zelf wel eens betrokken geweest was bij zinloos geweld. De aangesproken Radio 3- coryfee gaf onomwonden toe dat hij wel eens met vrienden op stap was geweest die voor de lol her en der wat mensen in elkaar gemept hadden. Maar hij had daar zelf natuurlijk niet aan meegedaan, dat durfde hij met de hand op z'n hart te beweren. Deejay 1, die in de gaten kreeg dat het samenspraakje de verkeerde kant op dreigde te gaan, lispelde maar snel iets van 'onbegrijpelijk' en 'moreel verval' en startte schielijk de nieuwe Marco Borsato. Het is misschien dan ook voor deze twee goedbedoelende deejay's om de werkelijke aanleidingen tot zinloos geweld eens op een rijtje te zetten.

Zinloos geweld is een regelrecht gevolg van de tweedeling in de maatschappij. Niet de overbekende tweedelingen als arm en rijk, blank en zwart, Christen of Moslim, maar de tweedeling tussen mensen die wel of niet passen in de opsommingen die in de media bepalen of iets of iemand succesvol is. Je zal maar de hele dag op het nieuws moeten horen dat de AEX-index weer boven de 1000 is gestegen terwijl je zelf niet weet wat een aandeel is. Je zal maar lezen dat de duurste voetballer 120 miljoen moet kosten, terwijl je nauwelijks je gsm-toestel kan bekostigen. Of dat de ABN-Amro twee miljard winst heeft maar desondanks 2500 banen schrapt, als je voor de tiende keer je sollicitatie ziet mislukken omdat je niet alles van computers weet. Alles wat de media ons nog mededelen is in de ban van het getal en het kwaliteitsoordeel wordt gemeden als de pest. Kijkcijfers bepalen of een tv-programma 'goed' of 'slecht' van kwaliteit is. Popconcerten zijn pas interessant als er meer dan 100.000 bezoekers zijn, bedrijven zijn succesvol al naar gelang hun miljoenenomzet, en politieke partijen en vakbewegingen halen hun gelijk uit de hoeveelheid mensen die ze met hulp van dubieuze attracties op de been weten te krijgen.

En let op deejay's: alle mensen die niet kunnen meedoen aan die ophemeling met aantallen, krijgen ongemerkt een bloedhekel aan die getalsmatige zo succesvolle voorbeeld-elite waarmee ze elke dag worden geconfronteerd. En dat uit zich dan op zeer uiteenlopende manieren. Heus niet via revoluties of opstanden, want daar is geen rechtvaardiging meer voor. Niemand komt er van de honger om en geen mens zal hier om z'n politieke of godsdienstige overtuiging nog achter de tralies worden gezet. Nee hoor, het uit zich via volgevreten rellerige hooligans die doen of ze super-fans zijn maar in werkelijkheid een ontzettende hekel hebben aan de elf duurbetaalde en met alle luxe omgeven sportproleten. Het uit zich ook in het in elkaar tremmen van de conducteur die de verpersoonlijking is van die pas geprivatiseerde vervoersonderneming die de meeste miljoenen winst met het minste personeel maakt. Het uit zich in opgekropte machteloosheid wegens met niet mee mogen of kunnen doen met het succesverhaal van het getal, de opgehemelde IT branche, de beurswinsten, de huizengekte en de bedrijfsovername's. Een onberedeneerde machteloosheid tegenover een ongrijpbare succes-elite met als resultaat vernielde telefooncellen, onzinnige rellen en het in elkaar schoppen van willekeurige passanten.

Wat dit allemaal met die twee onnozele Radio 3 deejay's te maken heeft? Juist die zijn als geen ander de hele week die onzinnige getalscriteria luid aan het bejubelen. De top honderd, de best verkochte single, de meest gedraaide CD, het best beluisterde programma, het meeste telefoontjes opleverende spelletje en de populairste presentator, zijn daar de alleenzaligmakende maatstaven die een kwaliteit suggereren die er helemaal niet is. Het is ver gezocht, maar misschien begint bij 3 FM nu juist wel alle ellende.

NRC Webpagina's
24 JANUARI 2000



Eerder verschenen in deze rubriek:

Muzikaal verhaal
(17 januari 2000)
Ons nationaal product
(10 januari 2000)
De eerste Millennium-placenta
(3 januari 2000)

Eerder verschenen artikelen in het archief.


    Bovenkant pagina

NRC Webpagina's © NRC HANDELSBLAD (web@nrc.nl)