HANS DULFER
In het algemeen heb ik het niet zo op Frans Haks die sinds zijn vertrek uit het Groninger Museum me net iets te veel aan een culturele Joop Braakhekke doet denken. Maar die indruk heb ik afgelopen vrijdag naar aanleiding van zijn rol als 'Rechter van Dienst' in het NPS radio-programma Het Geding behoorlijk moeten bijstellen.

Twee partijen discussiëren over een stelling, een commentator doet de begeleiding en verzoekt op gezette tijden om commentaar van de bellende dorpsgekken die immer weer te vinden zijn. Uiteindelijk bepaalt dan een Rechter van Dienst met inachtneming van alle argumenten een winnaar. Zo zit het programma min of meer in elkaar. Dit keer was de stelling 'Loonmatiging is geboden want dat draagt bij tot de welstand in ons land', aangedragen door VVD-Europarlementariër Martens en bestreden door de voorzitter van FNV Bondgenoten Han de Vries. Niet dat die twee iets zinnigs hadden te melden in de discussie. De ene open deur na de andere werd met fluwelen pantoffels ingetrapt omdat de vroegere rivalen VVD en FNV door het Poldermodel zijn verworden tot een ruggelings verbonden Siamese tweeling die niet in de gaten heeft dat een stap vooruit ze beiden niet van hun plaats brengt.

Rechter van Dienst Frans Haks pikt het suffige eigen-parochie-gepreek van de heren niet en grijpt subliem in als vaagheid maar even de overhand begint te krijgen. "Wat is inflatie eigenlijk?" vraagt hij doodleuk aan de VVD'er en als die na een partijtje stotteren niet verder komt dan "...als ik het probleem probeer te simplificeren..." Waarop Haks sniert: "Ja, dat zou wel handig zijn." Evenzo pakt hij vervolgens het in de uitzending te veel gebruikte modewoord 'incentive' aan en verlaat met het grootste gemak even z'n rol als onafhankelijk rechter om tussen neus en lippen de politiek de oren te wassen met een overduidelijk betoog dat politici steeds beweren dat loonmatiging de manier is om prijsstijgingen te voorkomen, terwijl aan de andere kant diezelfde politici akkoord gaan met een BTW-verhoging en verzwaring van allerlei lasten die in geen enkele verhouding staan tot de fata morgana lastenverlichting die ooit eens van het nieuwe belastingstelsel zal moeten komen.

Het programma begint vervolgens helemaal boven zichzelf uit te stijgen als zich dan ook nog een 'beller' van formaat aandient die weliswaar ook naar de naam De Vries luistert maar aanmerkelijk duidelijker z'n zegje doet dan z'n FNV Naamgenoot. In een lange ononderbroken volzin van 3 à 4 minuten maakt deze luisteraar gehakt van de stelling en herinnert ons dat de euro, waarvan de waardedaling nu debet is aan forse prijsstijgingen, is ingevoerd door de man die als baas van De Nederlandsche Bank ook altijd al zo op loonmatiging aandrong.

Dat betoog versterkt verder de rol van Frans Haks die z'n functie als onafhankelijk rechter nu helemaal achter zich laat en verder feestelijk meewerkt aan de ontmaskering van de beide opponenten om uiteindelijk in z'n uitspraak de hele stelling als overbodig aan te merken. Het is te hopen dat wat bazen van Nova, Den Haag Vandaag, Buitenhof en meer van dat soort programma's toevallig hebben zitten luisteren. Een kans voor open doel die Frans Haks. En is herintreding van oudere werknemers ook niet een prima manier om onze bloedhete economie op temperatuur te houden?

Het Geding, vrijdag, Radio 1, 19.04-20.04u.

Eerder verschenen in deze rubriek:

'Jazz is een plicht'
(29 mei 2000)
Hemelse modder
(22 mei 2000)
De toekomst van de radio
(8 mei 2000)
Ochtendmensen
(1 mei 2000)
Red Beatrix!
(17 april 2000)
Spervuur
(10 april 2000)
Opwindende radiotijden
(3 april 2000)
De lof der vrijzinnigheid
(27 maart 2000)
Tijdsbeeld in geluid
(13 maart 2000)
Een voorbeeld voor Radio 1
(6 maart 2000)
Radio op cd
(28 februari 2000)
Pete Felleman (1921-2000)
(21 februari 2000)
Internet op de radio
(14 februari 2000)
Bedroevend nieuws
(7 februari 2000)
Nieuws moet niet leuker
(31 januari 2000)
De macht van het getal
(24 januari 2000)
Muzikaal verhaal
(17 januari 2000)
Ons nationaal product
(10 januari 2000)
De eerste Millennium-placenta
(3 januari 2000)

Eerder verschenen artikelen in het archief.

( a d v e r t e n t i e s )