NIEUWSSELECTIE
KORT NIEUWS
RADIO & TELEVISIE
MEDIA
HERMAN AMELINK
De luisteraars van Radio 1
vergrijzen. Het zijn vooral 50-plussers die op de nieuwszender
afstemmen. Ze zijn dat van oudsher zo gewend, want ze dateren uit de
tijd van voor de televisie. Als 'de persberichten' door de ether
klinken, zwijgen ze en luisteren met aandacht. Ook jongere huisgenoten
worden geacht hun mond te houden.
Daar heeft men dus iets op bedacht. Het nieuws dient aantrekkelijker te worden gemaakt, zodat ook de jongere luisteraars zich op Radio 1 gaan thuisvoelen. Sinds medio december worden de nieuwsbulletins daarom 'eigentijdser' gepresenteerd. Eigentijdser betekent vooral: meer herrie. Tijdens de piekuren bezorgt Radio 1 de hoofdpunten van het nieuws nu met tromgeroffel. Dat klinkt jolig, jong en dynamisch. Als het nieuws zelf niet spannend is, kan het toch in elk geval spannend gemaakt worden. De berichten worden van elkaar gescheiden door een jingle - kennelijk bedoeld om de wegdromende nieuwsconsument te attenderen op het volgende onderwerp. Het nieuws in de vorm van stationsmededelingen. In combinatie met de decibels van de reclameboodschappen en de jingles van weersverwachting en verkeersinformatie zijn de bulletins verworden tot een volstrekte kakofonie, die de luisteraar wegjaagt. De veronderstelling dat de nieuwe aanpak nieuwe, jongere luisteraars trekt lijkt op zijn minst dubieus.
Nieuw is ook dat sommige onderwerpen worden aangekleed met geluidsfragmenten: een flard uit een toespraak van een minister, een paar zinnen van een correspondent in den vreemde of een kort ooggetuigenverslag van een verslaggever ter plekke. Die fragmenten moeten vooral kort zijn, want de uitzendingen moeten tempo houden. Zelfs de nieuwslezers lijken haast te maken.
De nieuwsbulletins op de piekuren hebben door deze aanpak het karakter gekregen van een hijgerige actualiteitenuitzending in zakformaat, die gevolgd wordt door de echte actualiteiten. Dat kan leiden tot vervreemdende echo-effecten: eerst de correspondent uit Berlijn in drie compacte zinnen in het NOS-bulletin over het drama-Kohl en na de reclameboodschappen dezelfde correspondent die hetzelfde verhaal nog eens uitgebreid vertelt in een vraag-en-antwoord-spel met de presentator van het Radio 1-Journaal. Als de geluidsfragmenten in de nieuwsbulletins via een telefoonlijn binnenkomen, zijn ze af en toe niet goed te volgen. Maar het heeft geen zin het volume harder te zetten, want tegen de tijd dat je het toestel bereikt hebt is het fragment al weer verleden tijd. Soms zijn de geluidsinlassen gewoon overbodig. Ronduit storend is als verslaggevers in de ultrakorte toelichting op een nieuwsfeit aperte taalfouten maken. In een gesprek van een verslaggever of correspondent met de presentator van dienst valt een anakoloet nauwelijks op, maar in het kort bestek van een bulletin klinken taalfouten als nagels op een schoolbord.
De nieuwe opzet van de nieuwsbulletins heeft een lawaaiige en hybride situatie geschapen. Daaraan dient zo snel mogelijk een einde te komen. De ene mogelijkheid is dat men weer terugkeert naar het volledig gesproken nieuwsbulletin, de andere is een volledige integratie van nieuws en actualiteiten. Na drie of vier headlines aan het begin van de uitzending kunnen de nieuwsfeiten van het moment worden doorgegeven en toegelicht in een afwisseling van gesproken teksten, interviews, kleine reportages en vraaggesprekken tussen de presentator in Hilversum en verslaggevers in binnen- en buitenland. Daarvoor is dan wel een volledige integratie nodig van de redacties van de NOS-bulletins en het Radio 1-Journaal. Bijkomend voordeel daarvan is dat de luisteraar niet geconfronteerd wordt met elkaar tegensprekende interpretaties van het nieuws.
31 JANUARI 2000
Eerder verschenen in deze rubriek:
De macht van het getal
(24 januari 2000)
Muzikaal verhaal
(17 januari 2000)
Ons nationaal product
(10 januari 2000)
De eerste Millennium-placenta
(3 januari 2000)
Eerder verschenen artikelen in het archief.