MARKUS MEULMEESTER
Deze maand bestaat het NPS/VPRO Radio 4-programma Supplement 10 jaar. Het wekelijks op maandagavond uitgezonden programma is het enige op de klassieke zender dat vier uur lang duurt. In juli en augustus is er in twintig uur een overzicht gegeven van de eerder uitgezonden muziek en de gesprekken erover. En dat leverde een bonte verzameling van stijlen, geluiden en klanken op: filmmuziek, historische opnamen, geïmproviseerde muziek, Pink Floyd en componistenportretten van onder andere Stockhausen, Brian Eno, Misha Mengelberg en Frank Zappa. Maar er was ook zigeuner-, latino-, klezmer- en volksmuziek uit Verweggistan te horen.

Verder presenteerde zangeres Wijnanda Zeevaarder een variatie aan stemmen: huilen, lachen, brullen van woede, kreunen van genot. Ook spreekstemmen die opzwepen, enthousiasmeren, amuseren, informeren, klaagliederen uit Afrika, jacht- en wiegeliederen, extreem hoge, lage, acrobatische en ontroerende stemmen. Zoals bijvoorbeeld een Touareg- vrouw die een wiegelied zingt, de stem-acrobatiek van Bobby McFerrin en Cathy Berberian, neus- en keelzang, koren en operazang uit China. Kortom alles wat riekt naar klank, geluid of vernieuwing komt in de uitzending.

"Als het maar een gevoel van muziek geeft", zegt saxofonist en eindredacteur Co de Kloet die het programma met een vaste redactie van zes man maakt. De redacteuren zijn behalve radiomaker ook muzikant. Onder hen een componist, een pianist en iemand die alles van elektronische muziek weet. "Allemaal hebben wij een fascinatie voor klank", zegt De Kloet. "We willen geen doelgroepenprogramma zijn of een jukebox als Classic FM."

Hij beaamt dat het programma meer de moderne, eigentijdse en actuele muziek bestrijkt dan de strikt klassieke. "Wij zijn eigenlijk een delicatessenwinkel, we opereren in de voorhoede en zijn verkennend bezig. Voor de klassieke muziek zijn er overdag andere programma's. Wij zijn echt aanvullend, een supplement zoals de naam van ons programma al aangeeft. Die naam is overigens tien jaar geleden bedacht door programmamaker Piet-Hein van de Poel die nog steeds dingen voor ons doet. Zo zal binnenkort een verslag van zijn reis naar Indonesië worden uitgezonden."

Hij ziet na lang nadenken de triangel als symbool voor zijn programma. "Bij dat instrument gaat het puur en alleen om de klank. Wij volgen daarin de avantgarde componist Edgar Varèse die zei dat muziek elke vorm van georganiseerd geluid is."

Echt veel luisteraars heeft het programma niet. Volgens De Kloet ligt het aantal rond de 20.000. "Dat zijn nog altijd een behoorlijk aantal concertzalen. Het aardige van radio is dat je er iets bij kunt doen. Naar de televisie kijk je of je kijkt niet. Er zullen weinig mensen zijn die vier uur achter elkaar naar ons programma luisteren. Maar als wij een uitzending met indiaanse muziek of muziek van de aboriginals of Maori's hebben, weet je van tevoren dat er gewoon freaks zijn die de hele uitzending uitzitten." Een vast stramien kent Supplement niet. Zo kan er een vier uur durend concert live worden uitgezonden, worden er interviews gehouden en kan een avond in stukjes van een half uur of in blokken van een uur of langer worden ingedeeld. De Kloet: "De vorm van de uitzending wordt eigenlijk bepaald door de inhoud. Iemand kan een half uur lang aan het woord zijn en niets zeggen. Dat zenden we dus niet uit. Maar als iemand een verhaal heeft van twintig minuten dat als muziek in de oren klinkt, dan korten we dat niet. Maar in de praktijk komt het wel neer op 75 procent muziek en 25 procent gesproken woord."

Supplement, Radio 4, 20.02-24.00u.

Eerder verschenen in deze rubriek:

Allemaal naar de NROD!
(4 september 2000)
BNN beroert de radio
(28 augustus 2000)
Ûûûûûûh...
(21 augustus 2000)
Radio 1 wordt er niet beter op
(14 augustus 2000)
Niet te koop
(7 augustus 2000)
Boeddha is boos
(31 juli 2000)
Met een kristalletje de wereld rond
(24 juli 2000)
Wij willen Wielaert
(17 juli 2000)
De etterbak van het peloton
(10 juli 2000)
Nachtelijke reis
(3 juli 2000)
Voetbal op de radio
(26 juni 2000)
Oren wassen
(5 juni 2000)
'Jazz is een plicht'
(29 mei 2000)
Hemelse modder
(22 mei 2000)
De toekomst van de radio
(8 mei 2000)
Ochtendmensen
(1 mei 2000)
Red Beatrix!
(17 april 2000)
Spervuur
(10 april 2000)
Opwindende radiotijden
(3 april 2000)
De lof der vrijzinnigheid
(27 maart 2000)
Tijdsbeeld in geluid
(13 maart 2000)
Een voorbeeld voor Radio 1
(6 maart 2000)
Radio op cd
(28 februari 2000)
Pete Felleman (1921-2000)
(21 februari 2000)
Internet op de radio
(14 februari 2000)
Bedroevend nieuws
(7 februari 2000)
Nieuws moet niet leuker
(31 januari 2000)
De macht van het getal
(24 januari 2000)
Muzikaal verhaal
(17 januari 2000)
Ons nationaal product
(10 januari 2000)
De eerste Millennium-placenta
(3 januari 2000)

Eerder verschenen artikelen in het archief.

( a d v e r t e n t i e s )