NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

MARKUS MEULMEESTER
Ze zijn niet echt andersdenkend, dissident of afwijkend, de gasten in het RKK/KRO radioprogramma Andersdenkenden.

Eerder prominente en, vooral, oudere Nederlanders. Om er een paar te noemen: Jan Wolkers, Youp van 't Hek, Willem Aantjes, Hans Wiegel, Ton Lutz, Rem Koolhaas, Gerard Reve, Adriaan van Dis, Armando, Anky van Grunsven, Willem Duys, Hella Haase, Mieke Telkamp, Johan Cruijff, Rudi Fuchs, Wubbo Ockels, Tineke Netelenbos, Jan Timmer, Aafje Heynis, Toon Hermans en Maarten 't Hart. In de anderhalf jaar dat het programma bestaat zijn er zo'n 120 Nederlanders geweest die na het 'warme' jazzintro van pianist Oscar Peterson en saxofonist Ben Webster iets over hun werk, jeugd, geloof en ongeloof vertelden.

De 48-jarige interviewer Gerard Klaasen weet precies hoeveel het er zijn geweest want van iedere gast maakt hij een foto voor het boek dat dit jaar moet uitkomen. Hij overvalt zijn gasten met een spervuur van vragen en kreten. Hij roept: "U bent heiden." En schrijver Maarten 't Hart vertelt dan over zijn gereformeerde Maassluisse jeugd. Of tegen oud- voetballer en trainer Ruud Krol "U heeft 27 mobiele telefoons" waarop Krol dan zegt "Nou ja, ik heb er drie." En tegen dichteres en zioniste Judith Herzberg "Waar gaat het eigenlijk om in het leven?" Zij laat de luisteraar in het ongewisse en vraagt aan Klaasen waarom hij zo'n rode kleur krijgt. Of er leven na de dood is komt ook regelmatig terug. En tegen de 73-jarige oud-bisschop Jan Bluyssen "Is hij goed, de dood?" die dan alert antwoordt "Hij maakt het leven af."

Klaasen: "Ik doe dat bewust en leg soms de bal voor open doel. Ik wil het lichtvoetig houden maar het mag ook niet oppervlakkig zijn. Ik formuleer een stelling en daar kunnen ze dan mee aan de gang gaan. Toen wij met het programma begonnen was het idee dat onder de bekende en minder bekende Nederlanders velen zijn met een mening, een geloof of een levensbeschouwing die een slagje afwijkt van het gangbare. Ook ongeloof is een vorm van geloof. Dat willen we uitzenden."

Opmerkelijke gasten vond Klaasen oud-staatssecretaris Roel in 't Veld die een boeddhistische levensvisie heeft, psycholoog René Diekstra die alles in zijn leven, van het seminarie tot het boeddhisme, heeft geprobeerd. En de katholiek G.B.J. Hiltermann die zijn uitvaart met alles erop en eraan al heeft geregeld.

Ofschoon hij al heel wat bekende Nederlanders heeft ondervraagd denkt Klaasen er nog niet over om te stoppen. "We kunnen zeker nog drie seizoenen vooruit. Ik heb bijvoorbeeld nog geen militairen in het programma gehad en slechts een paar bekende sporters en museumtypes."

Hij erkent de kritiek dat zijn gasten vooral tot het oudere deel van de natie behoren. "Ik heb als jongste de amazone Anky van Grunsven gehad en die was 26. De oudste was de PvdA-politicus Marinus van der Goes van Naters. Met zijn 99 jaar nog steeds 'alive and kicking'. Drie mensen, Kees Schilperoort, Karel van het Reve - met wie ik overigens een heel boeiend gesprek had - en Harry Bannink overleden kort na de uitzending. Misschien is dat dan toch wel weer een reden wat jongere gasten uit te nodigen."

Driekwart van de mensen die hij vraagt wil aanvankelijk niet mee doen maar uiteindelijk lukt het toch. Er zijn ook volhouders zoals Neelie Smit die nog steeds niet wil. Ze moeten volgens Klaasen wel interessant zijn. "Dus geen Menno Buch of Emile Ratelband." Een bijzonder gesprek had hij met Willem Duys. "Hij wilde eerst ook niet. Maar hij zei interessante dingen. Dat de dood een rotzak is, een zeikerd die weg moet. Het leuke voor mij was dat Martin Simek in zijn programma Kleur Bekennen Duys met de uitspraken uit mijn programma confronteerde."

Het is wennen aan Klaasen, maar hij maakt zich er niet met een jantje- van-leiden vanaf. Hij verdiept zich en leest de boeken van zijn gasten. Voorts meldt hij bij zonderheden. Jammer alleen van die explosies van overdrijvingen en vaststellingen, in plaats van simpele vragen. Maar misschien is dat katholiek.

Andersdenkenden: Aanstaande woensdag NRC-journalist Willebrord Nieuwenhuis en defensie-specialist Rob de Wijk, Radio 5, 21.02- 21.25u.

Eerder verschenen in deze rubriek:

Opwindende radiotijden
(3 april 2000)
De lof der vrijzinnigheid
(27 maart 2000)
Tijdsbeeld in geluid
(13 maart 2000)
Een voorbeeld voor Radio 1
(6 maart 2000)
Radio op cd
(28 februari 2000)
Pete Felleman (1921-2000)
(21 februari 2000)
Internet op de radio
(14 februari 2000)
Bedroevend nieuws
(7 februari 2000)
Nieuws moet niet leuker
(31 januari 2000)
De macht van het getal
(24 januari 2000)
Muzikaal verhaal
(17 januari 2000)
Ons nationaal product
(10 januari 2000)
De eerste Millennium-placenta
(3 januari 2000)

Eerder verschenen artikelen in het archief.