HANS DULFER
Best leuk werk, zo'n column schrijven. Zonder al te veel nuance je eigen mening opdringen aan een onbekend aantal lezers dat niet of nauwelijks reageert. En áls er al eens iemand reageert, blijkt het meestal een betweter die het op m'n taal- of stijlfouten heeft gemunt. Dus keek ik niet vreemd op van een vinnige reactie op m'n vorige column over 'de kristalontvanger', een stroomloos radiootje uit het nabije verleden.

Ik had geschreven dat ik via internet het apparaatje niet had kunnen achterhalen. De reactie was niet mis. Ik werd ervan beticht internet in een kwaad daglicht te willen stellen en kreeg vervolgens een fikse lijst van URL's waar ik alles te weten had kunnen komen over de crystal receiver.

Maar aan het beantwoorden van die lezer kwam ik niet meer toe want vanaf die brief kwam er een lawine van reacties op me af in de vorm van mailtjes, ingezonden brieven en telefoontjes die tot mijn stomme verbazing allemaal over 'de kristalontvanger' gingen. Van heinde en verre werd ik gewezen op tientallen websites die her en der over de wereld mij voor veel of weinig geld alle soorten van kristalontvangers konden leveren. Als bouwpakket, als volwaardige kortegolfontvanger. In luxe verpakking of als kerstgeschenk, niets was te gek. En dan heb ik het nog niet over de tips die ik kreeg om zelf zo'n k.o. te bouwen met wat afgedankt keukengereedschap. Kortom, ik had ongewild een wel héél bijzonder gevoelige snaar geraakt bij de lezers van de NRC.

Verbazingwekkend, maar tegelijkertijd wakkerde dat mijn wil om weer zo'n k.o. in bezit te hebben natuurlijk flink aan. Toen ik dan ook in een e- mail las dat ik voor net twintig gulden een bouwpakket kon kopen in een speelgoedwinkel in Amsterdam, bedacht ik me geen moment en vertrok spoorslags naar de grote stad.

'Voor jonge onderzoekers in de leeftijd vanaf 8 jaar' stond er op de doos toen ik het bouwpakketje met trillende handen had geopend. Maar met diezelfde trillende handen smeet ik het ding 's avonds laat in de prullenbak toen uiteindelijk bleek dat ik niet het niveau had van een hedendaagse 8 jarige onderzoeker.

Gelukkig bleven de mailtjes en brieven binnenstromen en er was zelfs iemand bij die mij aanbood een door hemzelf gemaakt bouwpakket op te sturen. Na drie dagen kreeg ik een dik pakje in de brievenbus. Meters draad gewonden om een stuk karton en keurig verpakte onderdelen die via een bijgaande handgeschreven instructie in elkaar gezet moesten worden. Maar daar begon ik even nog niet aan omdat bij een van m'n optredens een wildvreemde me een briefje in de hand had geduwd waarop stond "kristalontvanger... electriciteitswinkel Molukkenstraat, vlak voor brug".

De volgende morgen vroeg was ik er al. Een winkel van onder tot boven vol met krankzinnige hoeveelheden oude radio-onderdelen. Slechts met moeite kon ik een toonbank ontwaren met daarachter de op zijn handel gelijkende eigenaar van de zaak die net in een voor leken onbegrijpelijk gesprek was gewikkeld met een paar klanten. Ik bleef wachten tot ik aan de beurt was en zei kordaat "doet U mij maar een kristalontvanger". Ik hoorde gelach achter me, maar de man bleef beleefd. "Een kristal kan ik U leveren, maar een kristalontvanger is natuurlijk iets anders, de echte zijn er niet meer."

Teleurgesteld wilde ik weglopen, maar toen zei de man: "Ik kan U er wel een laten zien". En hij wees op een vitrine. Ik kon m'n ogen niet geloven. Daar stond precies zo'n roodplastic kristalontvangertje dat ik in de vijftiger jaren in m'n bezit had. Ik beefde van opwinding. "Wat moet dat dingetje nou kosten", vroeg ik nonchalant. "Dat dingetje is niet te koop meneer", was het antwoord. Op dat moment viel m'n oog op een doorzichtig geldbakje op de toonbank waar boven geschreven stond 'Bijdrage voor het behoud van deze winkel'. Dit is m'n kans dacht ik, een oude middenstander in nood. "Ik heb er eigenlijk wel veel geld voor over", hoorde ik mezelf schaamteloos zeggen. "Heel veel zelfs." Het werd even stil, de man keek ook even naar het geldbakje en vervolgens recht in m'n ogen . "Al biedt U me 10.000 gulden meneer, dat dingetje is niet te koop en als U nu even doorloopt kan ik die meneer achter U helpen."

Nog steeds geen echte kristalontvanger, maar wel de wetenschap dat niet alles te koop is in deze wereld.

Eerder verschenen in deze rubriek:

Boeddha is boos
(31 juli 2000)
Met een kristalletje de wereld rond
(24 juli 2000)
Wij willen Wielaert
(17 juli 2000)
De etterbak van het peloton
(10 juli 2000)
Nachtelijke reis
(3 juli 2000)
Voetbal op de radio
(26 juni 2000)
Oren wassen
(5 juni 2000)
'Jazz is een plicht'
(29 mei 2000)
Hemelse modder
(22 mei 2000)
De toekomst van de radio
(8 mei 2000)
Ochtendmensen
(1 mei 2000)
Red Beatrix!
(17 april 2000)
Spervuur
(10 april 2000)
Opwindende radiotijden
(3 april 2000)
De lof der vrijzinnigheid
(27 maart 2000)
Tijdsbeeld in geluid
(13 maart 2000)
Een voorbeeld voor Radio 1
(6 maart 2000)
Radio op cd
(28 februari 2000)
Pete Felleman (1921-2000)
(21 februari 2000)
Internet op de radio
(14 februari 2000)
Bedroevend nieuws
(7 februari 2000)
Nieuws moet niet leuker
(31 januari 2000)
De macht van het getal
(24 januari 2000)
Muzikaal verhaal
(17 januari 2000)
Ons nationaal product
(10 januari 2000)
De eerste Millennium-placenta
(3 januari 2000)

Eerder verschenen artikelen in het archief.

( a d v e r t e n t i e s )