ANNA VISSER
In de zomer van 1972 meldde schrijver dezes zich aan bij de afdeling Zuid van de Amsterdamse PvdA. Gevraagd naar haar achtergrond luidde het antwoord: gereformeerd. "Daar helpen wij je wel van af", sprak de sociaal-democratische wereldverbeteraar.

Het was niet grappig bedoeld, wereldverbeteraars worden immers zelden op enig gevoel voor humor betrapt. De vrijage was dan ook niet van al te lange duur. "De Partij van de Arbeid is een onaangename partij", zei Felix Rottenberg na zijn aantreden als voorzitter. De uitspraak staat in het artikel 'Partijvrienden onder elkaar' in de kerstspecial van HP/De Tijd, dat de cultuur van de verschillende partijen onder de loep legt. Bij D66 "gaat het er op bijeenkomsten altijd even vriendelijk, gezellig en ongedwongen aan toe". Volgens het blad heeft dat wel een keerzijde: "ze zijn bijna te aardig om effectief macht uit te oefenen." CDA'ers blijken "over het algemeen prettig in de omgang, maar ze kunnen onderling buitengewoon vals zijn". VVD'ers komen doorgaans ontspannen over "maar ze kunnen elkaar genadeloos afmaken als het tegenzit". En GroenLinksers spelen, anders dan veel PvdA'ers "geen vuile spelletjes achter elkaars rug om en ze maken elkaar niet zwart". Volgens HP/De Tijd is de cultuur van de PvdA "er een van wantrouwen, van strijd en onderhandelen. Het laat zich simpel verklaren: sociaal-democraten willen nu eenmaal de wereld verbeteren. Die drang maakt dat ze eigenlijk nooit tevreden zijn met hoe het gaat, dat ze tegen de stroom in roeien." Ze hèbben ook weinig om tevreden te zijn: maak je als wereldverbeteraars elf jaar deel uit van de macht en nòg is het te onzent een zooitje in onder meer de gezondheidszorg, het onderwijs, bij de spoorwegen en op vuurwerkgebied.

Bij het aantreden van het eerste kabinet-Kok werd volgens VN her en der gefilosofeerd over 'de meerwaarde van paars'. Veel, zo niet alles, zou anders worden. Maar premier Kok zag het in 1994 anders: "Dit is een normaal kabinet." Maar weinig kabinetten leggen zo weinig daadkracht aan de weg. VN citeert de PvdA-fractievoorzitter in de Senaat, Lycklama Nijeholt, die het gebrek daaraan aldus verklaart: "Het kabinet kón niet aan daadkracht en visie toekomen omdat de twee grootste coalitiepartners (PvdA en VVD) in alles elkaars tegenpool waren." Behalve dan in het (gedeeltelijk) afstoten van voor de burgers primaire voorzieningen zoals gas, licht en het spoor. Het mag dan een 'normaal' kabinet zijn, het is niet normaal dat sociaal- democraten daar medeverantwoordelijk voor willen zijn.

Verderop in het dubbeldikke kerstnummer van VN een gesprek met de historicus Von der Dunk, schrijver/journalist Geert Mak en Neerlandica Marita Mathijsen over de tijdgeest. Von der Dunk: "We hebben hier kasten vol 'gevoelige zaken'. Ingewikkelde vraagstukken worden enthousiast doorgenomen tijdens onze nationale liefhebberij: vergaderen. Het is een vorm van sociale communicatie om tot de gewenste consensus te komen. (...) Wie polariseert wordt stilzwijgend opzij geschoven." Geert Mak is het een doorn in het oog dat "oude bibliotheken (...) zonder meer worden opgeruimd omdat ze geen direct nut hebben. Het is toch om te huilen dat ons cultureel erfgoed nu óók al geld moet opleveren." En Marita Mathijsen vreest dat "de kleine parels van onze cultuur onvindbaar dreigen te worden. De media schenken alleen aandacht aan het klatergoud."

Van heinde en ver komen vluchtelingen op dit 'klatergoud' af en de vertrekkende staatssecretaris van Justitie, Job Cohen, vertelt in HN hoe hij daar de afgelopen twee jaar mee om is gegaan: "Hoezeer je kunt meevoelen met de mensen over wie het gaat, er zit ook een heleboel ongerief in: je hebt geregeld te maken met mensen die asiel aanvragen maar die de zaak overduidelijk besodemieteren." Cohen is niet de enige in dit land die zich bij tijd en wijle besodemieterd voelt. En wel door 's mans eigen collega's.

Eerder verschenen in deze rubriek:

Kerstdepressie
(14 december 2000)
Intellectuelen, verenigt u
(7 december 2000)
Blind vertrouwen
(30 november 2000)
Spelregels veranderen
(23 november 2000)
Uit balans
(16 november 2000)
Delendam Marijke
(9 november 2000)
Laat de kerk zwijgen
(2 november 2000)
Vanzelfsprekendheden
(26 oktober 2000)
Onder de duim houden
(19 oktober 2000)
Orde op zaken
(12 oktober 2000)
Ongelijke behandeling
(5 oktober 2000)
Taboes en ander ongemak
(28 september 2000)
Houd je bij je leest
(21 september 2000)
Hangen en helpen
(14 september 2000)
Kermisklanten
(7 september 2000)
Een gevaarlijke gek
(31 augustus 2000)
Een brij van letters
(24 augustus 2000)
Links en rechts
(17 augustus 2000)
Metamorfose
(10 augustus 2000)
Over liefde en de dood
(3 augustus 2000)
De lezer bedot
(27 juli 2000)
Zoek de verschillen
(20 juli 2000)
Ma als je beste vriendin
(13 juli 2000)
Het spoor bijster
(6 juli 2000)
Klem zitten
(29 juni 2000)
Verliesposten
(22 juni 2000)
De leidsels in handen
(15 juni 2000)
Op naar Rottumeroog
(8 juni 2000)
Bronnen van het kwaad
(25 mei 2000)
Beweeglijke zweefconstructies
(18 mei 2000)
Ongeschreven wetten
(11 mei 2000)
Roependen in de woestijn
(4 mei 2000)
Grip op de situatie
(27 april 2000)
In het gareel
(20 april 2000)
Fawlty Towers op het Binnenhof
(13 april 2000)
Huiswerk
(6 april 2000)
Geen ochtend- maar schaamrood
(30 maart 2000)
Don Peperoni van de rode mafia
(24 maart 2000)
Zoutloze principes
(16 maart 2000)
Voetbalschema's
(9 maart 2000)
Leergeld
(2 maart 2000)
Lief dagboek
(24 februari 2000)
Shame on you
(17 februari 2000)
Een paar vraagtekens
(10 februari 2000)
Een kwestie van maatvoering
(3 februari 2000)
De blik vooruit
(27 januari 2000)
De keerzijde van gewenning
(20 januari 2000)
Het ongelijk der betweters
(13 januari 2000)
Een oud artikel
(6 januari 2000)

Eerder verschenen artikelen in het archief.

( a d v e r t e n t i e s )