NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

ANNA VISSER
Een in het oog springende eigenschap van nieuwkomers in de journalistiek is hun onvermogen zich te realiseren dat over veel onderwerpen al veel geschreven is. Komt iets weer opnieuw in het nieuws, zoals recentelijk de Lockheed-affaire, dan kan een blik in het archief verhelderend werken. Niet zelden blijkt dan dat wat als 'nieuws' wordt gebracht, met een korreltje zout genomen kan worden, in casu geen nieuws is.

Ook kan met behulp van het archief een bepaald onderwerp in een breder kader worden geplaatst waardoor het een extra dimensie krijgt. Intellectuelen in de politiek is zo'n onderwerp waaraan niemand zou moeten beginnen zonder op te zoeken wat NRC Handelsblad-columnist J.L. Heldring daar, pakweg, de afgelopen tien jaar over heeft geschreven. Stuk voor stuk columns waarbij het artikel in Hervormd Nederland over intellectuelen in de Nederlandse politiek nogal mager afsteekt. Met Frits Bolkestein is de laatste 'intellectueel' van het Binnenhof verdwenen, aldus HN - dezelfde Bolkestein die zich juist verzette tegen het epitheton intellectueel. Volgens HN kan Bolkestein zich in Brussel geen 'tegendraadse visies veroorloven. Zie hier de spanning tussen macht en denken.' Maar die spanning deed en doet zich ook op het Binnenhof gevoelen: 'de politicus wiens partij niet slechts een Gideonsbende wil blijven, (zal) niet aan een zekere simplificatie van zijn waarheden kunnen ontkomen', schreef Heldring al in februari 1990. De roep om 'het intellectuele debat' die uit het artikel opklinkt doet ook nogal vreemd aan omdat, zo leert de geschiedenis, Nederland bepaald geen debatcultuur kent - binnen de kortste keren worden rondom een onderwerp (morele) stellingen betrokken ten koste van rationele argumenten en worden persoonlijke aanvallen niet geschuwd.

Niet het tijdstip, maanden na dato, maar wie, György Konrád, zal bij uitgeverij Van Gennep de doorslag hebben gegeven om diens protest tegen de oorlog om Kosovo uit te geven. Fans van Konrád doen er goed aan te lezen wat de nieuwe recensent van HP/De Tijd, Gerard Mulder, erover schrijft. Konrád wil de lezers doen geloven dat, afgezien van een handjevol mensen, de oorlog om Kosovo door de goegemeente positief werd beoordeeld. Gelukkig heeft Mulder kranten uit die periode er nog eens op nageslagen, 'met name NRC Handelsblad en de Volkskrant en (ik) kon vrijwel geen goed woord voor de NAVO-aanvallen vinden'. En terecht toont hij zich er verbaasd over dat 'Konrád cum suis de belangrijkste overweging van de voorstanders van militaire actie om Kosovo, namelijk dat er geen alternatief voor was omdat Milosevic zich doof hield voor andere oplossingen, wegwuiven (...)'.

Ook elders in HP/De Tijd wordt het nut van het opslaan van een oud artikel bewezen en wel in het verhaal over het al dan niet uittreden van de VARA uit het publieke bestel. In februari 1998 zei VARA-directeur Vera Keur in de Volkskrant: 'Het is een misvatting te denken dat bij een toenemend commercieel aanbod de markt vanzelf wel een kwaliteitszender voortbrengt. De kosten van zo'n zender zullen te hoog zijn voor commerciële exploitanten.' Waarvan akte. Ook VN en De Groene Amsterdammer besteden aandacht aan de VARA. In VN waarschuwt Hedy d'Ancona voor instorting van het publieke bestel wanneer de VARA vertrekt - jammer dat de verslaggever niet droog opmerkt: so what? Biedt dat geen uitgelezen kans het hele omroepbestel eens duchtig op de schop te nemen? Het wil daar nog maar steeds niet doordringen dat niet de omroep maar het gebodene telt.

De stapel oude artikelen is niet aan te slepen waar het gaat om de 'machtshonger' van de Partij van de Arbeid. Zodra die partij zich weer sterk voelt, moet het menig beschouwer met enig historisch besef koud om het hart worden. Anders dan tijdens de vorige kabinetsperiode voelt 'vooral de PvdA zich sterk', aldus Elsevier. Dat voelde zij zich ook op de avond van 25 mei 1977 - met alle gevolgen vandien.

Eerder verschenen in deze rubriek:

Eerder verschenen artikelen in het archief.