Kosovo Conflict

Nieuws

Achtergrond

Nasleep

Conflict

Vluchtelingen

Etnische zuivering

Internet en Media

Links

Lente in Kosovo: Onaangenaam

Het probleem van Rambouillet is simpel. De Albanezen willen beslist een NAVO-troepenmacht, maar geen politieke regeling die immers de door hen fel gewenste onafhankelijkheid van Kosovo uitsluit. De Serviërs willen best een politieke regeling - papier is immers geduldig - maar zeker geen buitenlandse troepenmacht om die ook uit te voeren.

De Servische delegatie probeert de onderhandelingen te vertragen en de troika tegen elkaar uit te spelen. Tot 16 februari weigeren ze iets op papier te zetten. Dan komen ze met een eerste commentaar: een compromisloos woud van doorstrepingen en aanvullingen. Het gaat niet naar wens, erkennen de onderhandelaars diezelfde avond. Op 14 februari komt de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Madeleine Albright op bezoek. Bij de Serviërs probeert ze het ijs te breken door ze in hun eigen taal toe te zingen. Vervolgens dreigt ze met luchtaanvallen. Een Servisch delegatielid noemt de ontmoeting `zeer onaangenaam'.

Om de zaak in beweging te krijgen, reist Christopher Hill op 17 februari met het Servische delegatielid Sainoviąc naar Belgrado. De Albanezen protesteren: er is afgesproken dat buiten Rambouillet niet wordt onderhandeld. In ruil voor deze `spelbrekerij' mag Thaçi in het geheim naar Sloveni— voor een gesprek met zijn `politieke leider' Demaçi, die hij in het gareel moet zien te krijgen.

Hill bezweert de Albanezen bij terugkeer uit Belgrado dat hij slechts een ,,unilaterale boodschap'' heeft om Milosevic te overtuigen van de ernst van de situatie. In werkelijkheid doet Hill natuurlijk zijn uiterste best om te onderhandelen. In een gesprek van drie uur legt hij Milosevic het hele concept-vredesplan voor, inclusief de delen over de politie en een militaire regeling. Op Rambouillet wordt die pas een dag later gepresenteerd.

Hoofdstuk 7, over de militaire regeling, bevat een onderdeel waarover later grote ophef ontstaat: appendix B. Hierin staat dat Kfor in heel Joegoslavië gebruik mag maken van havens, vliegvelden, wegen en het elektromagnetisch spectrum. Kfor-personeel kan niet worden aangehouden, gefouilleerd of berecht. Kfor mag Joegoslaven arresteren en overdragen aan `geëigende autoriteiten.' De Serviërs zeggen hierin een bezettingsplan te zien. `Geen enkele regering had zoiets geaccepteerd', zegt de diplomaat Milisjav Paic tegen deze krant. Later, tijdens de oorlog, duikt appendix B regelmatig op, als de `verborgen clausule van Rambouillet'. Wilde de NAVO Joegoslavië bezetten? Of was het een poging de lat te hoog te leggen voor Joegoslavië, zodat er gebombardeerd kon worden?

Appendix B heeft louter een bureaucratische achtergrond, denkt de Amerikaanse analist Ivo Daalder. ,,De militairen wilden hun troepen liever naar Kosovo aanvoeren via Hongarije dan via Albanië. Dat was gemakkelijker.'' De tekst is overgenomen van de `Status of Forces Agreement', die in 1995 in Dayton met Kroatië is gesloten om een ongehinderde doorgang van vredestroepen naar Bosnië te verzekeren. Een hoge Amerikaanse functionaris zegt dat Appendix B voor Washington bepaald geen halszaak was. ,,De Serviërs wisten dat onze positie flexibel was. Denkt u werkelijk dat we zo graag wilden bombarderen? We verwachtten dat Miloseviąc een hoge prijs zou eisen voor instemming met een vredesmacht. Maar hij onderhandelde helemaal niet.''

Wanneer Christopher Hill het concept-akkoord in Belgrado aan Milosevic laat lezen, valt die inderdaad over appendix B. `Dit is onacceptabel, onmogelijk', zegt hij. Hill haalt een pen uit zijn binnenzak en houdt die Milosevic voor. `Streep dan aan wat wel acceptabel is.' De Servische president Milutinovic fluistert Milosevic toe: `Hill wil onderhandelen'. Milosevic doet alsof hij dat niet hoort en laat Hill's pen in de lucht hangen.

Wanneer ook de delegaties te Rambouillet een dag later de hoofdstukken over de politie en de militaire regeling mogen inzien, laat Boris Majorski verstek gaan. Rusland wil eerst overeenstemming over een politieke regeling voordat de militaire implementatie besproken wordt. De Servische delegatie weigert om die reden de hoofdstukken in ontvangst te nemen.

Zo struikelt Rambouillet richting mislukking. Bij de dagelijkse persconferenties wordt `beweging' of `bemoedigende signalen' gemeld. Niemand die het gelooft. Op 19 februari vertrekt Hill opnieuw naar Belgrado. Daar wacht hem een vernedering: Milosevic heeft geen tijd hem te ontvangen.

Lees verder: Garanties