Kosovo Conflict

Nieuws

Achtergrond

Nasleep

Conflict

Vluchtelingen

Etnische zuivering

Internet en Media

Links

Lente in Kosovo: Grondoorlog

Op 24 maart, de eerste dag van `Allied Force', zegt president Clinton: ,,Het is niet mijn bedoeling onze troepen naar Kosovo te sturen om een oorlog te vechten''. Die uitspraak komt hem op een gestage stroom kritiek te staan. De Duitse generaal Klaus Naumann, het hoofd van het militair comité van de NAVO, gaat begin april met pensioen. `Als een kapitein die in een storm per helikopter van zijn fregat wordt gehaald', zegt hij zelf. Naumann uit scherpe kritiek op de tot dusver gevoerde strategie. ,,Men moet zijn tegenstander altijd in het ongewisse laten over de risico's die hij loopt.''

In de loop der tijd worden Clintons uitspraken over een grondoorlog ambivalenter. Op 18 mei zegt hij: ,,Alle opties zijn op tafel.'' De planning voor een grondoorlog is dan al begonnen.

Over een grondoorlog is binnen de NAVO al in 1998 nagedacht. In de zomer komen in Brussel 21 scenario's voor luchtoorlogen, landoorlogen en gecombineerde oorlogen op tafel. Daaronder bevinden zich de `grondopties' B en B-min. B behelst een bezetting van heel Joegoslavië, B-min een bezetting van Kosovo. De NAVO-ambassadeurs stellen in juni de in militaire ogen minst interessante vraag als eerste. Hoeveel man kost dat? Voor B en B-min 300.000 en 170.000 man, antwoordt Clark. Onverkoopbaar in eigen land, denken de ambassadeurs. De plannen verdwijnen in een lade en zullen nooit meer in de Noord-Atlantische Raad ter sprake komen.

Toch mogen de NAVO-planners half april verder werken aan hun grondopties. Dat is vooral te danken aan de Britse premier Tony Blair. Voor deze `militaire maagd', zoals hoge Britse defensieambtenaren hem noemen, is Kosovo een morele kruistocht. Blair zegt eerst in het succes van de luchtcampagne te geloven, maar als hij midden april naar de Verenigde Staten reist, klinken andere geluiden. In Chicago citeert hij Bismarcks fameuze uitspraak dat `de Balkan niet het leven waard is van één Pommerse grenadier'. `Iedereen die de door tranen bevlekte gezichten van de honderduizenden vluchtelingen heeft gezien, weet dat Bismarck ongelijk heeft', zegt Blair.

Dit komt Clinton niet goed uit. Hij is bang dat de NAVO-top in Washington op 23 april ontaardt in een ruzie met de Duitsers, die niets van een grondoorlog willen weten. Blair en Clinton komen tot een vergelijk: Blair zal zwijgen over de grondoorlog, in ruil geeft Solana toestemming de plannen uit te werken. Begin mei is er nog één boos telefoontje uit Washington nodig om Blair de mond te snoeren.

Men is het dan wel eens dat het in elk geval nuttig is te dreigen met een grondoorlog. Ambivalentie is daarbij de sleutel. Er moet zoveel gesuggereerd worden, dat Milosevic zich zorgen gaat maken. En zo weinig dat de duiven binnen de NAVO het kunnen negeren. Zo worden Apache-gevechtshelikopters naar Albanië gestuurd, vergezeld van 3.000 man gevechtstroepen. Ze komen nooit in actie, maar het oogt dreigend. Op 25 mei wordt de omvang van vredesmacht Kfor in Macedonië uitgebreid tot 48.000 man. Het lijken stappen in de richting van een invasiemacht.

Lees verder: Scenario's