NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

ANNA VISSER
Een gevangene in het concentratiekamp Vught wist in de winter van 1944 een briefje uit het kamp te smokkelen, bestemd voor zijn echtgenote. Er stond: 'Zonder de Heidelbergse catechismus overleef je het hier niet'. Het was een impliciete boodschap voor het thuisfront: laat de kinderen alsjeblieft voorzichtig zijn.

Hij vond kracht in zijn geloof maar de kracht van het kwaad was sterker - drie maanden na zijn aankomst in Vught stierf hij. Ondanks de barbarij die hij al eerder, in kamp Amersfoort, had meegemaakt was voor hem een wereld zonder God ondenkbaar. Aan hem was het inzicht van de filosofen niet besteed 'op wie anders dan onszelf moeten we vertrouwen in een wereld zonder God, en hoe moeten we in onszelf geloven als we niet ook menen dat we vooruitgang boeken?' Het citaat is afkomstig uit een behartenswaardig essay 'over het vergeefse verlangen naar volmaaktheid' in VN van de Engelse historicus Michael Ignatieff. Vergeefs - omdat de geschiedenis van de menselijke ontwikkeling, naast hoogtepunten, ontelbare dieptepunten telt. De mensheid was begin deze eeuw getuige van zo'n dieptepunt: de Eerste Wereldoorlog aan het einde waarvan desillusie overheerste, het besef 'dat de dingen waarin men voor 1914 geloofde, voorgoed verdwenen waren', zoals Barbara Tuchman schrijft in The guns of August. Morele vooruitgang lijkt een lachertje en toch zullen velen het met Ignatieff eens zijn wanneer hij zegt: "Maar ik kan me ook moeilijk een zinnig leven indenken zonder de hoop en de belofte die ze ons voorhoudt". De mens wil een houvast - voor de burgerbevolking van Srebrenica leken dat de VN-blauwhelmen te zijn en dat had die blauwhelmen ook duidelijk gezegd moeten worden, meent dezelfde Ignatieff in een vraagggesprek in Elsevier: "Als je mensen erin stuurt, moet hun duidelijk worden gezegd: je beschermt de burgers, je leven kan in gevaar komen. Als je dat niet wilt: niet gaan." Het nooit mogen achterlaten van de burgerbevolking zou volgens hem een "universeel principe moeten zijn voor alle VN-operaties. (...) Liever geen beloften of zelfs geen ingrijpen, niks, als je de belofte van militaire hulp niet kunt waarmaken. Einde verhaal."

Voor ontslagen werknemers zouden de Centra voor werk en Inkomen (CWI) een houvast moeten bieden maar "wat er tot nu toe van terecht kwam, blijkt een bureaucratische nachtmerrie te zijn", aldus Elsevier dat aandacht besteedt aan het onlangs gepubliceerde onderzoek terzake van het College van toezicht sociale verzekeringen. Het blad vindt het niet eens zo onthutsend dat het met de CIW's niet goed gaat. "Dan was de oplossing eenvoudig: ophouden en terug naar de goede oude systemen." Maar uit onderzoek naar de uitvoering van de werkloosheidswet "blijkt dat daar, net als bij de WAO uitvoering, de oude systemen niet deugen". Ook in HP/De Tijd aandacht voor een onderzoeksrapport; maar wel één dat in de la moest blijven. 'De overheid als bovenmeester' uit 1997 ligt inmiddels wel op straat en het bevat scherpe kritiek op het studiehuis - die 'pedagogische ruïne'. Volgens de onderzoekers zijn onder anderen allochtone leerlingen en leerlingen uit lagere milieus in het studiehuis gedoemd te falen want zelfstandig werken "is alleen voorbehouden aan leerlingen uit hogere milieus". Het verwerven van 'algemene vaardigheden', zoals de bedenkers van het studiehuis voor ogen staat, is een fictie wanneer in de hoofden van de leerlingen niet eerst een forse dosis concrete kennis is opgeslagen, menen de onderzoekers wier rapport door de voorzitter van het procesmanagement voortgezet onderwijs niet in dank werd afgenomen: "We vroegen niet om kritiek op onze onderwijsopvattingen". Liever een slecht houvast dan géén moet de voorzitter Zunderdorp gedacht hebben.

Dan zijn de fans van de thans belaagde oud-bondskanselier Kohl eerlijker: zij geven temninste toe dat zij hun houvast kwijt zijn. Maar zij hebben het ook iets gemakkelijker dan Zunderdorp: die is natuurlijk als de dood dat het studiehuis eens zal worden teruggedraaid terwijl Kohl's grootste wapenfeit: de Duitse hereniging recht overeind blijft staan. En dus ook zijn foto.

Eerder verschenen in deze rubriek:

Jammer voor Nederland
(25 november 1999)
Een poging tot duiding
(18 november 1999)
Oprecht verbaasd
(11 november 1999)
Onbetaalde adviezen
(4 november 1999)
Hedendaagse Maginotlinies
(28 oktober 1999)
Brillen in soorten en maten
(21 oktober 1999)
Sufbo's reizen niet
(7 oktober 1999)
Een zak met geld
(30 september 1999)
Aanzet tot een verlanglijstje
(23 september 1999)
Antwoord aan een lezeres
(16 september 1999)
Zomaar aardige mannen
(9 september 1999)
Even het geheugen opfrissen
(2 september 1999)
Gevoel voor verhoudingen
(26 augustus 1999)
Een veilig kordon
(19 augustus 1999)
Taxatiefout (2)
(12 augustus 1999)
Koester het geheugen
(5 augustus 1999)
Mobiele ergernis
(29 juli 1999)
Oud en wijs
(22 juli 1999)
Stijgers en dalers
(15 juli 1999)
Levensgeluk
(8 juli 1999)
Zonder visie met vakantie
(1 juli 1999)
Uitblazen en nadenken
(24 juni 1999)
Overpeinzingen bij het biljart
(17 juni 1999)
Een weekend naar de hei
(10 juni 1999)
Van kaft tot kaft
(3 juni 1999)
De prins en een partij
(27 mei 1999)
Een boek uit 1934
(20 mei 1999)
Treurige toestanden
(14 mei 1999)
De boel bij elkaar houden
(6 mei 1999)
In de war
(29 april 1999)
Wakker liggen
(22 april 1999)
Deuken in een masker
(15 april 1999)
Niemand weet het echt
(8 april 1999)
De groten der aarde
(1 april 1999)
Een heel goede ervaring
(25 maart 1999)
Een persoonlijke brief
(18 maart 1999)
Kwakkelen
(10 maart 1999)
Lijdenstijd
(4 maart 1999)
Wachten op gelijk
(18 februari 1999)
Tsjechov in de polder
(11 februari 1999)
Alleen gedachten
(4 februari 1999)
De buitenwereld
(28 januari 1999)
Het land van Flipje
(21 januari 1999)
Tijger was nooit depri
(14 januari 1999)
De tijd tikt door
(7 januari 1999)

Eerder verschenen artikelen in het archief.