NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

De groten der aarde

ANNA VISSER
De vlaggen hingen uit, er was champagne én er was de onverzettelijke wil bij twaalf groten der aarde op die vierde april 1949 aanwezig in Washington: het vrije Westen zou een eventuele aanval van het communistische Rusland nimmer gedogen - daarvoor stond het zojuist opgerichte militaire bondgenootschap pal.

Vijftig jaar later is de politiek-militaire situatie drastisch gewijzigd en dus verlegde de NAVO haar koers. ,,Men ging op zoek naar een nieuwe missie en vond die in het bewaken van de stabiliteit op het westelijk halfrond. De Navo stond niet meer pal tegen de Rus maar tegen nationalistische en fundamentalistische inbreuken vanuit Oost-Europa en het Midden-Oosten'', aldus De Groene Amsterdammer in een artikel over de verdragsorganisatie die zondag vijftig jaar bestaat. In die vijftig jaar mag veel veranderd zijn, volgens De Groene is één omstandigheid ongewijzigd gebleven: ,,Als het erop aankomt is de wil van Washington nog altijd wet. De Navo blijft een verlengstuk van de Amerikaanse macht.'' De 'groten der aarde' blijken dus nog steeds een nóg grotere nodig te hebben die vertelt wat er moet gebeuren - beetje klein, eigenlijk.

Zou dat de reden zijn waarom Milosevic er nog steeds zit?

In Vrij Nederland verhaalt Henry Wijnaendts, oud-ambassadeur in Parijs, over zijn wederwaardigheden met deze Servische ijzervreter. Hij had, zegt hij in het intervieuw, in 1992 niet in de gaten hoe gewelddadig de persoon was met wie hij aan tafel zat. Hij is inmiddels wijzer geworden: ,,Milosevic heeft zijn masker afgedaan. Hij laat zijn ware gezicht zien. De teerling is geworpen. Hij is het boegbeeld van de Servische repressie geworden'', aldus Wijnaendts die, wanneer het in Kosovo ,,helemaal uit de hand loopt'', niet afkerig is van het sturen van grondtroepen.

Maar het is toch al ,,helemaal uit de hand gelopen?''

De oud-ambassadeur, die destijds regelmatig optrad als bemiddelaar, noemt zich 'een kleine vis' in de ogen van Milosevic ,,omdat Milosevic inmiddels met alle groten der aarde heeft verkeerd.'' Erg veel 'groots' heeft dat helaas niet opgeleverd, wat Wijaendts nu doet verzuchten: ,,Diplomatie zonder macht, zonder troepen, functioneert niet. Het Westen had veel eerder geweld moeten gebruiken.''

Toen dat geweld vorige week losbarstte bevond een aantal groten der aarde zich in Berlijn alwaar druk gepraat werd over nettobijdragen aan de Europese Unie, de nieuwe Europese begroting en Agenda 2000 (over de kosten van onder meer het landbouwbeleid). ,,Op woensdagavond, terwijl de eerste bommen in Joegoslavië insloegen, weigerde Kok in te gaan op de aanval waaraan ook Nederlandse miltairen meededen. Al zijn aandacht was gericht op de nieuwe Europese begroting'', memoreert Elsevier. Volgens het blad heeft de EU- top in Berlijn schrijnend duidelijk gemaakt ,,dat de vijftien landen van de Europese Unie te zeer naar binnen zijn gekeerd om zich bezig te houden met de wereld om hen heen.'' Doen zij dat wel, dan doorgaans als reactie op de publieke opinie, aldus HP/De Tijd: ,,Westerse polici reageren op de publieke opinie. Daarin staat het eigen leed, dat ook medelijden omvat, centraal. De beleidsretoriek is preventiegericht, maar in werkelijkheid moeten er eerst doden vallen voordat het Westen in actie komt.'' Maar of het Westen de situatie op de Balkan ook werkelijk begrijpt, is iets anders. ,,De onmacht om het conflict te bevatten wordt niet veroorzaakt door het ingewikkelde karakter ervan maar door het streven er een logica achter te zoeken'', zegt militair historicus Van Creveld in De Groene.

De hedendaagse groten der aarde zijn van een heel ander kaliber dan Winston Churchill en Franklin Delano Roosevelt.

Die waren namelijk écht groot.

Een heel goede ervaring
(25 maart 1999)
Een persoonlijke brief
(18 maart 1999)
Kwakkelen
(10 maart 1999)
Lijdenstijd
(4 maart 1999)
Wachten op gelijk
(18 februari 1999)
Tsjechov in de polder
(11 februari 1999)
Alleen gedachten
(4 februari 1999)
De buitenwereld
(28 januari 1999)
Het land van Flipje
(21 januari 1999)
Tijger was nooit depri
(14 januari 1999)
De tijd tikt door
(7 januari 1999)

Eerder verschenen artikelen in het archief.