NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS 
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

ANNA VISSER
Wanneer verliest een mens zijn onschuld? ,,Bij mij gebeurde dat op mijn elfde'', zei een bijna bekende Nederlander onlangs. Hij is zeker van plan deze gebeurtenis in een kloek boek vast te leggen. ,,Dat wordt dan mijn vierde roman en aan de einder gloort de Nobelprijs.'' De lieverd.

Bij de fractieleider van D66, Thom de Graaf (41), heeft het met die onschuld wat langer geduurd. Hij poneert zich in VN als lid van een generatie ,,die altijd twijfels en aarzelingen over het inzetten van de gewapende macht had (...). Dat vrede en het handhaven van de mensenrechten logisch bij elkaar hoorden.'' Het drama dat zich nu op de Balkan voltrekt, heeft hem de ogen geopend, er moeten keuzes worden gemaakt. ,,In die zin hebben we onze onschuld verloren. Misschien zijn we naïef geweest. Maar aan de andere kant: elke generatie heeft het recht om naIef te zijn om vervolgens tot het besef te komen dat de wereld toch anders in elkaar zit.''

Jammer dat zo velen nog steeds de prijs voor deze naïveteit moeten betalen.

Sinds het uitbreken van de oorlog denkt De Graaf wel eens: ,,Van Mierlo was nu buitengewoon op zijn plek geweest. Hij had ermee geworsteld, maar hij had een grote rol kunnen spelen in de internationale diplomatie.'' Of de internationale diplomatie deze mening ook is toegedaan, mag betwijfeld worden.

Van een geestelijke worsteling betreffende het drama op de Balkan valt weinig te bespeuren bij de huidige minister van Buitenlandse Zaken, Jozias van Aartsen, die in HP/De Tijd ferme taal spreekt: ,,We kunnen ons niet voorstellen dat iemand zo'n fascistische agenda kan hebben'', zegt hij over Milosevic. ,,Als een volk op zo'n manier wordt vertrapt, dan past het bij de Nederlandse traditie om iets te doen. (...) Het is nu een kwestie van doorzetten en van tijd.''

Van Aartsen spreekt zichzelf tegen. Enerzijds zegt hij dat ,,we teruggaan naar een wereld waarvan we dachten dat we die na de Tweede Wereldoorlog definitief achter ons hadden gelaten, althans op het Europese continent''. Anderzijds haalt hij een boek aan van Robert Kaplan, The Balkan Ghosts, dat tien jaar geleden is verschenen en dus inmiddels gelezen had kunnen zijn, zodat ook Van Aartsen, die er nu pas in begonnen is, beter had kunnen weten. Dat vindt ook de defensiedeskundige Henk de Haan die, zonder Van Aartsen expliciet te noemen, in HP/De Tijd fel uithaalt naar Europese politici die nu de zure vruchten plukken van hun gebrek aan visie op het Oostblok. Zij hebben, vindt hij, sinds de val van de Muur enorme kansen laten liggen: ,,Van die struisvogelpolitiek krijgen we nu de rekening gepresenteerd. Dat idioten als Milosevic, maar ook een Loekasjenko in Wit-Rusland, op de economische ellende van de bevolking kunnen zaaien.'' Hij mist in het Europa van nu mensen met een visie - ,,politici die het aandurfden om de eigen bevolking uit te leggen dat Europese integratie en economische hulp aan de periferie noodzakelijk zijn.'' Onder Kohl heeft Duitsland bijvoorbeeld zeer veel geld gestopt in de Baltische staten ,,en die landen zijn nu tamelijk stabiel.''

Tegenover de algemene uitspraken van De Graaf ('de' generatie) en Van Aartsen ('wij') is het een verademing dat het verderop in HP/De Tijd wat genuanceerder toegaat. Sprekend over de kruisrakettendemonstraties van de jaren '80 zegt de politicoloog Bart Tromp: ,,de duiven van toen waren lang niet allemaal duiven. Ze hadden hoogstens wat veren opgetrokken.'' ,,Het feit dat zoveel mensen elkaar in die tijd vonden in hun angst tegen het atoomwapen, was uitzonderlijk. Je zou kunnen zegen dat de situatie nu weer normaal is'', aldus de oud- voorzitter van Pax Christi Jan ter Laak ter verklaring van het feit dat dezer dagen keer geen honderdduizenden de straat op gaan. Omdat sprake is van een 'linkse' oorlog zoals Elsevier het wapengekletter op de Balkan noemt? Heeft links zijn onschuld verloren? De goeroe's van destijds hebben zich hoogstens afgeschminkt.

Eerder verschenen in deze rubriek:

Niemand weet het echt
(8 april 1999)
De groten der aarde
(1 april 1999)
Een heel goede ervaring
(25 maart 1999)
Een persoonlijke brief
(18 maart 1999)
Kwakkelen
(10 maart 1999)
Lijdenstijd
(4 maart 1999)
Wachten op gelijk
(18 februari 1999)
Tsjechov in de polder
(11 februari 1999)
Alleen gedachten
(4 februari 1999)
De buitenwereld
(28 januari 1999)
Het land van Flipje
(21 januari 1999)
Tijger was nooit depri
(14 januari 1999)
De tijd tikt door
(7 januari 1999)

Eerder verschenen artikelen in het archief.