NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

HENDRIK SPIERING
Gebeurtenissen, toelichtingen en bronnen, biografieën en dan ook nog eens 150 themagebieden. Poeh, hoe zit dat? Pas al doende raakt men een beetje wegwijs in Retrospect, de Geschiedenis van de 20e Eeuw. Maar een probleem is die relatief complexe structuur niet, want in de tekstjes staan overal hyperlinks naar andere teksten.

En als de zoekfuncties helder zijn, hoef je in een goed elektronisch naslagwerk de structuur helemaal niet te doorgronden. Prins Bernhard levert bijvoorbeeld in de Retrospect-zoekmachine veertien verwijzingen op, naar de Lockheedaffaire natuurlijk, maar ook naar de vijfde Wereld-Jamboree in Vogelenzang (1937) waar de prins ook aanwezig bleek te zijn geweest. Typerend voor de aandacht voor bronnen in Retrospect is dat bij de tekst over de Jamboree een lang citaat van de afscheidsrede van Baden Powell is opgenomen. Het zou zijn laatste Jamboree worden. En zo kom je van het een op het ander. Er is veel te vinden in dit prettige, onpretentieuze naslagwerk. Bijvoorbeeld een lang citaat uit de 'Hunnenrede' van de Duitse keizer Wilhelm II, op 27 juli 1900 in Bremerhaven, bij het uitvaren van een Duitse expeditie naar China. Want in China is de Boxer opstand uitgebroken tegen de Westerlingen. "Komt u de vijand tegen, dan wordt hij verslagen!", zegt Wilhelm tegen zijn soldaten. "Wie in uw handen valt, is verloren! Net als duizend jaar geleden de Hunnen onder hun koning Attila hun naam gevestigd hebben, die ze nu nog in de overlevering en sprookjes zo geweldig laat lijken, zo moet de naam 'Duitser' in China over duizend jaar door u zo zijn gevestigd, dat geen Chinees het ooit nog waagt, een Duitser ook maar scheef aan te kijken." De nadruk in dit naslagwerk ligt op de klassieke politieke geschiedenis. Niet voor niets heten de zoekcategorieën in het 'archief': maatschappij, rampen, oorlog, politiek en economie. Over kunst geen woord en zelfs muziekcultuur wordt zo goed als genegeerd (al heeft Elvis Presley wel een biografietje gekregen). Typerend is dat de enige verwijzing naar jazz is te vinden in de tekst van een rede van Heinrich Himmler over 'onaangepaste jeugd'. Mondriaan ontbreekt totaal. Maar Sartre heeft een kleine tekst gekregen, vooral politiek van toon natuurlijk.

Verder is het taalgebruik soms wat stijfjes en zijn sommige zinnen onhandig geformuleerd. Ook zijn de bijschriften bij foto's en vooral geluidsfragment vaak te summier. Waarom mogen we niet weten uit welk jaar de rede van Colijn over de prijsopdrijvers dateert, waarvan een geluidsfragment als voorbeeld van crisisbeleid is opgenomen? Kwalijker is dat het eerste paarse kabinet door een slordige tikfout natuurlijk een paar maal in 1999 wordt gedateerd. En de cd-wisseling - alleen noodzakelijk om film- en geluidsfragment af te spelen - gaat lang niet zo soepel als de handleiding belooft. De 'documentaires' (over zaken als 'Het begin van de koude oorlog' en 'Van Den Uyl tot Kok') bevatten verder nauwelijks filmmateriaal: wat je ziet zijn bewegende foto's. Deze kritiek is echter secundair aan het plezier. Want Retrospect vormt echt een knappe prestatie: een inhoudelijk goede naslag- cdrom waarin je blijft bladeren en dwalen. Een van de redenen voor de toegankelijkheid is waarschijnlijk dat de redactie erin geslaagd is de meeste teksten niet langer te maken dan een scherm (amper een paar honderd woorden). Wie meer wil weten, bladert of dwaalt verder via doorverwijzingen of de handige knop zie ook. Zo kom je in drie kliks van Srebrenica naar Abraham Kuyper. Op 1 cd. Want alle teksten staan op alle cd's, alleen voor film of geluid moet je wisselen. Handig gedaan.

Retrospect. De Geschiedenis van de 20-ste Eeuw. Kroniek, Encyclopedie, Documentaires. Voor windows, zes cd-roms. Academic Service. Prijs 199 gulden.

Eerder verschenen in deze rubriek:

Bid of schiet
(26 november 1999)
Wandelen door Het Achterhuis
(19 november 1999)
Orde in chaos
(12 november 1999)
De Invasie op je pc
(29 oktober 1999)
Nieuw en soms beter
(22 oktober 1999)
Van pommers en schalmeien
(15 oktober 1999)
Meester Toeval is zijn kat kwijt
(8 oktober 1999)
Vier schrijvers op een schijfje
(24 september 1999)
Jantje wordt formele Jan
(17 september 1999)
Geluiden van vroeger
(10 september 1999)
Virtuele betweters
(3 september 1999)
Omstreden IQ-verhoging
(27 augustus 1999)
Coole games
(20 augustus 1999)
De teloorgang van de tattoo
(13 augustus 1999)
Muzikaal DNA
(6 augustus 1999)
You peep I'm going to peep you
(30 juli 1999)
Wat fluit daar?
(23 juli 1999)
52.000 literatuur-recensies
(16 juli 1999)
Racen door echte steden
(9 juli 1999)
Vondel digitaal
(2 juli 1999)
Messias tussen de aliens
(25 juni 1999)
Oor's natte vingers
(18 juni 1999)
Waar zit de katalysator?
(11 juni 1999)
Racen op een woestijnplaneet
(4 juni 1999)
Money, money, money
(28 mei 1999)
Watertanden in LA
(21 mei 1999)
Verdwaald in 'ons huis'
(7 mei 1999)
Eppe Gremdaat bij de marine
(30 april 1999)
Vermaak op zakformaat
(9 april 1999)
Oorlog als vermaak
(26 maart 1999)
Dit moet de Hennepnetel zijn
(19 maart 1999)
Alles kan en alles mag
(12 maart 1999)
Spelen met Bambi
(5 maart 1999)
Grabbelton Citroën
(26 februari 1999)
Seksloos broddelwerk
(19 februari 1999)
Knokken vanuit je luie stoel
(12 februari 1999)
Beterschap!
(5 februari 1999)
Thuis achter het stuur
(29 januari 1999)
Slenteren met de muis
(15 januari 1999)
Het zijn de details
(8 januari 1999)

Eerder verschenen artikelen in het archief.