NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

H.J.A. HOFLAND
Discovery Channel heeft een cd- rom uitgebracht, getiteld Normandy, the Great Crusade. De uitgave is bedoeld als een compact documentair overzicht van de voorbereidingen tot de Invasie, wat er op 6 juni 1944 gebeurde en hoe de eerste weken van de operatie zijn verlopen. Het verhaal eindigt bij de bevrijding van Parijs op 24 augustus. Dit alles wordt verteld in bewegende en stilstaande beelden - zwart-wit, de 'authentieke' zoals het heet - met de dramatische toelichting door een Amerikaanse commentatorstem. We zien Eisenhower, Montgomery, Churchill, de Gaulle, Hitler, Rommel en Guderian. De landingsboten naderen het strand, kanonnen vuren, tanks rukken op, St. Lo en Caen worden weer in puin geschoten, nog veel meer, kortom, in dit verhaal ontbreekt geen enkele essentie. Met een klik van de muis kunnen we biografietjes en landkaartjes op het scherm brengen, nog meer achtergrond, en alleen aan het einde verschijnt in kleur het militaire kerkhof. Als je oud genoeg bent, denk je: ja, zo was het - een beetje. Het is alsof je even een paar bladzijden van je eigen wereldfamiliealbum hebt bekeken. Het is mooi dat er zo'n cd-rom bestaat, maar het is veel en veel te weinig.

Wat is de Invasie? Uw antwoord wordt bepaald door uw leeftijd, en daar kunt u niets aan doen. Hoe verder een groot historisch drama in de geschiedenis verdwijnt, hoe meer het nageslacht het verwerkt tot verhalen die minder met de werkelijkheid van toen te maken hebben. Vorig jaar zag ik Saving Private Ryan. Het kan zijn dat de eerste twintig minuten, de chaos op het invasiestrand, de werkelijkheid van zes juni 'zeer dicht benadert' maar het blijft technisch geperfectioneerd kijkspul, waarbij horen en zien je vergaan als resultaat van 'superieure geluidstechniek en de fabelachtige computeranimatie'. Je zit niet naar de Invasie te kijken maar eerst naar twintig minuten fabelachtigheid en daarna naar een Hollywood- drama. Dat, dacht ik in mijn bioscoopstoel, is niet mijn Invasie. Maar ach, een dragonder van Napoleon zou zich ook niet herkennen in onze versies van de Slag bij Waterloo. Het verlangen naar de onversneden werkelijkheid verdwijnt met de generaties aan wie die werkelijkheid heeft toebehoord, en 'de grote daden blijven als verhaaltjes achter', zoals Du Perron heeft geschreven.

De eerste week van juni 1944 is het slecht weer. Eisenhower aarzelt. Maar dan wordt er één etmaal minder wind voorzien. 'We gaan', zegt de generaal. Voor schrijver dezes begint de dag met regen en de stem van nieuwslezer Frank Phillips van de BBC Home Service die vertelt dat het zo ver is. De dagen daarop, voortdurend slecht weer. Mijn vader die op de kaart in de Bosatlas de smalle bruggehoofden tekent. We smeken de weergoden om beter hun best te doen. Weken later eindigt de spanning, als de Amerikanen bij Avranches zijn doorgebroken. Dan hebben we nog de hele hongerwinter voor ons.

Deze cd is dus een goed begin, maar veel te kort. De archieven liggen vol met journaals in zwart-wit, waarvan wel tien cd's kunnen worden gemaakt, een vervolgverhaal met Arnhem, de brug bij Remagen, Stalingrad. In Der Spiegel van deze week wordt gemeld dat Stalingrad nu tot speelfilm zal worden verwerkt, in de studio's van Babelsberg, vlakbij Berlijn. Het is een vervallen complex dat door deze megaproductie van de ondergang zal worden gered. "Die oude schoorsteen daar", zegt de Amerikaanse producent, "kunnen we mooi in de lucht laten vliegen". Een goed begin.

Aan dergelijke spectaculairigheden lijdt deze cd dus niet. Toen ik het geheel had gezien, dacht ik plotseling aan Hans Levie, een jongen die bij mij in de buurt woonde en die bijtijds naar Engeland was ontkomen. Eind mei stond hij plotseling op de stoep, in een uniform dat versierd was met een oranje-blauw koord. Dat was het Invasiekoord. Via Cherbourg en de rest van de omweg was hij weer terug. "En nu een vraag", zei hij nadat hij van zijn avonturen had verteld. "Hebben jullie nog drop in huis?" Nergens op zijn lange weg had hij drop van behoorlijke kwaliteit kunnen kopen. Nee. Alle drop was in de hongerwinter opgegeten.

Dit vertel ik, tenslotte, om aan te geven waartoe zo'n cd kan leiden.

Normandy, the Great Crusade. Uitg. Discovery, prijs 80 gulden.

Eerder verschenen in deze rubriek:

Nieuw en soms beter
(22 oktober 1999)
Van pommers en schalmeien
(15 oktober 1999)
Meester Toeval is zijn kat kwijt
(8 oktober 1999)
Vier schrijvers op een schijfje
(24 september 1999)
Jantje wordt formele Jan
(17 september 1999)
Geluiden van vroeger
(10 september 1999)
Virtuele betweters
(3 september 1999)
Omstreden IQ-verhoging
(27 augustus 1999)
Coole games
(20 augustus 1999)
De teloorgang van de tattoo
(13 augustus 1999)
Muzikaal DNA
(6 augustus 1999)
You peep I'm going to peep you
(30 juli 1999)
Wat fluit daar?
(23 juli 1999)
52.000 literatuur-recensies
(16 juli 1999)
Racen door echte steden
(9 juli 1999)
Vondel digitaal
(2 juli 1999)
Messias tussen de aliens
(25 juni 1999)
Oor's natte vingers
(18 juni 1999)
Waar zit de katalysator?
(11 juni 1999)
Racen op een woestijnplaneet
(4 juni 1999)
Money, money, money
(28 mei 1999)
Watertanden in LA
(21 mei 1999)
Verdwaald in 'ons huis'
(7 mei 1999)
Eppe Gremdaat bij de marine
(30 april 1999)
Vermaak op zakformaat
(9 april 1999)
Oorlog als vermaak
(26 maart 1999)
Dit moet de Hennepnetel zijn
(19 maart 1999)
Alles kan en alles mag
(12 maart 1999)
Spelen met Bambi
(5 maart 1999)
Grabbelton Citroën
(26 februari 1999)
Seksloos broddelwerk
(19 februari 1999)
Knokken vanuit je luie stoel
(12 februari 1999)
Beterschap!
(5 februari 1999)
Thuis achter het stuur
(29 januari 1999)
Slenteren met de muis
(15 januari 1999)
Het zijn de details
(8 januari 1999)

Eerder verschenen artikelen in het archief.