NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

HENDRIK SPIERING
Het Spectrum van de Klassieke Muziek heeft één voordeel: je kunt er op woorden zoeken in een berg losse informatie over muziek. Dat is handig als je bijvoorbeeld wilt weten welke 'Reinhard' ook al weer een passie had geschreven. Dan vind je gemakkelijk dat Reinhard Keiser ooit een Markuspassie heeft geschreven. Oh ja, die. In een naslagwerk in boekvorm kun je lang zoeken naar zoiets.

Verder biedt de cd-rom Spectrum van de Klassieke Muziek vooral teleurstelling en ergenis. De items zijn losse stukjes tekst die grotendeel uit andere, grotere teksten zijn gescheurd (namelijk een paar muziekboeken van uitgeverij Spectrum). In de oorspronkelijke context hebben ze misschien goed gefunctioneerd, maar nu ontbreekt zoveel essentiële informatie dat je heimwee krijgt naar een boek met bladzijden. Want doorzoeken is een ramp in dit Spectrumnaslagwerk.

Stel, je wilt weten wat een 'pibgorn' is - typisch een ding dat je alleen in muzieklexica zult vinden. In de omschrijving van het Spectrum blijkt het een zeer oude schalmei uit Wales. Okee, maar wat is een schalmei? En hoe oud is 'zeer oud'? Dus je gaat verder zoeken. En dan stelt de cd-rom diep teleur. Niet alleen werkt de software verbijsterend langzaam, ook het zoeken zelf gaat buitengewoon krukkig. Doorklikken op trefwoorden in de tekst is er niet bij, alles moet opnieuw met hand in de zoekmachine worden ingetikt. Wel zijn onder een 'paperclip' bij ieder item enkele verwijzingen beschikbaar die wel doorklikbaar zijn, maar die blijven onzichtbaar zolang je niet op de paperclip drukt.

Het item over de schalmei meldt slechts dat de kleinste twee pommers de kleine schalmei en de discantschalmei worden genoemd. Eh, ja, wat is een pommer? In welke periode blies men daar op? Bij 'pommers' staat vervolgens uitgelegd dat het gaat om een dubbelrietinstrument waarbij het riet in de mond wordt genomen. Dat is al iets, maar over de periode zwijgt het item. De leden van de pommerfamilie werden uiteindelijk afgelost door de uit Frankrijk oprukkende hobo's, meldt het korte tekstje nog onbekommerd. Maar wanneer? In de middeleeuwen? In de negentiende eeuw? En zijn die pommers dan Duits? Pas via het item 'stadspijperij' vindt je een jaartal. Want stadspijpers bliezen vanaf de veertiende eeuw op pommers. Fijn, maar inmiddels vind ik op Internet dat de pibgorn eigenlijk een voorloper van de klarinet is, een enkelrietinstrument dus (dat tot in de 18e eeuw in gebruik was in Wales). Niks schalmei, niks pommer dus.

Als een cd-romnaslagwerk zulk getob oplevert, kun je voor 150 gulden beter wat aardige muziekboekjes kopen. Dan zul je bijvoorbeeld veel meer kans maken er achter te komen wat de muziekhistorische betekenis was van cellosuites van Bach. In het Spectrum vind je er niets over. Ja, bij de celliste Quirine Viersen worden de suites vermeld, omdat zij er ooit mee op tv kwam. Maar bij Pablo Casals of Bach vind je er geen woord over. Wat een rommeltje. Probeer er ook maar liever niet achter te komen wat nu eigenlijk een basso continuo is. Grofweg klopt de omschrijving wel, maar allerlei details zijn fout. In een naslagwerk is slordigheid erger dan onvolledigheid.

De software maakt het genoegen niet groter. De 350 muziekfragmenten ('Maak van uw pc een concertzaal!' roept de doos) zijn heel vaak niet te vinden. Als bij een item automatisch wordt verwezen naar een andere item (hetgeen heel vaak gebeurt, 'Theresien Messe zie Franz Jozef Haydn') blijft de parallelle lijst met muziekvoorbeelden gewoon bij het oude woord staan. En kopiëren van tekstfragmenten naar een tekstverwerker is volslagen onmogelijk. Heb je eindelijk iets bruikbaars gevonden, mag je het dus eigenhandig van het scherm gaan zitten overtypen.

Spectrum van de Klassieke Muziek. Voor Windows 95 en 98. ƒ149,50.

Eerder verschenen in deze rubriek:

Meester Toeval is zijn kat kwijt
(8 oktober 1999)
Vier schrijvers op een schijfje
(24 september 1999)
Jantje wordt formele Jan
(17 september 1999)
Geluiden van vroeger
(10 september 1999)
Virtuele betweters
(3 september 1999)
Omstreden IQ-verhoging
(27 augustus 1999)
Coole games
(20 augustus 1999)
De teloorgang van de tattoo
(13 augustus 1999)
Muzikaal DNA
(6 augustus 1999)
You peep I'm going to peep you
(30 juli 1999)
Wat fluit daar?
(23 juli 1999)
52.000 literatuur-recensies
(16 juli 1999)
Racen door echte steden
(9 juli 1999)
Vondel digitaal
(2 juli 1999)
Messias tussen de aliens
(25 juni 1999)
Oor's natte vingers
(18 juni 1999)
Waar zit de katalysator?
(11 juni 1999)
Racen op een woestijnplaneet
(4 juni 1999)
Money, money, money
(28 mei 1999)
Watertanden in LA
(21 mei 1999)
Verdwaald in 'ons huis'
(7 mei 1999)
Eppe Gremdaat bij de marine
(30 april 1999)
Vermaak op zakformaat
(9 april 1999)
Oorlog als vermaak
(26 maart 1999)
Dit moet de Hennepnetel zijn
(19 maart 1999)
Alles kan en alles mag
(12 maart 1999)
Spelen met Bambi
(5 maart 1999)
Grabbelton Citroën
(26 februari 1999)
Seksloos broddelwerk
(19 februari 1999)
Knokken vanuit je luie stoel
(12 februari 1999)
Beterschap!
(5 februari 1999)
Thuis achter het stuur
(29 januari 1999)
Slenteren met de muis
(15 januari 1999)
Het zijn de details
(8 januari 1999)

Eerder verschenen artikelen in het archief.