Duizend mensen hielden in Amsterdam een tocht voor de dieren. In Olst vroeg de dominee zich af waarom God de boeren straft.

Door onze redacteuren

AMSTERDAM/OLST, 26 MAART. Minister Brinkhorst van Landbouw had donderdag gevraagd om het niet te doen. Besmettingsgevaar! Maar duizend mensen doen het toch. Ze houden zondagmiddag op het Museumplein in Amsterdam een stille tocht tégen het afmaken van gezonde dieren en vóór inenting. Nel en Hennie zijn er voor uit Muiden gekomen. Ze lopen achteraan, ze waren in de stad verkeerd gereden. "Ik ben boerendochter", zegt Hennie. Blozende wangen, grijs haar, ze is 56. "Nu spreekt mijn boerenhart." Haar man Aart had het onzin gevonden. Demonstreren? Zij? "De minister doet zijn best, zei hij. Ik zei: dan ga ik om de minister te steunen."

"Ik heb voor de televisie zitten huilen", zegt Nel. Ze heeft een poes. "Ik hou ontzettend van dieren." Haar dochter in Engeland heeft twee schapen. Ze is heel bang dat die moeten worden afgemaakt. Vanmorgen waren Hennie en Nel in de Samen-op-Weg kerk, in Muiden. De dominee vertelde overlammetjes die op stapels worden gegooid. "Aan één poot door de lucht geslingerd", zegt Hennie. "Vreselijk." Ze moeten opschieten, de demonstranten lopen hard. Ze lopen langs de etalages van de PC Hooftstraat naar het Kleine- Gartmanplantsoen. Daar leggen ze bloemen neer ter nagedachtenis van de vernietigde dieren. De stille tocht is georganiseerd door dierenactievoerster Dafne Westerhof. Dierenbelangenorganisaties steunen haar. Veel vrouwen lopen mee, de meesten zijn rond de vijftig. "Ik was twaalf toen we op de boerderij mond- en klauwzeer hadden", zegt Hennie. "Mijn vader gaf de koeien een papje van lijmmeel. Ze werden allemaal beter." In de Willibrordkerk in Olst, acht eeuwen oud, zingen de mensen psalm 121: 'Ik sla mijn ogen op en zie de hoge bergen aan. Waar komt mijn hulp vandaan?' Dominee Valk had niet over mond- en klauwzeer willen praten in de dienst. Het is Veertigdagentijd, de sobere periode voor Pasen. Maar hij zal het toch doen, op "deze zondag na een week vol tumult", zegt hij in zijn openingswoord. In Olst zijn twee boerderijen getroffen. Boeren zijn er vandaag niet in de kerk, ze durven niet of ze mogen niet. De andere mensen hebben hun schoenen schoongemaakt op een ontsmettingsmat met citroenzuur. Dominee Valk, voorganger van een gereformeerd/hervormde gemeente, is het niet eens met de dominee uit Staphorst die zei dat de mond- en klauwzeer 'een oordeel Gods' is. "Uit die woorden spreekt weinig medeleven en compassie", zegt dominee Valk voor de dienst. " Mensen denken snel dat heel de kerk er zo over denkt." Even later, op de kansel, zegt hij: "Als God boos is op Nederland, waarom straft hij dan deze boer? Was deze slechter dan de andere?" Hij balt zijn vuisten. Hij zoekt de schuld liever bij het kapitalisme. "Mens en dier zijn geen schepselen meer, maar economische factoren. Mogen koeien wat meer zijn dan economische grootheden?"

Na de dienst, op de ontsmettingsmat, zegt kerkganger Bellert: "De boeren wordt teveel aangewreven dat zij de veroorzaker zijn van de ziekte." Zijn vrouw: "Het is de schuld van ons burgers. Wij willen goedkoop vlees."

Op de wegen rond Oene en Olst is het de hele dag erg rustig. Geen ramptoeristen, geen wandelaars. De kerken van Raalte, een paar kilometer verderop, luiden hun klokken uit solidariteit met de boeren. Op de dijk tussen Olst en Deventer worden strobalen in brand gestoken. 'Enten Nu', staat er op een bord. In restaurant 'De Schnitzelspecialist', langs de weg naar Wijhe, is het wel druk. De familie Bruggink viert de verjaardag van oma, op de borden liggen grote stukken vlees. "Ik maak me geen zorgen", zegt meneer Bruggink. Hij werkt op een administratiekantoor in Almelo. "Dit is varkensvlees. En de ziekte wordt nu bestreden." Dat er zoveel koeien dood moeten, vindt hij wel erg. "Maar het zal wel nodig zijn."

Zie ook:

Vijfde geval van mond- en klauwzeer in Nederland (24 maart 2001)
Landbouw laks bij zoeken besmet vee(24 maart 2001)
Melk mag weer worden gehaald (24 maart 2001)
'Vlees nee', klinkt het op het schoolplein (24 maart 2001)
Een veeziekte die telkens terugkeert (24 maart 2001)
Britten bang voor sterke groei veeziekte (24 maart 2001)
'Spaar vee in de natuur' (24 maart 2001)
Duitsland verschanst zich achter de barricades (24 maart 2001)
Europese markt is rijp voor krokodillenvlees (24 maart 2001)
Eerste melklozing kleurt het water wit (23 maart 2001)
Tweede besmet Frans transport (23 maart 2001)
MKZ kan 500 miljoen gaan kosten (23 maart 2001)
Waarom leven de hooglanders nog wél? (23 maart 2001)
Enten én verbranden is het beste (23 maart 2001)
Meer gevallen van mond- en klauwzeer (22 maart 2001)
De douane controleert ook op sandwiches (22 maart 2001)
Krijgen we nu huisarrest? De kat ook? (22 maart 2001)
Een typisch geval van overmacht (22 maart 2001)
'MKZ bij Brits vee nog niet op hoogtepunt' (22 maart 2001)
Veel vraag naar melk, nog vlees genoeg (22 maart 2001)
Commentaar: MKZ is hier (22 maart 2001)
Mond- en klauwzeer nu ook in Nederland (21 maart 2001)
Komen hier brandstapels? (21 maart 2001)
Indoor Brabant alsnog afgelast (21 maart 2001)
'Mond- en klauwzeer is de gesel Gods' (21 maart 2001)
Brussel uit kritiek op fouten in slachterijen (21 maart 2001)
Britten willen later stemmen door MKZ (21 maart 2001)
Massale doding van Britse dieren (15 maart 2001)
Vervoersverbod komt op slechtste moment (15 maart 2001)
Bij een vleescrisis stijgt de verkoop juist (15 maart 2001)
Frans vee over het hele land verspreid (14 maart 2001)
'Oorlogssituatie' dreigt door mond- en klauwzeer (14 maart 2001)
Ook mens is vatbaar voor MKZ-virus(14 maart 2001)
De slachter kan voorlopig naar huis(14 maart 2001)
Vervoersverbod vee riskant(14 maart 2001)
EU-landen willen vaccinatie tegen MKZ hervatten(14 maart 2001)
Noord-Amerika verbiedt import Europees vlees en vee (13 maart 2001)
Vervoersverbod alle vee (13 maart 2001)
Nutreco snoeit in slachterijen (13 maart 2001)
Gevraagd: meer dierendestructoren (8 maart 2001)
Friesland onderzoekt gezondheidsrisico's Rendac (8 maart 2001)
Tijdelijk verbod op dieren-evenementen (8 maart 2001)