Een algemeen vervoersverbod voor vee levert in de kortste keren overvolle stallen op en kan daardoor op zichzelf weer leiden tot verdere verspreiding van mond- en klauwzeer.

Door onze redacteur MARCEL AAN DE BRUGH

ROTTERDAM, 14 MAART. Minister Brinkhorst (Landbouw) verwacht dat het gisteren ingestelde vervoersverbod voor runderen, varkens, schapen en geiten, ernstige gevolgen kan hebben voor het welzijn van de dieren. "De dieren krijgen voortdurend jongen. Als het verbod lang gaat duren, raken de stallen te vol", zegt een woordvoerder van het ministerie van Landbouw. Bij de varkenspestepidemie enkele jaren geleden speelde hetzelfde en moesten uiteindelijk dieren worden geruimd, om de toenemende drukte in de stallen te verminderen.

Daarvoor zijn extra transporten en bedrijfsbezoeken nodig, zo schreef de landbouwminister onlangs nog aan de Tweede Kamer. En dat zou het risico op verspreiding van de ziekte weer verhogen. Volgens de woordvoerder is er nu nog geen sprake van overmatige drukte in de stallen. Hoe snel die situatie zich voordoet weet ze niet. "Laten we hopen dat de risicovolle dieren uit Frankrijk zo snel mogelijk worden getraceerd."

Brinkhorst besloot gisteren tot het instellen van een vervoersverbod wegens de uitbraak van mond-en-klauwzeer (MKZ) in Frankrijk. Gisteren werden in het noordwesten van het land de eerste gevallen van deze uiterst besmettelijke ziekte gemeld. De Rijksdienst voor keuring van vee en vlees hoopt dit weekend duidelijk te krijgen of er dieren uit het getroffen gebied naar Nederland zijn geëxporteerd. De uitbraak van MKZ begon drie weken geleden in Groot-Brittannië.

Wegens het grote risico op verspreiding van het virus, is het veetransport tussen EU-landen inmiddels volkomen stilgevallen. De internationale handel in met name runderen en rundvlees is al langer verstoord. Eind vorig jaar legde de BSE-crisis de export vanuit EU- landen een tijdje stil.

Frankrijk mag sinds vorige week donderdag geen MKZ-gevoelige dieren meer exporteren. Hoe groot de economische schade voor het land zal zijn, is nog niet duidelijk. Volgens gegevens van het Landbouw Economisch Instituut in Den Haag exporteerde Frankrijk in 1999 ongeveer 1,5 miljoen runderen naar andere EU-landen, voor een waarde van 1,2 miljard euro. Daarvan ging 60 procent naar Italië.

Nederland voerde in dat jaar bijna 42.000 runderen uit Frankrijk in.

Dat land exporteerde in 1999 bijna 325.000 varkens en verdiende daar 23,4 miljoen euro mee. De meeste varkens, ongeveer de helft van het totaal, ging naar Spanje. Nederland importeerde ruim 42.000 varkens. Het aantal geëxporteerde geiten en schapen in 1999 lag op bijna een miljoen dieren, waarvan er 55.655 naar Nederland gingen. Spanje en Italië waren de belangrijkste importeurs van geiten en schapen uit Frankrijk. De melding van MKZ uit Frankrijk heeft de discussie over inenting van de veestapel weer opgerakeld. De EU volgt sinds tien jaar een non-vaccinatiebeleid, vooral uit economische motieven. Inenten van de hele veestapel zou Nederland jaarlijks tientallen miljoenen guldens kosten, terwijl de kans op uitbraken van mond- en klauwzeer aanwezig blijft. Dieren die daarentegen niet zijn gevaccineerd, kunnen worden verkocht aan landen die zelf vrij zijn van MKZ en alleen MKZ-vrije dieren willen importeren. Op dit moment is het nog niet mogelijk om verschil te maken tussen een dier dat gevaccineerd is met een MKZ- vaccin en een dier dat aan de ziekte lijdt.

Het bedrijf Intervet, dochter van farma- en chemiebedrijf Akzo Nobel, brengt een vaccin tegen MKZ op de markt. Maar het bedrijf heeft geen vergunning om het in EU-landen te verkopen. "We verkopen het in delen van Azië en het Midden-Oosten, waar mond- en klauwzeer endemisch is", aldus een woordvoerder van Intervet. In Azië wordt met name de varkensstapel vaak getroffen door MKZ, een ziekte die zich kenmerkt door de vorming van blaasjes rond de tong en de hoeven. In 1997 werd China nog getroffen door een ernstige epidemie van mond- en klauwzeer. Vier miljoen varkens werden toen geruimd. De kosten liepen op tot 1,8 miljoen dollar (ruim 4 miljard gulden). In het Midden-Oosten worden vooral runderen regelmatig getroffen door de ziekte. Vorig jaar brak de ziekte nog uit in Zuid-Afrika en Namibië. Ook in Japan is de ziekte inmiddels uitgebroken, maar het land kreeg vorig jaar september zijn MKZ-vrije status weer terug. Gisteren meldde de Wereldorganisatie voor diergezondheid in Parijs dat ook in Argentinië mond- en klauwzeer is uitgebroken. Ook in dat land duikt de ziekte geregeld op.

In Europa komt MKZ relatief weinig voor. Alleen in Turkije deden zich de afgelopen jaren geregeld uitbraken voor. Nederland had in 1984 zijn laatste uitbraak, Duitsland in 1988, België in 1976 en Frankrijk in 1981. In Balkanlanden als Roemenië en Hongarije is er sinds midden jaren zeventig geen uitbraak meer geweest. Volgens de woordvoerder van Intervet gaat de EU haar non-vaccinatiebeleid daarom niet aanpassen. "Er is geen enkele lidstaat die in zijn eentje durft af te wijken van het beleid."

<

Zie ook:

Noord-Amerika verbiedt import Europees vlees en vee (13 maart 2001)
Vervoersverbod alle vee (13 maart 2001)
Nutreco snoeit in slachterijen (13 maart 2001)
Gevraagd: meer dierendestructoren (8 maart 2001)
Friesland onderzoekt gezondheidsrisico's Rendac (8 maart 2001)
Tijdelijk verbod op dieren-evenementen (8 maart 2001)