Al het vee moest dood in de besmette 'oorlogszone' van Olst, maar tot paniek van de boeren mogen 41 Schotse hooglanders er nog rondlopen.

Door onze redacteur MARGRIET OOSTVEEN

ROTTERDAM, 23 MAART. Al het vee binnen een straal van een kilometer rond Nederlands eerste besmette bedrijf, aan de Fortmonderweg in Olst, is nu afgemaakt. Ook de koeien, schapen en varkens die nog helemaal geen mond- en klauwzeer hebben. Alle dieren dus? Nee, binnen deze 'oorlogszone' lopen nog 41 runderen vrij rond.

Het zijn de Schotse hooglanders van Staatsbosbeheer. Die grazen op een stukje natuur, de Duurse Waarden, middenin het besmette gebied. De boeren in Olst beginnen van deze hooglanders behoorlijk in paniek te raken. Hun bedrijven liggen soms maar een paar honderd meter buiten de afzetting, ze vrezen dat ieder moment ook hún vee besmet kan raken.

Staatsbosbeheer zet de hooglanders in om te zien hoe serieus minister Brinkhorst het meent met zijn wens om dieren te kunnen gaan vaccineren. "Ja, ze zijn een testcase", beaamt regiohoofd Adri de Gelder. Staatsbosbeheer oefent druk uit bij de Rijksdienst voor de keuring van Vee en Vlees (RVV), om de dieren niet af te maken.

Leendert Steendijk, die 200 meter van de afzetting honderd runderen in de stal heeft staan, klonk met de dag ongeruster door de telefoon. Iédereen heeft hij inmiddels gebeld om te horen wanneer de hooglanders nu eindelijk worden geruimd. "En niemand die het weet." Tot een paar kilometer verderop belden de boeren de RVV. Boerin Erna Rottink in Welsum: "We hebben gevraagd wanneer die dieren weg moeten, maar niemand kan het zeggen."

Het inlichtingennumer van de RVV : "Voorzover onze informatie reikt, zijn ze al geruimd. Oh, is dat niet zo?"

Als Piet Greven, opzichter bij Staatsbosbeheer, even later aan de Fortmonderweg zijn mobiele telefoon opneemt, hoor je de hooglanders op de achtergrond kalmpjes loeien. "Er zijn hier net twee dierenartsen van de RVV." Om ze af te maken? "Nee, alleen om te kijken of ze nog gezond zijn en alles is prima hoor. Geen blaar in de bek." Greven praat vertederd over zijn dieren: "Ze waren een beetje hongerig, toen ik vanmorgen kwam, dus ze kwamen gelijk allemaal braaf naar me toe. Ik heb ze naar de kraal gebracht en daar staan ze nu lekker hooi te eten."

Adri de Gelder van Staatsbosbeheer zegt nog nét niet dat zijn dieren geen dieren zijn. Hij formuleert als volgt: "Deze hooglanders zijn geen vee. Het zijn dieren van de natuur. En daarom willen wij dat ze blijven leven." Zijn hooglanders, stelt hij, zijn niet bedoeld voor de export en maken geen deel uit van het productieproces. "Aanvankelijk hebben we het een beetje gelaten afgewacht, toen we hoorden dat alles binnen de kilometer moest worden geruimd. Wij vonden het natuurbelang ondergeschikt aan het landsbelang." Maar inmiddels is de situatie gewijzigd, zegt hij: "Omdat minister Brinkhorst nu zegt dat hij enten beter vindt dan ruimen. En de boeren zelf zeggen het óók. Dus dan zeggen wij: waarom worden onze hooglanders dan niet geënt?"

Nog steeds staan de hooglanders bij de RVV op de nominatie om geruimd te worden. Maar veel haast is er niet bij, nu Staatsbosbeheer steeds verzoekt het niet te doen, en bovendien meer boerderijen in de buurt, zoals in Welsum, geruimd moeten worden. Begrijpt Staatsbosbeheer dat voor de boeren iedere dag dat de hooglanders nog leven er één te veel is? "Natuurlijk" zegt Adri van Gelder. "Maar de paniek komt niet door ons. Als de minister nú zegt dat er geënt kan worden, is het opgelost. Dit is een politiek probleem."

Cor van den Berg, loco-burgemeester van Olst-Wijhe, wil het helder stellen: "Dit kan niet. Als we ons rechtlijnig opstellen bij de aanpak van de ziekte, dan moet ook gelden: gelijke monniken, gelijke kappen. Vandaag worden binnen de cirkel nota bene ook alle kleine huisdieren geruimd. De schapen, geitjes en varkens die als hobby worden gehouden. Die zijn óók niet voor de slacht. Het is voor die mensen toch vreselijk om de hooglanders dan gewoon te zien?"

Van den Berg belde vanmorgen met het ministerie om opnieuw op ruiming van de hooglanders aan te dringen. "Om de vrede te bewaren. Want ik voorspel dat de mensen hier grote problemen gaan maken als niet snel iets gebeurt."

Op het ministerie, blijkt bij navraag, weet niemand iets van het lot van de hooglanders. De verantwoordelijke ambtenaar heeft verlof tot dinsdag.

Zie ook:

Eerste melklozing kleurt het water wit (23 maart 2001)
Tweede besmet Frans transport (23 maart 2001)
MKZ kan 500 miljoen gaan kosten (23 maart 2001)
Enten én verbranden is het beste (23 maart 2001)

Meer gevallen van mond- en klauwzeer (22 maart 2001)
De douane controleert ook op sandwiches (22 maart 2001)
Krijgen we nu huisarrest? De kat ook? (22 maart 2001)
Een typisch geval van overmacht (22 maart 2001)
'MKZ bij Brits vee nog niet op hoogtepunt' (22 maart 2001)
Veel vraag naar melk, nog vlees genoeg (22 maart 2001)
Commentaar: MKZ is hier (22 maart 2001)

Mond- en klauwzeer nu ook in Nederland (21 maart 2001)
Komen hier brandstapels? (21 maart 2001)
Indoor Brabant alsnog afgelast (21 maart 2001)
'Mond- en klauwzeer is de gesel Gods' (21 maart 2001)
Brussel uit kritiek op fouten in slachterijen (21 maart 2001)
Britten willen later stemmen door MKZ (21 maart 2001)

Massale doding van Britse dieren (15 maart 2001)
Vervoersverbod komt op slechtste moment (15 maart 2001)
Bij een vleescrisis stijgt de verkoop juist (15 maart 2001)
Frans vee over het hele land verspreid (14 maart 2001)
'Oorlogssituatie' dreigt door mond- en klauwzeer (14 maart 2001)
Ook mens is vatbaar voor MKZ-virus(14 maart 2001)
De slachter kan voorlopig naar huis(14 maart 2001)
Vervoersverbod vee riskant(14 maart 2001)
EU-landen willen vaccinatie tegen MKZ hervatten(14 maart 2001)
Noord-Amerika verbiedt import Europees vlees en vee (13 maart 2001)
Vervoersverbod alle vee (13 maart 2001)
Nutreco snoeit in slachterijen (13 maart 2001)
Gevraagd: meer dierendestructoren (8 maart 2001)
Friesland onderzoekt gezondheidsrisico's Rendac (8 maart 2001)
Tijdelijk verbod op dieren-evenementen (8 maart 2001)