NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

RAYMOND VAN DEN BOOGAARD
Met de komst van digitale satelliettelevisie is een oude hartenwens van mij in vervulling gegaan: een zender waarop de hele dag oude Sovjet-films te zien zijn. Die waren namelijk vaak heel goed, in veel opzichten. Maar in het Westen zag je ze nooit. Daar leek het net alsof de Sovjet-cinema geheel uit kunstfilms bestond, genre Paradjanov of Tarkovski. De talrijke filmfabrieken in de oude Sovjet-Unie brachten echter samen per jaar een paar honderd speelfilms uit, in alle mogelijke genres: detectives, melodrama's, rampenfilms, science fiction, komedies, noem maar op.

Daarmee werden de bioscopen in de Sovjet-Unie gevuld, waar het buitenlands, en dan natuurlijk in het bijzonder het Amerikaans product, verboden was. Hoogstens een film uit een broederland als Bulgarije of Algerije haalde nog wel eens een affiche.

De televisiezender Nasje Kino, behorend tot het Russische televisie-imperium NTV, zendt nu zo'n achttien uur per dag de films uit de Sovjet-tijd uit. Ik heb wel eens gedacht dat mijn liefde voor die films een toevalligheid was, ontstaan uit het feit dat ik me de jaren dat ik in Moskou woonde soms stierlijk verveelde, en bij gebrek aan beter dus maar met enige regelmaat naar de bioscoop ging en er het beste van maakte. Maar dat valt mee: inderdaad zijn veel van die films duidelijk met liefde gemaakt, goed geacteerd, goed gefilmd en vaak origineel van opzet.

De voornaamste tekortkoming die in het oog springt, is de kwaliteit van de kleuren. Kennelijk heeft NTV de moeite genomen voor zijn televisie-uitzendingen nieuwe kopieën te trekken van de negatieven in de archieven van Mosfilm, Lenfilm, de Gorki-studio's en al die andere, na de opheffing van het Sovjet-socialisme in verval geraakte filmfabrieken. Maar de kleur van de negatieven is al slecht. Op zich zegt dat iets over het functioneren van de Sovjet-economie: acteurs, cameralieden en opnametijd genoeg, maar de chemische industrie die de kleurenemulsie voor de film moest afleveren, had wel andere prioriteiten dan film.

Het politieke systeem van de Sovjet-Unie is vooral duidelijk aanwezig in de talrijke detectives. De achtervolgingen per auto mogen dan een universeel verschijnsel zijn, de misdaad zelf is in belangrijke mate systeem-bepaald: bijna altijd gaat het om bendes die zich vergrijpen aan gemeenschapseigendom - ander eigendom was er immers nauwelijks. Zij steunen daarbij op wijdvertakte netwerken van corrupte ambtenaren en werknemers in staatsondernemingen. Maar gelukkig is er in de films steeds sprake van een oudere, evenwichtige politie-inspecteur die met hondentrouw de snoodaards achtervolgt totdat ze vol berouw in de nor zitten.

Wat naar hedendaagse maatstaven vooral verwondering wekt, is de schildering van de baten van de criminaliteit: die paar schilderijtjes aan de muur, het genot van een door houtrot aangetaste datsja en het bezoek aan een sombere disco vol oudere dames - ik denk niet dat een hedendaagse Russische misdadiger daar nog de kalasjnikov voor uit de kast zou halen.

Toch ligt de aantrekkingskracht van Nasje Kino niet in de eerste plaats in het camp-karakter van het gebodene: er zijn veel goede films bij, die in niets onder doen voor, of zelfs beter zijn dan de publieksfilms zoals die in andere landen gemaakt werden. Dit is des te treuriger als je bedenkt, dat die Sovjet-filmindustrie de overgang naar de postcommunistische tijd niet heeft overleefd.

Nasje Kino. Digitaal via Hotbird/Eutelsat, 13 graden oost, 11.938 GHz, h., 3/4, 20.000, videopid 161, audiopid 82.

Het station is nu nog gratis te zien, samen met NTV, maar gaat deze herfst over in betaal-tv, met Viacess-versleuteling.

Eerder verschenen in deze rubriek:

Klooien met digitale machine
(15 juli 1998)
Exit NBC
(8 juli 1998)
Op naar mijn eigen universum
(1 juli 1998)
Trance via de satelliet
(24 juni 1998)
WK-leed (leve de radio)
(17 juni 1998)
Voer voor slapelozen
(3 juni 1998)
Het Beste van Nederland
(27 mei 1998)
Archiefwerk in beeld en geluid
(20 mei 1998)
De verrader van Sarajevo
(13 mei 1998)
Digitalen kunnen wachten
(6 mei 1998)
Mooi, ouderwets en leerzaam
(29 april 1998)
Amerikaanse tv minder in trek
(22 april 1998)
Digitale bedrijfsgeheimen
(15 april 1998)
Saai versus saaier
(8 april 1998)
Nieuwe vragen rond Barabbas
(1 april 1998)
Canal+ krijgt culturele trekjes
(25 maart 1998)
Nederlandse tv is voor dommertjes
(18 maart 1998)
Porno zonder uitverkoop
(11 maart 1998)
De schoolmeesters van CNN
(4 maart 1998)
De schoolmeesters van CNN
(25 februari 1998)
Hartverwarmende nummertjes
(18 februari 1998)
Vanuit Bosnië niets nieuws
(11 februari 1998)
Bladen voor de schotelkijker
(4 februari 1998)
CNN negeert Newsweek
(28 januari 1998)
Sprookjesachtig schijnsel
(21 januari 1998)
De opmars van educatieve tv
(14 januari 1998)
Het jachterige van Fashion-TV
(7 januari 1998)

Eerder verschenen artikelen in het archief.