Dossier Spoorwegen

Nieuws

Nederlandse Spoorwegen

Overheid

Overige partijen

Knelpunten

Discussie

Documenten

Links

In het op gang houden van de forensenstroom heeft de overheid de spoorwegen een belangrijke rol toebedacht. In 1992 werd de NS verzelfstandigd om het bedrijf op grotere afstand van de politiek te brengen. Zo zou de vervoerder efficiënter en meer klantgericht kunnen gaan werken. In 2000 bleek echter dat Netelenbos ongelukkig was over de onduidelijke verhouding van de NS met de overheid na een conflict over de hogesnelheidslijn (HSL). Bij die gelegenheid verzuchtte de minister in de Tweede Kamer dat de NS onder de tucht van de markt of van de overheid moest worden gebracht.

Het is de tucht van de staat geworden. Concurrentie op het spoor is moeilijker gebleken dan een aantal jaren geleden gedacht, dus van de markt zal de tucht voorlopig niet komen. Pas als de Europese ontwikkelingen dat toelaten kan er aan privatisering gedacht worden. Netelenbos wil intussen haar greep op de spoorwegen weer vergroten door de statuten aan te passen. In wezen draait de minister daarmee de verzelfstandiging gedeeltelijk terug.

Voortaan moeten belangrijke strategische beslissingen, de jaarrekening en de grootte van het dividend ter goedkeuring aan aandeelhouder Netelenbos worden voorgelegd. Ook moet NS Reizigers in de statuten opnemen dat het bedrijf een bijdrage levert aan de ,,oplossing van de mobiliteitsproblematiek''. Het is de aandeelhouder die formeel gaat toetsen of die ,,externe doelstelling'' door de NS wordt waargemaakt.

De overheid verplicht de Nederlandse Spoorwegen tot een prestatiecontract. In dit contract worden eisen vastgelegd waaraan de NS moet voldoen, bijvoorbeeld met betrekking tot het aantal beschikbare zitplaatsen, de frequentie van verbindingen en punctualiteit waarmee de dienstregeling wordt uitgevoerd.

Een ander onderdeel van de privatisering is de opsplitsing van de Nederlandse Spoorwegen. Het vervoer van reizigers blijft in handen van de NS. Onderhoud en ontwikkeling van infrastructuur wordt een overheidstaak waarbij NS Railinfrabeheer (aanleg en beheer van het spoor), Railned (toedeling capaciteit en toezicht op veiligheid), NS verkeersleiding en NS Railinfra Trust (vennootschap voor de juridische eigendom van de spoorinfrastructuur) dus direct onder de overheid vallen.

Lees meer over de privatisering:
Retour Den Haag: NS geeft en neemt
Kamer dreigt NS en wil meer inzicht cijfers (6 maart 2001)
'Te veel slingerbewegingen' (16 november 2000)
NS weet zich geen raad met succes (28 augustus 2000)
De WRR snapt niets van privatisering (3 juni 2000)
Overheid neemt spoorbeheer over (11 april 2000)
NS onder tucht van staat(8 april 2000)
Rijk wenst meer invloed op beleid NS (7 april 2000)
De tijdige bekering van een monopolist (18 februari 1997)
De verzelfstandiging van de NS jaagt veel reizigers de trein uit (10 oktober 1995)

Lees meer over het prestatiecontract:
Kamer eist beter presteren Spoorwegen (19 januari 2001)
Toezicht op NS kost 10 miljoen (18 januari 2001)
Kamer stemt niet in met contract NS (15 december 2000)

Lees meer over beleidsplannen met betrekking tot mobiliteit:
Openlijk genieten van de macht
(16 november 2000)
Kok II is begonnen aan de tweede helft van de kabinetsperiode. Minister Netelenbos (Verkeer en Waterstaat) wil dit jaar gaan oogsten. Enige voorzichtigheid lijkt daarbij geboden.

Zuid-Holland eist garanties voor lightrail
(28 oktober 2000)
De ontwikkeling van lightrail in de Haagse agglomeratie is ,,gedoemd te mislukken'' als er niet snel harde garanties komen over het toelaten van lightrail op delen van het hoofdrailnet.

Verkeer zaak voor de regio
(16 oktober 2000)
Het kabinet wil de komende jaren veel grotere bevoegdheden geven aan regionale bestuurders om te beslissen over infrastructuurprojecten in de eigen omgeving. In het nieuwe Nationaal Verkeers- en Vervoersplan, dat minister Netelenbos (Verkeer en Waterstaat) vanmiddag presenteerde, staat dat provincies en stadsgewesten voor projecten tot 500 miljoen gulden de vrije hand zullen krijgen.

VERKEER EN WATERSTAAT
(19 september 2000)
Het Bereikbaarheidsoffensief Randstad (BOR)is de belangrijkste nieuwkomer in de begrotingsboeken van Verkeer en Waterstaat. Tot 2010 is er zo'n tien miljard gulden mee gemoeid, waarvan 4,8 miljard gulden voor nieuwe wegen en wegprojecten en 3,2 miljard voor openbaar vervoer.

Lijn van duizend gulden per centimeter
(16 september 2000)
Het ministerie van Verkeer en Waterstaat maakte gisteren een lijst bekend van bedrijven die willen meedingen naar de exploitatie van de HSL-Zuid. Na jaren van voorbereiding begint de lijn gestalte aan te nemen.

Light rail start in '01 op Gelders traject
(16 juni 2000)
De eerste light-railverbinding van Nederland zal in de herfst van volgend jaar tussen de Gelderse plaatsen Zutphen en Winterswijk in gebruik worden genomen. Minister Netelenbos (Verkeer en Waterstaat) maakte gisteren bekend dat ze 31,3 miljoen gulden beschikbaar stelt voor dit proefproject.

Mobiliteitsbeleid op drijfzand
(29 maart 2000)
Het ruimtelijke ordeningsbeleid blijkt de (auto)mobiliteit überhaupt niet te (kunnen) beïnvloeden. Minister Pronk (VROM) kan zich daarom in zijn Vijfde Nota Ruimtelijke Ordening maar beter onthouden van doelstellingen op dit terrein. Dat concludeert planoloog K. Martens in een morgen verschijnend proefschrift. Het jammerlijk falen van het ABC-locatiebeleid.

Magneettrein is nationaal belang
(9 maart 2000)
Het kabinet en de drie noordelijke provincies sloten op 16 april 1998 een akkoord over het wegwerken van de structurele economische achterstand tussen het Noorden en de rest van het land. In dit beeld past de aanleg van een magneetzweeftrein. Het is een hoogwaardige vervoerstechniek die verschuiving van economische activiteiten met zich meebrengt.

De zweeftrein is een uitkomst
(24 februari 2000)
Een besluit is er nog niet, maar de zweeftrein staat morgen op de agenda van de ministerraad. J.H. Schraven meent dat met de aanleg een nationaal belang wordt gediend, namelijk betere aansluitingen met het uitdijende economische kerngebied en het Europese achterland.

Het is tijd voor andere wegen
(5 november 1998)
Op tientallen plaatsen wordt gewerkt aan de snelwegen. Maar het asfaltdenken heeft zijn langste tijd gehad. In de toekomst gaat het geld naar spoorbanen.