NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

RAYMOND VAN DEN BOOGAARD
Het opnemen voor televisie van voorstellingen in het theater geldt in Nederland als buitengewoon ouderwets, en geen gezicht. In Frankrijk en Duitsland echter gebeurt het nog met enige regelmaat. De Duits-Franse cultuurzender Arte brengt geregeld zulke registraties - gisteravond nog De Laatste Dagen der Mensheid van Karl Kraus.

Het ZDF, de tweede publieke omroep in Duitsland, is onlangs zelfs een apart televisiekanaal begonnen voor dit soort registraties, het ZDF Theaterkanal. De zender is te vinden op Astra (19,2 graden oost, 11,954 H., digitaal, ongecodeerd) en de programmering is te consulteren via Internet (www.zdf.de).

Het grote bezwaar tegen geregistreerde theatervoorstellingen placht te zijn dat voor de camera van televisie of film een andere, minder nadrukkelijke speelstijl is benodigd dan op de bühne. Maar voor wie van theater houdt, is het aanschouwen van zo'n podiumtechniek niet zo'n bezwaar.

En bovendien is het bezwaar geënt op de conventie dat het spel geloofwaardig en realistisch moet overkomen. Maar dat is bij modern theater vaak niet per se meer gewenst: de schouwburgbezoeker heeft helemaal niet meer de behoefte om te vergeten dat hij naar acteurs kijkt, in plaats van naar 'echte' mensen. In dat opzicht is theater eigenlijk veel verder geëvolueerd dan film, waar realisme meestal nog troef is.

De voorstelling op het ZDF Theaterkanal waar de theaterregistratie het minst storend aandoet is Fin de Partie - Endspiel van Samuel Beckett, in 1998 door George Tabori geregisseerd voor het Akademietheater in Wenen en de Freie Volksbühne in Berlijn. Dat komt vooral door het laboratoriumkarakter van de voorstelling, waarin twee acteurs, Gert Vos en Ignaz Kirchner, niet zozeer deze klassieker uit het absurdistische repertoire spelen, maar spelen dat ze hem opvoeren. Tabori heeft er niet tegenop gezien diep in te grijpen in de tekst en opzet van het stuk. De acteurs redetwisten, geheel buiten de originele tekst om, eerst langdurig over de manier waarop ze het stuk vorm zullen geven. In deze proloog echter komt de meester- slaafverhouding van Hamm en Clove, die de basis is van Fin de Partie, al geleidelijk naar boven, zodat de toeschouwer als het ware Becketts tekst binnenglijdt. De ouders van Hamm, die in het origineel rechts op het podium in vuilnisemmers zitten, zijn eenvoudigweg weggelaten. Bij Tabori blijven juist Clove en Hamm voortdurend op hun plaats, een gebrek aan handeling waartoe de toeschouwer door de soms zeer geestige aanloop van de voorstelling kennelijk is gemasseerd.

Het ZDF Theaterkanal is elke dag van 9 tot 14 uur, en van 19 uur tot ongeveer middernacht in de lucht. Deze merkwaardige uitzendtijden hangen samen met de oorspronkelijke opzet om het Theaterkanal te laten uitzenden in de niet-gebruikte uren van de frequenties van het Kinderkanal en het Duitse Arte. Kennelijk is pas op het laatste moment voor de start, vorige week, besloten om het Theaterkanal een eigen frequentie te geven, die trouwens hinderlijke haperingen in de bitstroom vertoont.

De programmering van de eerste weken biedt vooral veel Shakespeare, meestal in het Duits - steeds uit het ZDF-archief dat veertig jaar registraties te bieden heeft. Maar er is meer, de animatiefilms van Stanislav Sokolov naar Macbeth of Twelfth Night bijvoorbeeld. Het kanaal belooft verder ook dans- en cabaretregistraties en een wekelijks ververst nieuwsmagazine over theater, dat luistert naar de naam Leporello.

Eerder verschenen in deze rubriek:

Duitse digitale overdaad
(8 december 1999)
Sneller via de ruimte
(1 december 1999)
Ferme mannenstemmen
(24 november 1999)
Piraten met kaarten
(17 november 1999)
Als het maar beweegt
(10 november 1999)
Frans weekeindje Amsterdam
(3 november 1999)
Plichtmatig jubileum
(27 oktober 1999)
Hitchcock als pareltje
(20 oktober 1999)
Communisme in het buitenland
(13 oktober 1999)
Hardware voor de heb
(6 oktober 1999)
Zender zonder bullshit
(29 september 1999)
Kijken zonder Britse tante
(22 september 1999)
Franse flair
(15 september 1999)
Een slimmere videorecorder
(8 september 1999)
Uit Europa's regio's
(1 september 1999)
Bevingsbeelden zonder pathos
(25 augustus 1999)
Hoop voor cinefielen
(18 augustus 1999)
Opkomst der digitalen
(11 augustus 1999)
Kiezen tussen codes
(28 juli 1999)
Een zinnige gedenkdag
(21 juli 1999)
Exotische zenders
(14 juli 1999)
Wilde kabelsporten
(7 juli 1999)
Meer dan kabel
(30 juni 1999)
Onze Russische jongens
(23 juni 1999)
Webfilmfestival
(16 juni 1999)
De werkelijkheid betrapt
(9 juni 1999)
Propaganda gecensureerd
(2 juni 1999)
Keuvelen of bombarderen
(25 mei 1999)
Nieuwshonger
(19 mei 1999)
Haperende hossers
(12 mei 1999)
Kabel-drama
(5 mei 1999)
Het kneuterige TV5 is niet meer
(28 april 1999)
Het nieuws uit Belgrado
(21 april 1999)
Magere tijden
(14 april 1999)
Voorlichters en de vijand
(7 april 1999)
Analoge tranen
(31 maart 1999)
Gemene mannen met spieren
(24 maart 1999)
Treurige euro propaganda
(17 maart 1999)
Radio als integrator
(3 maart 1999)
Koerdische moederkloek
(24 februari 1999)
Een kosmische woordenkraam
(17 februari 1999)
Kletsen over schotels
(10 februari 1999)
Prachtig geneuzel
(3 februari 1999)
Losse berichten uit de ruimte
(20 januari 1999)
Communisten uit de oude doos
(13 januari 1999)
Nu ook in het Duits
(6 januari 1999)

Eerder verschenen artikelen in het archief.