M E D I A
|
NIEUWSSELECTIE
|
Fastfood-mentaliteit rukt op
W. WOLTZ
Want Hans van Wissen is een integer man, hij zit al twintig jaar in de sportverslaggeverij en heeft nog idealen. 'Lafaard' en 'saboteur' zou hij verzonnen kunnen hebben, maar 'Judas' niet. Dat zegt alleen iemand die heel boos is - het soort woede dat weer aan het schoolplein doet denken. Bal afgepakt: stampvoeten, brullen, schelden. Ontkennen achteraf ('Ik ben verkeerd geciteerd') is al zo oud als de journalistiek zelf, maar dat maakt het niet beter. Want de ontkenner beschuldigt de journalist impliciet van leugens en onethisch gedrag en dát is pas laf. En onsportief, nota bene voor een voorzitter van de Mc*SPORT. Overigens is het wel verleidelijk om eens héél kwaad te worden over alle stommiteit in de wereld. Wie die neiging heeft, wordt deze week op zijn wenken bediend in Vrij Nederland. De Amerikaanse professor Georg Ritzer bijvoorbeeld windt zich op over de McDonaldisering van Amerika (en de rest van de wereld). Hij bedoelt daarmee de opmars van de fastfood-mentaliteit: alles moet snel, eenvormig, efficiënt, mechanisch, vaak ten koste van de kwaliteit. Het hele proces is voorgebakken en voorgeprogrammeerd, van de baktijd van frites tot de beleefde frases van het personeel. Die zijn zo suggestief, dat de cliënt een spiegelgedrag gaat vertonen en óok volgens het script praat en handelt. George Ritzer (die via e-mail antwoord geeft op vragen van verslaggevers Colijn en Rusman) ziet die McDonaldisering ook in andere sectoren verschijnen. Tandartsen worden McDentists, een keizersnede haal je in de lopende band-kliniek en je wordt begraven door een vestiging van de McRouwketen. Er is inmiddels een McSpotlight-site op Internet geopend met tips voor burgerlijke ongehoorzaamheid. Bijvoorbeeld: Stuur iedere brief die geadresseerd is 'Aan de bewoner van dit huis' ongeopend terug. Ga nooit naar een multifunctioneel overdekt stadion, weiger kunstgras. Ga nooit naar een film met een Romeins cijfer achter de titel (Rocky IV). Ik voeg daar op eigen gezag aan toe: weiger die nieuwe kortingskaart van Albert Heijn want dat is een schandelijke aanslag op uw privacy. Of nog beter: neem dat ding, maar ruil hem met uw familie in Dedemsvaart en laat nu de computer in Zaandam maar zweten. In het lijstje staat ook, dat de consument moet weigeren om via de telefoon met drukknoppen te praten, in plaats van met mensen. Dat advies is helaas niet voorgelegd aan een man die zeven pagina's verder ontwerpers van huishoudelijke apparaten aan de paal nagelt. Prof. Jans Aasman is hoogleraar industrieel ontwerpen in Delft, bovendien probeert hij al zes jaar alle PTT-diensten klantvriendelijker te maken. Hij komt zelf met smakelijke anekdotes over onbruikbare elektronische agenda's; huisthermostaten die koppig 40 graden blijven geven; videorecorders die veel te ingewikkeld zijn, telefooncentrales die honderdmaal zoveel kunnen als de gemiddelde centraliste gebruikt. Hélp. Hebben we dat al niet twintig jaar gezegd? Waarom heeft C & A maar drie donkerblauwe pakken voor lange mensen? Waarom dondert het koffiefilter nog steeds van de koffiebeker? Waarom is driekwart van alle fietsachterlichten altijd kapot?. Waarom kun je het gasfornuis nooit schoonmaken zonder dat die aluminium branders uit elkaar vallen, en welke imbeciele ingenieur heeft ze zó ontworpen dat je cryptogrammatisch begaafd moet zijn om ze weer in elkaar te krijgen? Vertel, professor. Hoe komt het dat de techneuten zo veel weten en dat we toch zoveel onbedienbare apparaten krijgen? Aasman: ,,De vraag is al fout. De aanname is dat wij weten hoe wij die apparaten moeten ontwerpen. De praktijk leert dat wij het niet weten.'' Schiet wel een beetje op, meneer Aasman. Vooral met de computers, want de tweedeling in onze maatschappij wordt steeds schrijnender. Elsevier probeert daar wat aan te doen met een prachtige uitneembare kleurengids van de beste 251 WEB-sites. Mooi. Maar hoeveel lezers van dat blad kunnen twee programma's opnemen met hun videorecorder?
|
NRC Webpagina's
12 FEBRUARI 1998
Voor lezers onbekende bronnen
|
Bovenkant pagina |