U kijkt naar de website van NRC Handelsblad gedurende de periode 1995-2001. Bezoek ook de de huidige site.
   B U I T E N L A N D
NIEUWS  | TEGENSPRAAK  | SUPPLEMENT  | AGENDA  | ARCHIEF  | ADVERTENTIES  | SERVICE 

  NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S c h a k e l s
CDU

Het begon met een koffertje met geld


Van een koffer met geld in Zwitserland tot het aftreden van CDU-leider Wolfgang Schäuble . Een overzicht van de zwartgeldaffaire.

Door onze redacteur PAUL LUTTIKHUIS

ROTTERDAM, 17 FEBR. In 1995 doen de eerste geruchten de ronde over een illegale gift in 1991 van één miljoen mark door wapenhandelaar Karlheinz Schreiber aan de penningmeester van de CDU, Walther Leisler Kiep. De naam van Kiep keert voortdurend terug in de financiële schandalen waarin de partij sinds november is verwikkeld. Het is Kiep die al in 1972 Horst Weyrauch als financieel adviseur in de arm heeft genomen. Volgens het weekblad Stern is Weyrauch, later ook de persoonlijke financieel adviseur van Kohl, de bedenker van een financieel schaduwrijk naast de officiële boekhouding. Naar aanleiding van de geruchten wordt een justitieel onderzoek ingesteld.

  • 4 november 1999: Het justitieel onderzoek naar Schreibers gift wordt afgerond. De Duitse federale justitie vaardigt een arrestatiebevel uit tegen Kiep, die wordt verdacht van belastingontduiking.

  • 5 november: Kiep meldt zich bij justitie. Hij geeft toe dat hij in 1991 in een Zwitsers winkelcentrum in het bijzijn van Weyrauch een koffer met 1 miljoen mark in contanten heeft aangenomen van Schreiber. Volgens Kiep ging het om een gift aan de partij.

  • 8 november: Oud-kanselier en voormalig partijvoorzitter Helmut Kohl verklaart niets van illegale donaties te weten. Hij zegt dat ook zijn opvolger als partijleider, Wolfgang Schäuble , niet bij de schenking betrokken was. Partijsecretaris Angela Merkel eist een snelle en volledige opheldering van alle financiële machinaties.

  • 12 november: Schreiber zegt dat het geld door zijn (anonieme) opdrachtgevers aan de partij is geschonken met een politiek doel.

  • 21 november: Het vermoeden bestaat dat het geld bedoeld was om de regering over de streep te trekken bij de verkoop van tanks aan Saoedi- Arabië. Het gaat om de levering van 36 tanks van het type Fuchs. Met die order is een half miljard mark gemoeid, waarvan bijna de helft (220 miljoen mark) zou zijn opgegaan aan smeergelden.

  • 22 november: De regeringspartijen SPD en Groenen willen een parlementair onderzoek naar 'partijgiften en wapenhandel'. De CDU besluit de samenwerking met het accountantkantoor Weyrauch und Kapp aan het eind van het jaar stop te zetten.

  • 24 november: Kohl pleit in een vlammend betoog in de Bondsdag voor een snel onderzoek om zijn naam te zuiveren.

  • 26 november: Voor het eerst neemt iemand in de CDU het woord 'zwarte rekeningen' in de mond. Bondsdaglid Heiner Geissler, voormalig partijscretaris tot hij door Kohl werd afgezet, onthult het bestaan ervan. Behalve de 1 miljoen mark van Schreiber zou op deze rekeningen ook 11 tot 13,5 miljoen mark zijn gestort door het Franse olieconcern Elf Aquitaine, omdat het na de Wende in Oost-Duitsland de raffinaderij Leuna tegen aantrekkelijke voorwaarden kon overnemen.

  • 28 november: Schäuble : 'we zullen snel helderheid brengen'. De partijvoorzitter acht het niet uitgesloten dat Weyrauch und Kapp namens de partij rekeningen voert die niet in de boeken voorkomen, maar hij sluit uit dat het om 'zwarte rekeningen' gaat.

  • 30 november: Kohl neemt de politieke verantwoordelijkheid voor mogelijk gesjoemel met partijgiften. Hij ontkent nadrukkelijk dat er sprake zou zijn geweest van omkoping.

  • 2 december: De Bondsdag begint een parlementair onderzoek. Schäuble geeft toe dat ook hij wapenhandelaar Schreiber een keer heeft ontmoet. Op de vraag of dat een ontmoeting 'met of zonder koffer' was, antwoordt Schäuble : "Zonder koffer. Dat wil zeggen, ik had misschien een aktetas bij me."

  • 16 december: Kohl geeft in een tv-programma toe tussen 1993 en 1998 1,5 tot 2 miljoen mark aan giften te hebben ontvangen. Hij heeft aan de anonieme schenkers zijn erewoord gegeven hun namen niet te noemen, een belofte die hij tot op heden heeft gehouden.

  • 21 december: Partijsecretaris Merkel wil dat de CDU afstand neemt van Kohl.

  • 22 december: Het partijpresidium vraagt Kohl met klem de namen te noemen van de anonieme schenkers.

  • 31 december: De CDU herziet haar jaarrekening over 1998. De herziene versie blijkt later opnieuw fout.

  • 3 januari 2000: Het openbaar ministerie begint een vooronderzoek naar de rol van Kohl in de affaire.

  • 10 januari: Schäuble herinnert zich dat hij in 1994 toch een koffer met geld (100.000 mark) heeft aangenomen van Schreiber. Hij zegt de koffer aan de toenmalige penningmeester, Brigitte Baumeister, te hebben gegeven. Hij deed dat in de veronderstelling dat het geld volgens de regels geboekt zou worden en heeft dat later niet meer gecontroleerd.

  • 11 januari: Schäuble ziet geen aanleiding om politieke consequenties te trekken uit zijn 'bekentenis'. De partijtop is verdeeld over de positie van de partijvoorzitter.

  • 13 januari: Schreiber zegt in 1994 met Schäuble te hebben gesproken over een wapendeal met Canada.

  • 14 januari: Schäuble zegt dat hij in 1997 een schriftelijke verklaring van Baumeister heeft geëist, waarin staat dat hij de geldkoffer aan haar heeft doorgegeven.

  • 14 januari: Manfred Kanther, voorzitter van de CDU in Hessen en minister van Binnenlandse Zaken ten tijde van Kohl, erkent dat de partijafdeling sinds 1983 een dubbele boekhouding voert en geheime rekeningen heeft in Zwitserland en Liechtenstein. Geld van deze rekeningen werd naar de partij overgeboekt als vervalste legaten. De partij heeft verklaard dat Duitse joden anoniem schenkingen aan de partij hebben gedaan.

  • 17 januari: Kanther treedt af.

  • 18 januari: Het partijpresidium en het partijbestuur spreken na een tumultueuze vergadering hun vertrouwen uit in Schäuble , die had aangeboden af te treden. Kohl wordt gevraagd het erevoorzitterschap van de partij neer te leggen. Nog dezelfde dag doet Kohl dat.

  • 20 januari: Schäuble biedt tegenover de partij excuses aan en sluit niet uit dat de wet is overtreden. Het hoofd van de financiële afdeling van de CDU-Bondsdagfractie, Wolfgang Hüllen, pleegt zelfmoord.

  • 23 januari: De Duitse en Franse televisie melden dat de toenmalige Franse president Mitterrand in 1992 de verkiezingscampagne van Kohl met 30 miljoen mark heeft ondersteund. De financiële transactie zou zijn afgehandeld via het Franse staatsbedrijf Elf Aquitaine.

  • 27 januari: Roland Koch, CDU-minister-president in Hessen, verklaart dat zijn partijafdeling in 1983 18 miljoen mark heeft doorgesluisd naar een geheime rekening in Zwitserland. Volgens financieel adviseur Weyrauch, die zijn partijlidmaatschap heeft opgezegd, zou de transactie verbandhouden met de wijziging van de wet op de partijfinanciering.

  • 31 januari: Na een verklaring van Schreiber erkent Schäuble een tweede ontmoeting met de wapenhandelaar te hebben gehad.

  • 8 februari: Koch geeft toe te hebben gelogen over de jaarrekening 1998 van de CDU in Hessen. Hij spreekt van "een stommiteit" en weigert af te treden. SPD en Groenen eisen nieuwe verkiezingen.

  • 11 februari: Schäuble verklaart onder ede in september 1994 een koffer met geld van Schreiber te hebben ontvangen en die aan penningmeester Baumeister te hebben gegeven. Schreiber zelf zegt dat hij het geld persoonlijk aan Baumeister heeft overhandigd. Baumeister verklaart onder ede in oktober 1994 "een grote enveloppe" van Schreiber te hebben ontvangen met het verzoek die aan Schäuble te geven.

  • 15 februari: Wolfgang Thierse, voorzitter van de Bondsdag, legt de CDU een voorlopige boete op van ruim 41 miljoen mark. Het is een voorlopige straf, die alleen betrekking heeft op onjuistheden in de jaarrekening van 1998. De CDU-fractie laat Schäuble vallen en wil op 22 februari een nieuwe fractievoorzitter kiezen.

  • 16 februari: Schäuble stelt zich niet herkiesbaar voor het fractievoorzitterschap. Ook zal hij het voorzitterschap van de partij neerleggen.


    Zie ook:

    Aftreden Schäuble is nu onvermijdelijk (16 februari 2000)
    De stoelendans in CDU is begonnen(16 februari 2000)
    CDU voorlopig beboet met 41 miljoen mark (11 februari 2000)
    Rol CDU in Hessen in opspraak (11 februari 2000)
    Onderzoek CDU naar donaties stokt (5 februari 2000)
    Meer zwart geld in CDU dan gedacht (25 januari 2000)
    'Mitterrand gaf Kohl miljoenen voor campagne' (24 januari 2000)
    'CDU is, ondanks alles, sterke partij' (22 januari 2000)
    Kopstuk van CDU pleegt zelfmoord (21 januari 2000)
    Weinig begrip voor Helmut Kohl (21 januari 2000)
    Kohl niet langer erevoorzitter CDU (19 januari 2000)
    CDU-parlementslid weg om zwart geld (18 januari 2000)
    Aanzien van de Duitse democratie in geding (17 januari 2000)
    Schäuble is nog lang niet weg (14 januari 2000)
    Schäuble bekent illegaal geld te hebben ontvangen (11 januari 2000)
    Een SPD'er ging zelfs met de bank op berenjacht (6 januari 2000)
    Onderzoek Kohl ontzet Duitsers (30 december 1999)
    Oud-kanselier Kohl verliest steun CDU-top (22 december 1999)
    Kohl: ik heb nooit zelf geld ontvangen (17 december 1999)
    Kohl: ik beheerde geheime gelden (1 december 1999)

  • NRC Webpagina's
    17 FEBRUARI 2000


    ( a d v e r t e n t i e s )

        Bovenkant pagina

    NRC Webpagina's © NRC HANDELSBLAD (web@nrc.nl)