NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

'CDU is, ondanks alles, sterke partij'

Gaat de Duitse CDU haar Italiaanse zusterpartij achterna en schrompelt ze ineen door alle schandalen? Oud-gediende Heiner Geissler meent van niet.

Door onze correspondent MICHèLE DE WAARD

BERLIJN, 22 JAN. "De affaire-Kohl is voor Duitsland rampzalig. Het aanzien van de CDU en van de Duitse democratie hebben aanzienlijke schade opgelopen. Toch is de kans klein, dat de CDU zal worden geminimaliseerd zoals haar Italiaanse zusterpartij Democrazia Cristiana."

Zo luidt de verwachting van Bondsdagafgevaardigde Heiner Geissler, jarenlang CDU-partijsecretaris (1977-1989), aan het eind van een dramatische week voor zijn partij. Na de bekentenis van oud-minister Manfred Kanther, dat hij er als voormalig CDU-voorzitter in Hessen een netwerk van zwarte rekeningen in Zwitserland en Liechtenstein op na had gehouden, zakte de CDU naar een dieptepunt in de opiniepeilingen. Nog maar 29 procent van de kiezers steunt de CDU, 8 procent minder dan een week geleden.

Tegelijkertijd nam de partijtop afstand van haar oud-voorzitter Helmut Kohl en dwong hem zijn erevoorzitterschap van de CDU neer te leggen. Kohl blijft volharden in zijn weigering de namen te noemen van de donateurs, die de oud-kanselier de miljoenen hebben verstrekt waarmee hij lokale partij-afdelingen financierde. "Met elke dag zwijgen, overtreedt Kohl de wet en brengt hij de CDU dieper in problemen", zei Geissler deze week in een gesprek met buitenlandse journalisten in Berlijn.

Maar een vergelijking met de Italiaanse zusterpartij loopt spaak, meent Geissler. De grote staatspartij van Italië, die 46 regeringen had geleid, schromp na de grote corruptieschandalen begin jaren negentig ineen en viel uit elkaar. Een deel van de partij dreef af naar de rechtervleugel van de neo-fascistische Alleanza Nazionale, een deel ging naar de nieuwe autonomenbeweging Lega Nord en naar Berlusconi's Forza Italia. Anderen zochten aansluiting bij links populistische groeperingen.

De CDU is een andere partij dan haar Italiaanse zusterorganisatie, die veel centralistischer is georganiseerd, meent Geissler. Het Duitse federale systeem is gedecentraliseerd. "Er zijn gemeenten, steden en deelstaten waarin de CDU een stabiele macht is. Burgemeesters, districtbestuurders, minister-presidenten zijn op lokaal niveau voor vele jaren gekozen. Zij vormen de ruggegraat van de partij."

Geissler wijst erop dat de CDU bij recente overwinningen in de deelstaten, afgelopen herfst, zelfs een meerderheid in de Bondsraad (Eerste Kamer) heeft behaald. "Dat is niet in één klap weggevaagd."

Wel hebben de financiële schandalen diepe sporen in de CDU getrokken. Net als zo vele andere politici in de partij is ook Geissler verontwaardigd, dat Kohl volhardt in zijn zwijgen. Daarmee berokkent hij de eigen partij volgens Geissler grote schade. Er zijn nu zelfs steeds meer mensen die beginnen te geloven dat de donateurs niet bestaan. "Erger, wij moeten nu bewijzen dat er géén omkoping in het spel is geweest. Maar hoe langer Kohls zwijgen duurt, hoe meer het zou kunnen bevestigen dat er criminele machinaties aan het werk zijn".

De oud-kanselier moet harder worden aangepakt, vindt Geissler. Hij mag zijn erevoorzitterschap hebben neergelegd. Maar volgens Geissler dient hij ook zijn Bondsdagmandaat neerleggen. "Kohl beroept zich op zijn erewoord dat hij de donateurs heeft gegeven, maar daarmee plaatst hij zich boven de wet. Dat is onacceptabel", zegt Geissler, die na een couppoging met Rita Süssmuth en Kurt Biedenkopf om Kohl eind jaren tachtig te wippen, door dezelfde Kohl werd afgezet als partijsecretaris. Geissler vreest dat het einde van het schandaal nog niet in zicht is. "Niet alleen de kwestie met de partijfinanciën moet worden opgehelderd. Ook is het de hoogste tijd dat de CDU zich losmaakt van de personencultus, die er nog altijd rondom Kohl in de partij bestaat", meent Geissler.

Daarom vindt hij het belangrijk dat het hele bestuur zich deze week voor Wolfgang Schuble als voorzitter heeft uitgesproken. "Schuble heeft een fout gemaakt door laat te hebben bekend gemaakt, dat ook hij donaties van de wapenhandelaar Schreiber heeft ontvangen. Maar hij heeft de wet niet overtreden, zoals Kohl. Schuble heeft het geld doorgespeeld naar de penningmeester, zoals het hoort." Geissler is ervan overtuigd dat Schuble de democratische principes weer in ere zal herstellen die onder Kohl teniet zijn gedaan.

Had Schuble er de brui aan gegeven, wat hij van plan was, dan was de kans groot dat de partij uit elkaar zou vallen. Niemand anders kan de CDU in de huidige problematische situatie beter bijeen houden, meent Geissler. Even doemde het spook op van de spaak gelopen Weimar-Republiek eind jaren twintig, toen de christen-democraten volkomen verdeeld waren in splintergroepen van politieke katholieken, Duitse nationalen en de christelijke-socialen, protestantse conservatieven. Het was juist de grote verdienste van Konrad Adenauer, de eerste naoorlogse kanselier, al deze confessionele politieke stromingen in een grote volkspartij met delen van de politieke en liberale burgerij aaneen te smeden.

Geissler heeft er vertrouwen in dat onder Schubles leiding de CDU zich kan vernieuwen. De partij heeft genoeg talenten die geloofwaardig zijn en in staat de partij te moderniseren zoals partijsecretaris Angela Merkel, oud-minister Volker Rühe (lijsttrekker bij de komende verkiezingen in Sleeswijk-Holstein) en de generatie veertigers zoals Peter Müller, minister-president in Saarland. "Maar eerst moeten we met de huidige ploeg de problemen het hoofd zien te bieden. Dat zal lastig genoeg zijn, want hoe moet de CDU schoon schip maken als Kohl blijft weigeren namen te noemen?"

Zie ook:

Kopstuk van CDU pleegt zelfmoord (21 januari 2000)
Weinig begrip voor Helmut Kohl (21 januari 2000)
Kohl niet langer erevoorzitter CDU (19 januari 2000)
CDU-parlementslid weg om zwart geld (18 januari 2000)
Aanzien van de Duitse democratie in geding (17 januari 2000)
Schäuble is nog lang niet weg (14 januari 2000)
Schäuble bekent illegaal geld te hebben ontvangen (11 januari 2000)
Een SPD'er ging zelfs met de bank op berenjacht (6 januari 2000)
Onderzoek Kohl ontzet Duitsers (30 december 1999)
Oud-kanselier Kohl verliest steun CDU-top (22 december 1999)
Kohl: ik heb nooit zelf geld ontvangen (17 december 1999)
Kohl: ik beheerde geheime gelden (1 december 1999)

( a d v e r t e n t i e s )