NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

De zwartgeldaffaires verspreiden zich als een olievlek door de CDU. Volgens minister Hans Eichel is het aanzien van de democratie in het geding.

Door onze correspondent MICHÈLE DE WAARD

BERLIJN, 17 JAN. Duitsland was afgelopen weekeinde gevangen in sprakeloosheid. Angela Merkel, CDU-partijsecretaris, was "met stomheid geslagen". Roland Koch, de jonge minister-president van Hessen, stond de ontgoocheling op het gezicht geschreven. "Onvergeeflijk", reageerde Michel Friedman, vice-voorzitter van de Centrale Raad voor de joden.

Het Duitse tv-journaal is een Krimi geworden, die de kijkers vrijwel dagelijks met onthullingen verrast uit het politieke circus. Toch is de persoonlijke bekentenis van oud-minister en Bondsdaglid Manfred Kanther (CDU), dat de afdeling Hessen van de CDU jarenlang gefinancierd is met zwarte rekeningen in Zwitserland en Liechtenstein, in de Berlijnse republiek ingeslagen als een bom.

Kanther, voormalig minister van Binnenlandse Zaken en jarenlang partijvoorzitter in Hessen, gold in het laatste kabinet-Kohl als de verzinnebeelding van de rechtsstaat. Een 'zwarte sheriff', werd hij genoemd, een typische law-and-order man, die op de bres stond voor verscherpte maatregelen tegen het witwassen van gelden en vocht tegen de "ziekte" van de corruptie. Juist corruptiedelicten stimuleren het sluipende ontstaan van mafiose structuren, zei Kanther in 1997. Dezelfde Kanther gaf vrijdagavond op een haastig belegde persconferentie toe, dat hij het geld samen met de vroegere penningmeester prins Casimir van Sayn-Wittgenstein naar het buitenland had getransporteerd, zodat de partij 'niet te gulzig' zou worden. Uitgerekend de onkreukbare Kanther bleek met witwaspraktijken de partijwet te hebben overtreden. De Hessische minister-president Roland Koch, veelbelovend politicus in de CDU, stond het huilen nader dan het lachen. Wekenlang had Koch volgehouden dat de miljoenen die onlangs bij de CDU in Hessen waren opgedoken in het kielzog van de affaire-Kohl, afkomstig waren uit erfenissen van joden zoals de prins hem had voorgehouden. "Ik heb gelogen om de partij te helpen", bekende prins Casimir nu. Er bestaat geen twijfel dat de publieke opinie hier is misleid, zei Koch met een versteend gezicht. Hijzelf was ook misleid, aldus Koch, die vorig jaar tot minister-president werd gekozen.

De Duitsers zijn verontwaardigd, bleek uit de vloedgolf aan reacties, die het weekeinde te beluisteren waren. CDU, witwasmachine als bij de mafia, kopte Bild. In wat voor republiek hebben we de laatste twintig jaar geleefd, vroeg de Tagesspiegel.Kohls bekentenis over illegale rekeningen is achteraf bezien slechts het begin van de ontrafeling van een netwerk in de partij waarvan veel meer CDU-politici op de hoogte blijken te zijn. Het systeem-Kohl is ontmaskerd als het systeem van de hele CDU. Onder druk van publicaties komt de partij naar buiten met verklaringen over nieuwe lijken in de CDU-kast. De ene bekentenis is nog niet afgelegd, zoals de 100.000 mark die partijleider Wolfgang Schäuble ontving van een wapenhandelaar, of er komen nieuwe onthullingen. Zo blijkt het geld dat Schuble in een koffertje aan de penningmeester had gegeven spoorloos te zijn verdwenen.

De CDU is in een diep zwart gat gevallen. Schäuble en lijsttrekker Volker Rühe werden het weekeinde bij de verkiezingscampagne in Sleeswijk- Holstein uitgefloten ('aftreden' en 'de waarheid zeggen'). Jaren is er gelogen, wat normaal alleen criminelen doen, zei de groene politicus uit Hessen Rupert von Plottnitz. In de CDU zelf wordt de roep om persoonlijke consequenties uit de crisis te trekken steeds luider. Alleen als de verantwoordelijken worden afgestraft, kan de partij haar geloofwaardigheid terugwinnen, meent vice-voorzitter Christian Wulff. De roep in de partij dat zowel Kohl als Kanther zijn Bondsdagmandaat neerlegt, wordt met de dag luider. Het schandaal ondermijnt niet alleen de geloofwaardigheid van de CDU. Ook die van de democratie is in het geding, vindt minister Hans Eichel (Financiën). Wil de schade voor de democratie niet groter worden, dan is er volgens hem maar één uitweg: de kiezers in Hessen, net naar de stembus geweest, moeten opnieuw beslissen.

De CDU-top zelf denkt niet aan aftreden. Schäuble wil alles doen om de CDU uit deze moeilijke situatie te halen. "Deze grote volkspartij is veel te belangrijk voor de stabiliteit van deze republiek om zich duurzaam door deze affaire te laten beschadigen." Maar de CDU-leider zelf komt steeds meer onder vuur te liggen. Zelfs de CDU-getrouwe Die Welt schreef vandaag: Treten Sie zurück, Herr Schäuble!

Zie ook:

Schäuble is nog lang niet weg (14 januari 2000)
Schäuble bekent illegaal geld te hebben ontvangen (11 januari 2000)
Een SPD'er ging zelfs met de bank op berenjacht (6 januari 2000)
Onderzoek Kohl ontzet Duitsers (30 december 1999)
Oud-kanselier Kohl verliest steun CDU-top (22 december 1999)
Kohl: ik heb nooit zelf geld ontvangen (17 december 1999)
Kohl: ik beheerde geheime gelden (1 december 1999)

( a d v e r t e n t i e s )