NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

De verkiezingen in Sleeswijk- Holstein hebben grote betekenis voor de landelijke Duitse politiek. Duitsland blijft stabiel.

Door onze correspondent MICHÈLE DE WAARD

BERLIJN, 28 FEBR. Het sensationele van de verkiezingen in het Duitse Sleeswijk-Holstein is de weinig spectaculaire uitslag: de Duitse republiek blijkt verrassend stabiel te zijn. Wat hadden opiniepeilers, wetenschappers en politici niet allemaal verwacht als reactie op de affaire-Kohl, die de burgers heeft geshockeerd en de CDU de grootste crisis in haar bestaan heeft bezorgd. Een aardverschuiving in de politieke verhoudingen was voorspeld. De kiezersaanhang van de christen- democraten zou wegvallen. De SPD dreigde de absolute meerderheid te halen. De liberalen zouden fors groeien als opvangcentrum voor teleurgestelde CDU'ers. De Groenen dreigden de kiesdrempel niet te halen. Gevreesd werd voor een 'Haiderisering' van de politiek, door stemmenwinst van extreem-rechts. En de burgers zouden massaal thuisblijven - sceptisch over de politieke klasse.

Niets van dit alles is waar gebleken. Nog nooit hebben verkiezingen in zo'n kleine deelstaat zo'n betekenis voor de landelijke politiek gehad. De CDU hield zich beter dan verwacht. De SPD won, maar niet de absolute meerderheid. Zelfs mét de Groenen heeft ze maar een kleine voorsprong in het parlement. Opmerkelijk is dat de kiezers het niet lieten afweten. Ze hebben juist een duidelijk signaal afgegeven: brede steun voor de traditionele volkspartijen SPD en CDU, geen stemmen voor linkse of rechtse splinterpartijen.

Van afnemende politieke belangstelling is niets te bespeuren, merkte CDU-partijsecretaris Angela Merkel opgelucht op. Franz Müntefering, partijsecretaris bij de SPD, sprak zelfs van een "succes voor het democratisch bewustzijn". Volgens hem hebben de kiezers ervoor gezorgd dat Duitsland na turbulente maanden weer naar de normaliteit teurgkeert.

Dat is bemoedigend. De fundamenten van de republiek zijn stabiel gebleken, al is er de afgelopen periode flink aan geschud. Eerst door de onervaren en verdeelde regeringspartijen, daarna vooral door de financiële schandalen bij de CDU. Na een pijnlijk leerproces ligt de rood-groene regering van bondskanselier Gerhard Schröder op koers en heeft van de kiezer nu steun in de rug gekregen. En de aanhangers van de CDU hebben hun partij niet in de steek gelaten.

De inspanningen van de CDU-top om de financiële affaires rondom Kohl en in Hessen op te helderen worden door de kiezers gehonoreerd. Het aftreden van Schuble als partij- en fractieleider en de aangekondigde herverkiezing van een nieuw fractiebestuur morgen in Berlijn, maken duidelijk dat het de CDU menens is met een nieuw begin. Het relatief geringe verlies in Sleeswijk-Holstein is zeker ook te danken aan de grote inzet van lijsttrekker Volker Rühe. Voor de oud-minister (Defensie) en vice-voorzitter van de partij staat immers meer op het spel dan de hoogste post in de kleine deelstaat. Enkele dagen voor de verkiezingen liet Rühe weten de uitslag ook als test te zien voor het voorzitterschap van de CDU. Sinds het recente vertrek van Schuble beschouwt Rühe zich als potentiële kandidaat voor het CDU- voorzitterschap, samen met Merkel en de Thüringse minister- president Bernhard Vogel. De uitkomst van de race om het leiderschap is nog open. Pas op 20 maart wil het partijbestuur zich verenigen achter één kandidaat die door de gedelegeerden op het congres in april moet worden gekozen. Voor die tijd wil het CDU-bestuur op bijeenkomsten in het hele land de mening van de basis horen. Eén ding is zeker: als Rühe gisteren een verpletterende nederlaag had geleden, dan had Merkel vrij baan gehad. Vogel, die vooral door de Beierse CSU en de conservatieve CDU-vleugel wordt gesteund, heeft laten doorschemeren niet slechts als 'overgangsfiguur' te kandideren. Ook worden Vogels kansen gering geschat omdat hij als 67-jarige niet direct een verfrissend begin van een nieuwe periode symboliseert.

Voor CSU-leider en minister-president van Beieren, Edmund Stoiber, was Rühe een geschikt alternatief voor Vogel. Als protestantse, als 'Ossie' en als vrouw wordt Merkel door hem te progressief geacht om de conservatieve aanhang van de CDU/CSU te binden. "Ik heb aan gewicht gewonnen", zei Rühe gisteren in reactie op de uitslag. De grote vraag is of hij 'zwaar' genoeg is. Stoiber liet al voor de verkiezingen heimelijk weten dat Rühe ten minste 37 procent van de stemmen moest halen om hem openlijk als kandidaat te kunnen steunen. Voor de opiniepeilers staat al vast welke kandidaat bij de 640.000 CDU-leden het populairst is: Merkel, die geldt als vernieuwer, scoort tussen de 40 en 60 procent. Rühe komt niet verder dan 37 procent en Vogel haalt aanzienlijk minder punten. Was het een vingerwijzing uit München dat bij uitstek de uiterst conservatieve CSU-minister van Binnenlandse Zaken, Günther Beckstein, vanmorgen openlijk verklaarde dat Merkel een "goede voorzitter" zou zijn?

Zie ook:

Machtsstrijd in CDU begonnen (17 februari 2000)
Aftreden Schäuble is nu onvermijdelijk (16 februari 2000)
De stoelendans in CDU is begonnen(16 februari 2000)
CDU voorlopig beboet met 41 miljoen mark (11 februari 2000)
Rol CDU in Hessen in opspraak (11 februari 2000)
Onderzoek CDU naar donaties stokt (5 februari 2000)
Meer zwart geld in CDU dan gedacht (25 januari 2000)
'Mitterrand gaf Kohl miljoenen voor campagne' (24 januari 2000)
'CDU is, ondanks alles, sterke partij' (22 januari 2000)
Kopstuk van CDU pleegt zelfmoord (21 januari 2000)
Weinig begrip voor Helmut Kohl (21 januari 2000)
Kohl niet langer erevoorzitter CDU (19 januari 2000)
CDU-parlementslid weg om zwart geld (18 januari 2000)
Aanzien van de Duitse democratie in geding (17 januari 2000)
Schäuble is nog lang niet weg (14 januari 2000)
Schäuble bekent illegaal geld te hebben ontvangen (11 januari 2000)
Een SPD'er ging zelfs met de bank op berenjacht (6 januari 2000)
Onderzoek Kohl ontzet Duitsers (30 december 1999)
Oud-kanselier Kohl verliest steun CDU-top (22 december 1999)
Kohl: ik heb nooit zelf geld ontvangen (17 december 1999)
Kohl: ik beheerde geheime gelden (1 december 1999)

( a d v e r t e n t i e s )