NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS 
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

HERMAN AMELINK
In eindeloze variaties komen ze langs, tientallen malen per dag, van 's morgens vroeg om tien over zeven in het Radio 1 Journaal tot 's avonds vijf voor twaalf in Met het oog op morgen, de gesprekken met deskundige Nederlanders. De presentator zit in de studio, leest een tekst waarin het probleem kort uiteen gezet wordt; en dan volgen de vragen, meestal drie of vier, die via een al dan niet krakende telefoonlijn worden beantwoord. En dan is het gesprek afgelopen. ,,Meneer van Schaijk, dankuwel'', zegt Annet van Trigt. ,,Graag gedaan.''

Negen van de tien gesprekken komen op die manier aan hun eind. Onwillekeurig trekken je tenen krom als het einde van een interview nadert. ,,Laatste vraag, kort antwoord, alstublieft'' - ook zo'n tenenkrommende frase, zeker als aansluitend muziek wordt gedraaid - en dan klinkt als regel binnen een minuut de onvermijdelijke afronding: ,,Graag gedaan.'' Misschien heeft de redactie eindeloos moeten zeuren voordat de betrokkene bij de microfoon of aan de telefoon wenste te komen. Maar altijd weer diezelfde woorden. Swinkels geeft een uitvoerige uiteenzetting over de koppeling van de gegevens van uitzendbureaus en het werklozenbestand. Henk van Hoorn: ,,Meneer Swinkels, dankuwel.'' ,,Okay!'' Het blijft even stil. ,,Graag gedaan.''

'Informalisering' noemde Jan Kuitenbrouwer het fenomeen in de Volkskrant. Maar het kan nog gewoner. Zoals door europarlementarier Piet Dankert bijvoorbeeld. Henk van Hoorn: ,,Ik begrijp het, meneer Dankert.'' Dankert: ,,Okay...daag!''

Er is ook een beleefde variant. De politicoloog Meindert Fennema wordt aan de tand gevoeld door Margriet Brandsma over de procedure die is aangespannen tegen RPF-leider Leen van Dijke naar aanleiding van diens uitlating over homoseksuelen. Brandsma bedankt en kondigt tegelijkertijd af: ,,Dankuwel, Meindert Fennema''. Fennema: ,,Tot uw dienst.''

Het laatste woord kan ook zelfbewust, bijna agressief klinken. Jan Greyn spreekt in de rubriek Den Haag Vandaag, onderdeel van Met het oog op morgen, met de toenmalige minister Jorritsma van Verkeer en Waterstaat over de ontwikkelingen rond Schiphol. ,,Mevrouw Jorritsma, dankuwel.'' De minister: ,,Alstublieft.'' Daarin klinkt iets door van: ik leg in het publiek rekening en verantwoording af en dat zul je weten ook. Ook kinderpsychologe Marga Akkerman, geinterviewd na de dood van volksopvoeder Benjamin Spock, sluit af met een zelfbewust 'alstublieft'. Ook iemand die weinig twijfels kent - althans, zo lijkt het. De meest onopvallende manier om het gesprek te beeindigen is na het dankwoord van de presentator te zwijgen. Een enkele keer gebeurt dat en het stoort volstrekt niet. Maar daar is wel enige ervaring voor nodig. Correspondenten in het buitenland die vanuit de studio aan de tand worden gevoeld over ontwikkelingen in hun regio zijn er soms toe in staat. Het vergt echter, zeker voor iemand die niet dagelijks voor een microfoon verschijnt, wel een flinke dosis zelfbeheersing om een publiekelijk uitgesproken dankwoord onbeantwoord te laten. Niemand wil tenslotte onbeleefd, ongeinteresseerd of ondankbaar lijken.

Het zijn vaak Belgen die op de charmantste manier reageren op het dankwoord vanuit de studio. Het was bijvoorbeeld te horen in het Radio 1 Journaal, toen de afgetreden Belgische minister van Justitie Stefaan de Clerck werd bevraagd over zijn vertrek naar aanleiding van de ontsnapping van Marc Dutroux. ,,Dankuwel, meneer De Clerck.'' De Clerck: ,,Ja, tot genoegen.'' Maar absolute topper blijft de uitsmijter van het Kamerlid Weisglas: ,,Graag gedaan, en een goede avond voor u - en ook voor de luisteraars.'' Toen hij die laatste toevoeging een keer vergat, was Henk van Hoorn zo vriendelijk hem er nog even aan te herinneren: ,,Ook voor de luisteraars''.

Eerder verschenen in deze rubriek:

Zielzorg via Radio Maria
(10 augustus 1998)
Pin-up
(3 augustus 1998)
Nurkse vrolijkheid
(27 juli 1998)
Voor wie niet kijken kan
(13 juli 1998)
Terreur
(6 juli 1998)
Gymnastiekoorlog
(29 juni 1998)
Het Utrecht-gevoel
(22 juni 1998)
De rust van Wereldnet
(15 juni 1998)
Het Bureau en de radio
(25 mei 1998)
3 voor 12 voor Radio 3
(18 mei 1998)
Radio Gelderland aanwezig
(11 mei 1998)
Caroline is 'terug'
(4 mei 1998)
Dr. Laura weet raad
(27 april 1998)
Radio Rijnmond 'werrukt' gewoon
(20 april 1998)
Luister in hemelsnaam
(6 april 1998)
Ruim baan voor Studio Brussel
(30 maart 1998)
Vroege vogelzang
(23 maart 1998)
Meer dan een taalbarrière
(16 maart 1998)
Sprekende cijfers
(9 maart 1998)
Hoorspelliefhebbers
(2 maart 1998)
Onvoltooid Verleden Tijd
(23 februari 1998)
Dode papegaai is nieuws bij Radio West
(16 februari 1998)
ConcertZender in nood
(9 februari 1998)
It koe minder
(2 februari 1998)
Revolutie in Novosibirsk
(26 januari 1998)
Culturele kaalslag
(19 januari 1998)
Veerman naar de dood
(12 januari 1998)
Amerikaanse mini-zenders
(5 januari 1998)

Eerder verschenen artikelen in het archief.