NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

MARC LEIJENDEKKER
De paus was er eerder dan de BBC. Op 12 februari 1931 werd in honderden kerken verspreid over heel de wereld een krakende radio op het altaar gezet.

De gelovigen knielden erbij neer, want uit de luidsprekers kwam, live uit Rome en via de korte golf, de stem van paus Pius XI. Radio Vaticaan, de radio van de paus, was geboren. ,,Er zijn nog foto's van een kerk uit Baltimore waarin je de mensen ziet knielen'', vertelt algemeen directeur Pasquale Borgomeo trots. ,,Het Vaticaan loopt op veel terreinen niet direct voorop, maar met de radio wel. Radio Vaticaan was de eerste echte internationale zender.'' Hij vertelt dat de BBC World Service pas een jaar later de lucht in ging.

Aanvankelijk waren de programma's in het Latijn en werden ze verzorgd door de Pauselijke Academie voor Wetenschappen. Deze zware kost is al snel vervangen door meer religieus-politiek getinte bijdragen. Radio Vaticaan verspreidt de boodschappen van de paus, geeft de kijk van Rome op wat er in de wereld gebeurt, en wil een spiegel zijn van het katholieke leven in de verschillende landen.

De zender staat nu op een keerpunt. Direct na de oorlog kregen de uitzendingen naar Oost-Europa een zwaar accent. Het IJzeren Gordijn kon de radiogolven niet tegenhouden en zo bleef de roomse radio een steun voor de onderdrukte katholieken in het oosten.

,,Die noodtoestand is inmiddels voorbij, maar wij zijn ons nog steeds aan het reorganiseren. We moeten ons iets meer op andere landen en andere talen richten'', zegt padre Borgomeo. Hij is jezuïet, net als al zijn voorgangers. Sinds de jezuïtische hoogleraar fysica Giuseppe Franceschi samen met Guglielmo Marconi de eerste zender heeft opgezet, staat Radio Vaticaan onder hoede van de orde van de jezuïeten. Van de driehonderd werknemers zijn ongeveer 25 afkomstig van de Sociëteit van Jezus, maar zij zitten allemaal op sleutelposten. Radio Vaticaan zendt dagelijks uit in bijna veertig talen. In de jaren vijftig zat Nederlands daar nog bij, nu niet meer. Borgomeo noemt het ,,uitzendingen op afspraak''. Vaak duren ze niet meer dan een kwartier of een half uur, zeker als het in relatief 'kleine' talen is als Amhari voor Ethiopië of het Somalisch.

Het is pure informatie, religieus en algemeen politiek-cultureel. Alleen in Italië biedt Radio Vaticaan op grote schaal amusement aan, in de vorm van muziekprogramma's. ,,Alle soorten muziek, klassiek, religieus, pop, jazz, als het maar kwaliteit heeft'', vertelt Borgomeo. In de programmering staan onder andere Lionel Richie, Laura Pausini, de Gipsy Kings en Sergio Mendes. Maar tussen de hemelse muziek zit ook een flinke portie muzak.

Radio Vaticaan zendt uit op drie manieren. De korte golf van het begin is gebleven, want nog steeds proberen landen hun grenzen dicht te houden voor informatie van buiten. Nieuwsgierigen in Nederland kunnen zoeken op de golflengtes 4005, 5880, 7250 of 9645, of op 527 AM. Sinds een paar jaar verspreidt Radio Vaticaan zijn programma's ook via de satelliet, Eutelsat en Intelsat. Het is een goedkope en betrouwbare manier om de uitzendingen van Radio Vaticaan door te geven naar lokale zenders voor heruitzending, iets wat steeds vaker gebeurt. Een derde weg is Internet. Het beste adres daarvoor is www.wrn.org. Het nieuws staat er in zes talen klaar, in pakketjes van meestal een kwartier. Het motto van deze site is: 'Luister in hemelsnaam'.

Eerder verschenen in deze rubriek:

Ruim baan voor Studio Brussel
(30 maart 1998)
Vroege vogelzang
(23 maart 1998)
Meer dan een taalbarrière
(16 maart 1998)
Sprekende cijfers
(9 maart 1998)
Hoorspelliefhebbers
(2 maart 1998)
Onvoltooid Verleden Tijd
(23 februari 1998)
Dode papegaai is nieuws bij Radio West
(16 februari 1998)
ConcertZender in nood
(9 februari 1998)
It koe minder
(2 februari 1998)
Revolutie in Novosibirsk
(26 januari 1998)
Culturele kaalslag
(19 januari 1998)
Veerman naar de dood
(12 januari 1998)
Amerikaanse mini-zenders
(5 januari 1998)

Eerder verschenen artikelen in het archief.