NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

KEES VAN DER MALEN
Actualiteit op de radio onderga ik als een ticker-tape parade. Het nieuws dwarrelt als confetti over me heen. Kort, snel, vlug, is het ritme op de nieuwszender Radio 1. Twee, drie minuten en een onderwerp is voorbij. Hup, hup, hup en het volgende item dringt zich al op. Nieuws moet wel leuk blijven, lijkt de filosofie van het Radio 1-journaal, met 38 uitzenduren per week de hoofdspeler op de nieuwszender.

Ze zijn snel, de jongens en meisjes van het Radio 1-journaal. En ze zijn dol op herhaling. Ze rammen de onderwerpen er 's ochtends per half uur bij je in. Heb je als ochtendforens de file tegen dan word je getrakteerd op veel van hetzelfde. Staat je autoradio in de avondfile afgestemd op de nieuwszender dan zul je het opnieuw weten. De terreur van de herhaling is je deel.

En toch is het Radio 1-journaal een goede nieuwsrubriek. Ze zijn alert en ze werken professioneel. De bundeling van actualiteitenrubrieken op de radio is een zegen geweest. Pas twee jaar zijn ze bezig en je weet als geoefende radioluisteraar inmiddels niet beter. Maar ergens in een ver verleden waren er afzonderlijke, wat heet, geprofileerde omroepen met allemaal hun eigen nieuwsredacties. Die deden óf hetzelfde óf ze misten door hun krappe bezetting majeure onderwerpen.

Radio 1 verslaat het nieuws compleet: van de potvis die aanspoelt tot de minister die net niet aftreedt. De presentatoren zijn doorgaans scherp, en op vrijdag ook schril, als VPRO's Harmke Pijpers je scherp als een scheermes toespreekt. De reportage is de favoriete vorm, het Nieuwsfiliaal de vaste rubriek. Persoonlijk ben ik een fan van Theo van Bruggen. Met zijn licht brutale, maar oh zo innemende interviewstijl is hij als het aardige neefje dat zijn ooms en tantes op de verjaarsvisite met zijn kunstjes prettig verrast. Hij is er altijd op kniehoogte: bij de verkeersbrigadiertjes op straat, bij oma in het verzorgingshuis of bij de boer die struisvogels fokt. Het is luchtig, het is vlot en het verveelt nooit.

Kort, vlug, snel is een uitdijende ziekte op Radio 1. Naast het Radio 1-journaal met uitzendingen in - wat heet - de piekuren, hebben de oude omroepen nog uitzendingen op uren daarbuiten, de daluren dus. Maar ook hier legt de diepergravende aanpak het af tegen het snelle werk. Zo ruimt Ab Pilgram, de Haagse old hand van de KRO binnenkort het veld. Zijn wekelijkse parlementaire rubriek 'De politieke dingen die gebeuren' met interviews van een half uur verdwijnt. Volgende week donderdag is zijn laatste uitzending en daarna wordt de politiek opgelost in de vlotte sandwich-formule van het praatprogramma 'De Dingen die gebeuren.'

Natuurlijk blijft er altijd plaats voor politiek in zo'n 'praatje-plaatje-niks-aan-de-hand'- aanpak. Vorige week donderdag kon je Maartje van Weegen nog horen in gesprek met minister Gerrit Zalm van Financiën. Wat hij vond van de beslissing van zijn collega Hans Wijers, die eerder die week voorrang gaf aan de verjaardag van zijn dochter boven een vergadering met een commissie uit de Tweede Kamer. Nou, de minister van Financiën, die zich er graag op voorstaat dat hij met het avondeten thuis is, vond dat je in zo'n geval ,,je kind niet kan laten stikken''. Kortom, het persoonlijke is voluit politiek geworden, maar helaas, aan de inhoud van die politiek komt de radio in dergelijke programma's niet meer toe.

Gelukkig zijn er nog uitzonderingen. Uitgerekend de Tros, ooit de vergeler van het omroepbestel, handhaaft tegen de verdrukking in zijn zaterdagse politieke rubriek 'Kamerbreed'. Iedere week hebben ze een keurig interview, liefst met een bewindspersoon. Ze onthullen niks, ontmaskeren niemand, maar ze geven wel ordentelijke informatie. En op zondag maakt het Radio 1-journaal misschien zijn beste programma. Iedere week ondervragen ze een politicus of een beleidsmaker. Dat doen ze scherp, onderhoudend en gedurende maar liefst een half uur. Het kan dus toch anders dan kort, snel en vlug.

Eerder verschenen in deze rubriek:

Pop zonder clichés
(1 december 1997)
Gesproken uitzicht
(24 november 1997)
De pc als wereldontvanger
(17 november 1997)
Wetenschap op radio: hopeloos
(10 november 1997)
'En dat wilt u'
(3 november 1997)
De charme van curiosa
(27 oktober 1997)
Verkleutering
(20 oktober 1997)
Hallo Hautekiet
(13 oktober 1997)
Superlatieven
(6 oktober 1997)
Radio op zoek naar publiek
(29 september 1997)
Kleurrijk Engels
(22 september 1997)
God's Own Country
(15 september 1997)
Huiselijk
(8 september 1997)
Vroege metten
(1 september 1997)
Sky heeft de plicht saai te zijn
(25 augustus 1997)
Het radioforum
(18 augustus 1997)
Dictatuur van de klok
(11 augustus 1997)
Talig
(4 augustus 1997)
Nostalgie op zondag
(28 juli 1997)
Nostalgie
(21 juli 1997)
Een en al oor
(14 juli 1997)
'Ici Radio Tour de France'
(7 juli 1997)
Ouwejongens-krentenbrood
(30 juni 1997)
Zwierig nieuws
(23 juni 1997)
Het evangelie van Rover
(16 juni 1997)
Jazz volgens nieuwe formule
(9 juni 1997)
Met een half oor
(2 juni 1997)
Ether kinderloos
(26 mei 1997)
Besmettelijke radiospraak
(13 mei 1997)
Oorlog is meer dan gruwelijk
(5 mei 1997)