NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

EVA KONGS
Nieuws moet toegankelijk zijn. De diverse media proberen in hun presentatie van het nieuws zoveel mogelijk aan te sluiten bij de interessesfeer van hun publiek. De klant is koning. In de radiowereld heeft dat idee van klantvriendelijkheid overigens pas vrij recent haar intrede gedaan.

Tussen de Nederlandse en Vlaamse radio-omroepen bestaan uiteenlopende ideeën over de aanpak van de nieuwsoverdracht. De Nederlander die met de auto naar het zuiden rijdt en de radio op de BRTN afstemt, kan dat niet ontgaan.

,,Bourgondisch en zwierig'', typeert een Belgische journalist het BRTN-radiojournaal. Niet ten onrechte. De Nederlander is vertrouwd met het afgemeten Nederlandse NOS-nieuwsbulletin. Een oase van rust en sereniteit vergeleken met het levendige BRTN-nieuws, dat doorspekt is met citaten, fragmenten en interviews. Bij de grotere nieuwsoverzichten wisselen twee nieuwslezers elkaar af.

De Nederlandse nieuwsredactie is zuinig met haar tijd. Elke beschikbare seconde wordt zo nuttig mogelijk besteed. De redactie gaat ervan uit dat de luisteraar binnen vijf minuten geïnformeerd wil zijn. Wie de tijd heeft, kan naar de meer uitgebreide actualiteitenrubrieken luisteren die na het nieuws volgen.

Enkele jaren geleden is om die reden zelfs het precisietijdsein - in het jargon 'pips' genoemd - van zes naar drie seconden teruggebracht. Twee korte en één langgerekte pip. Op die manier werden er drie extra seconden gewonnen (tijdens de piekuren, als het nieuws ook op het half uur wordt gebracht, zelfs zes) die voor andere doeleinden gebruikt konden worden.

Luisteren naar het Vlaamse nieuwsbulletin vereist wat meer aandacht en tijd. De meegedeelde informatie is niet beperkt tot de uiterste essentie. De redactie gaat een stap verder: een kleine toelichting, een verslaggever ter plaatse, een treffende quote. Een Nederlandse radiojournalist zei ooit dat hij die levendigheid van het BRTN-nieuws enerzijds wel bewonderde, maar dat er aan de andere kant veel woorden nodig zijn om weinig te zeggen. In een ver verleden is er bij de NOS wel nagedacht over de BRTN-aanpak en over hoe dat bij de luisteraar zou overkomen, maar het idee vond geen bijval. De Vlaamse en de Nederlandse nieuwslezers hanteren een 'geformaliseerde spreektaal', die aansluit bij het algemene Nederlands dat door 21 miljoen mensen 'gekend' is. Maar de Vlaamse eigenaardigheden, zoals de zachte 'g' - eigen aan het zuidelijke accent - en het specifieke vocabularium, geven het BRTN-nieuws dat extra buitenlandse tintje.

Als het over technische begrippen gaat is, zoals de euro of Europese regelgeving, is er de laatste jaren wel een vrij grote consensus in het taalgebruik gekomen tussen beide landen. Bij het voorlezen van het nieuws gebruiken de Belgische journalisten een vlottere stijl, die iets gemakkelijker in de mond ligt. Ze schrikken er ook minder voor terug om af en toe een adjectief te gebruiken. 'Een spectaculaire gebeurtenis' is in Nederland een journalistieke miskleun. ,,Misschien zijn Belgen wel gezelliger'', zegt een NOS-journalist, gevraagd naar zijn mening over het Vlaamse radionieuws. Bij het brengen van nieuws - in welke vorm dan ook: radio, krant of televisie - staat uiteraard niet de gezelligheid centraal, als wel het doorgeven van informatie. Het is echter ook belangrijk om de aandacht van de luisteraar vast te houden. De vraag is wat de meest doeltreffende manier is om dat te bereiken. Een recht- door-zee-nieuwsbulletin of een uitzending in de Bourgondische stijl?