NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

HENDRIK SPIERING
Welk voorvoegsel past voor de zes woorden 'loop', 'heer', 'fles', 'tocht', 'bed' en 'gewas'? Dat valt niet mee. Overloop, overtocht, overgewas? Eh, intocht, inbed?

Dit soort gepieker vormt de charme van de Mensa Breinbrekers cd-rom. Onder het mom van intelligentietesten biedt de cd-rom drie raadselcategorieën: woordpuzzels, getallenpuzzels en doolhoven. Onder de woordpuzzels staan opgaven als 'verander het ene woord in het ander via letterveranderingen', 'maak van letters een woord', enzovoorts, in allerlei varianten. De getallenopgaven bestaan vooral uit het afmaken van getallen- en symbolenreeksen. Ook leuk. Maar de doolhoven zijn wat mij betreft als spelletje mislukt. Want het puntje dat van start naar finish moet, laat zich alleen door het doolhof slepen als je de muisknop ingedrukt houdt. Zo wordt het meer een oefening in muisknop-ingedrukt-houden dan wat anders.

En helaas, ook de charme van de andere 'hersengymnastiek' verdwijnt snel. Het toontje waarmee de gebruiker wordt toegesproken, is abominabel. Wie - stom natuurlijk - als 'voorvoegsel' van '-loop' en '-fles' gokt op 'water', krijgt als commentaar: 'au!'. 'Water' blijkt overigens niet fout te zijn omdat het geen voorvoegsel is (zoals voor- en over-), maar omdat het kennelijk niet voor -heer past. Volgens de Internationale vereniging voor mensen met een hoge intelligentie Mensa, die deze Spectrum cd-rom samenstelde, is het goede antwoord op deze vraag: 'veld'. Maar dat is ook geen voorvoegsel! Je zou toch verwachten dat hoog-intelligente mensen hun terminologie nauwkeuriger zouden kiezen.

Een diepe haat ben ik gaan voelen voor de commentaarstem die over het schijfje regeert. ,,U bakt er niet veel van!'', krijg ik te horen als de score in het doolhof niet is wat het apparaat van mij verwacht. En als ik er naar zijn zin te vroeg uitstap, wordt me op neerbuigende toon gevraagd: ,,Geeft u de moed nu al op? U begint er net een beetje in te komen.'' Nog een geluk dat de achterlijke achtergrondmuzak (keuze uit klassiek, jazz of techno, brrr!) uitgezet kan worden. Graag zou ik ook de arrogante stem smoren.

De charme van de onschuldige raadseltjes bezwijkt onder het gewicht van de IQ-pretentie. Want de statistische waangedachte achter het IQ-cijfer is angstaanjagend beperkt, alsof de verstandelijke vermogens van mensen op één getallenlijn zouden zijn te vangen. Alleen als hulpmiddel om kinderen met leermoeilijkheden te helpen of om sollicitanten ruw te schiften, zijn IQ-testen waarschijnlijk niet onhandig.Alles gaat irriteren. Waarom al deze opgaven op cd-rom staan, is eigenlijk het grootste raadsel. Ik heb geen enkel voordeel boven een papieren uitgave kunnen ontdekken. Integendeel. Dat de cd-rom nogal traag is, okay, dat kan. Maar waarom moet ik iedere keer bij het opstarten kijken en luisteren naar het bijna 20 seconden durende NCRV-achtige introotje van uitgeverij Het Spectrum? Waarom moet ik iedere keer de héle cd-rom oproepen, in een scherm dat niet verkleind kan worden? Een pauze-knop zit er ook al niet op. En dat terwijl juist woord- en getallenraadseltjes bij uitstek geschikt zijn om even terzijde te leggen. Om er daarna weer even naar te kijken - zoals ware liefhebbers ook de hele dag het uitgeknipte krantencryptogram in hun zak meedragen. Ideaal voor Windows, zou je zeggen: even een puzzelschermpje ter verpozing tijdens het tekstverwerken of het invullen van een spreadsheet. Maar nee. Het enige wat bij de Mensa-schijf kan is een ander programma óver het raadselprogramma heenleggen. De Mensaschijf blijft dan actief en de vreselijke commentaarstem blijft dus gewoon doorpraten. 'Dertig seconden!', klinkt het dan opeens dreigend vanachter mijn tekstverwerkingsprogramma. 'Een minuut!' 'Twee minuten!'

Mensa Breinbrekers. Spectrum Software. (Windows, prijs 79,90 gulden).

Eerder verschenen in deze rubriek:

De geschiedenis op een schijfje
(2 mei 1997)
Genees en word rijk
(16 mei 1997)
Leren langs zijpaden
(23 mei 1997)
Een glimmende geleidehond
(30 mei 1997)
Virtueel de baas in Den Haag
(6 juni 1997)
Teleurstellend racen op de A2
(13 juni 1997)
Een avontuurlijk naslagwerk
(20 juni 1997)
Tijdschrift met bewegend beeld
(27 juni 1997)
Laag cijfer voor Tien voor taal
(4 juli 1997)
Jaarverslag op cd voegt weinig toe
(11 juli 1997)
Zappen in een eigen universum
(18 juli 1997)
Vraag het aan de mammoet
(25 juli 1997)
Een trage schat aan gegevens
(1 augustus 1997)
Van achter- naar kinderkamer
(8 augustus 1997)
Een eentonige reis
(15 augustus 1997)
Grote vragen in cyberspace
(22 augustus 1997)
Geestig getekende musical
(29 augustus 1997)
Buitenaardse wezens
(5 september 1997)
Speurtocht naar Cornflakes
(12 september 1997)
Een ode aan het lezen
(19 september 1997)
Voer voor Citrofielen
(26 september 1997)
Blind varken vindt zijn eikeltje
(3 oktober 1997)
Superbabe Lara doet PacMan vergeten
(17 oktober 1997)