De wedergeboorte van Afrika:
De paniek van de dinosauriërs
24 MEI. 'A wind of change' waait over Afrika. De
oude, autocratische kaste van stamhoofden wordt verjaagd door een nieuwe
generatie machthebbers. Bovendien raken de Europese oud-koloniale
machten hun invloed op het continent kwijt. Washington lijkt daarentegen
op weg naar een 'leidende rol zonder precedent'. En de hamvraag is:
blijft de rebellie beperkt tot Zaïre?
Parijs verliest zijn greep op midden-Afrika
24 MEI. Het was al mei. De troepen van
Laurent-Désiré Kabila naderden de hoofdstad van Zaire en
de Amerikaanse onderhandelaar, Bill Richardson, poogde de zieke Mobutu
ervan te overtuigen dat de dagen van zijn presidentschap waren geteld.
Een Franse diplomaat in Kinshasa uitte tegenover buitenlandse
journalisten zijn misprijzen over wat hij beschouwde als Amerikaanse
pressiepolitiek.
Kabila zal het niet makkelijk krijgen
20 MEI. Zal de Alliantie van rebellenleider Kabila
bij elkaar blijven, nu ze de macht in het vroegere Zaïre veroverd
heeft, vraagt Filip Reyntjens zich af. Er komt steeds meer verzet tegen
de Tutsi-dominantie.
'Hij mag niet sterven met z'n gestolen geld'
17 MEI. Als een dief in de nacht
verliet Mobutu Sese Seko gisteren de Zaïrese hoofdstad Kinshasa. De
bewoners weten niet hoe ze moesten reageren op het goede nieuws. ,,Ik
durf het niet te geloven'', zegt de straatverkoper van biscuitjes Jerome
zenuwachtig.
Mandela steekt in Zaïre zijn nek uit voor
Afrika
16 MEI. Zaïre is de echte testcase voor de
ontluikende Zuidafrikaanse diplomatie in Afrika. Wenst de rest van het
continent te luisteren naar de stem uit het zuiden?
Mobutu's zeven miljard
14 MEI. De zelfverrijking van Zaïre's
president Mobutu is legendarisch. De Financial Times ging na om hoeveel
geld het ongeveer gaat, waar het aan is besteed, en waar het vandaan
komt. Het gaat om miljarden. De buitenlandse schuld van het land is
inmiddels gigantisch, en het bruto nationaal produkt is nu 65 procent
lager dan in 1958.
De held van Kinshasa
18 APRIL.
Het wereldtitelgevecht boksen tussen Muhammad Ali en
George Foreman vond in 1974 plaats in
Zaïre. Filmer
Leon Gast volgde Ali, orerend in de straten
van Kinshasa
en maakte de documentaire 'When We Were
Kings'
waarvoor hij dit jaar een Oscar kreeg.
Medeplichtig voor het goede doel
17 JAN. Er lijkt een kentering aan de gang in het denken over de zin van
hulp, zowel ontwikkelingshulp als humanitaire hulp, vooral in Afrika.
De gebeurtenissen in Somalië, Rwanda en Oost-Zaïre hebben dat
denken in een stroomversnelling gebracht.
Hulpverleners raken in het Afrikaanse conflict
verstrikt
7 JAN. 1996 Hulpverleners dikken de ellende in Afrika
aan om geld in te zamelen ter bestrijding van diezelfde ellende. Evenmin
als de politiek en de media wisten zij hoe te reageren op de nasleep van
een massamoord begaan door een massa. Voedsel uitdelen en pleisters
plakken, voor moordenaars en vluchtelingen gelijk: de valkuil van de
hulpvaardigheid.
Gekkenwerk voorkomen
19 NOV. 1996 Gekkenwerk - dat was de kop die ik al bedacht had voor het
artikel dat ik [J.L. Heldring - Red.], zoals gebruikelijk, enige dagen
vóór het schrijven aan het concipiëren was. Het moest
gaan over de pogingen een internationale strijdmacht op de been te
brengen, die ervoor moest zorgen dat de honderdduizenden vluchtelingen
uit Rwanda die in Oost-Zaïre zaten, niet als ratten zouden sterven
- van honger of ziekten.
'Vrede handhaven' is een moderne illusie
16 NOV. 1996. Nu de Verenigde Staten eindelijk troepen en
materieel hebben toegezegd, kan de militaire operatie in Zaïre
weldra serieus beginnen. De aard van het ingrijpen, waarover langdurig
en verwoed is onderhandeld, is slechts het eerste dilemma waarvoor het
Westen zich in Afrika geplaatst ziet. De aanpak van de crisis in
Zaïre is een klassieke illustratie van wat het Westen heeft geleerd
- en in laatste instantie niet heeft geleerd - van eerdere interventies.
Reflexen van verlamming
De
wereldgemeenschap als
campingbaas van Afrika
2 NOV. 1996 Een volledige oorlog tussen Rwanda en
Zaïre lijkt nog slechts een kwestie van dagen. President Mobutu
Sese Seko was lange tijd het boegbeeld van de natievorming in
Zaïre, maar heeft uiteindelijk veel bijgedragen aan de crisis
waarin het land nu verkeert. De wereldleiders weten zich geen raad meer
met het zoveelste regionale conflict. Het lot van Afrika: steeds weer
ontwikkelings- project, nooit een machtsbasis met politieke
prioriteit.
Een spoor van vuur
Verscheurd
Zaïre: de erfenis van
'Messias' Mobutu
2 NOV. 1996. De moedige held die bij zijn overwinningen een spoor van
vuur achter
zich laat'. Dat was de naam die de president van Zaïre, Mobutu Sese
Seko, zichzelf aan het begin van de jaren zeventig gaf. Mobutu bevond
zich toen op het toppunt van zijn macht. Door de export van vooral koper
en diamant ontwikkelde de voormalige Belgische kolonie zich snel.
Mobutu, die een einde had gemaakt aan de etnische verdeeldheid in het
land na de onafhankelijkheid in 1960, was voor velen het boegbeeld van
het Zaïrese 'wonder'.
Verkeerd geholpen
2 NOV. 1996. In het ondoordringbare oosten van Zaïre
is een burgeroorlog uitgebroken. Wat daar precies gebeurt is
onduidelijk want in het tijdperk van onbeperkte communicatie is het
ongeregeld krijgsbedrijf nog steeds ontoegankelijk voor de
verslaggeving. Journalisten posteren zich met verrekijkers op het dak
van het enige hoge gebouw in de wijde omtrek en vertellen elkaar wat zij
in die wijde omtrek zien. De berichtgeving is dan ook opvallend
eensluidend.
Hart van Afrika staat in brand
22 OKT. 1996 De diepe wond die de
genocide van 1994 in Rwanda achterliet is gaan etteren en verspreidt
zich in de wijde omgeving. Aangewakkerd door politici en militairen
proberen Hutu's en Tutsi's, samen met aan hen gelieerde tribale groepen,
elkaar uit te moorden in Burundi en Oost-Zaïre. De nationale
strijdkrachten en milities van Zaïre, Rwanda en Burundi leveren hun
bijdrage aan de gevechten.
<< nieuwsoverzicht
