'Hij mag niet sterven met z'n gestolen geld'
Door onze correspondent KOERT LINDIJER
KINSHASA, 17 MEI. Als een dief in de nacht verliet Mobutu Sese Seko gisteren de Zaïrese hoofdstad Kinshasa. De bewoners weten niet hoe ze moesten reageren op het goede nieuws. ,,Ik durf het niet te geloven'', zegt de straatverkoper van biscuitjes Jerome zenuwachtig. ,,Hij heeft in de afgelopen dagen al zo vele malen Kinshasa verlaten en dan kwam hij later toch weer terug. Ik ben bang voor die man.''

De ingetogen vreugde is begrijpelijk. ,,Wat denk je dat er gebeurt als we nu feestvierend de straat op gaan'', vraagt de zestigjarige kruidenier Sam. ,,Dan openen soldaten van de presidentiële garde het vuur op ons. Pas als zij de wapens neerleggen, ben ik vrij om mijn gevoelens te uiten.''

De Libanees Mahmoud is eigenaar van een stoffenhandel. Grande Solde, Grote Uitverkoop! staat er geschreven op zijn etalageruit. ,,We zijn al één maand geleden begonnen onze voorraden te verkopen. Ik neem geen risico. Ik krijg liever nu een lage prijs dan straks te worden geplunderd.''

Toch toont Mahmoud zich optimistisch dat Kinshasa dit keer plunderingen bespaard zullen blijven. ,,Soldaten kregen vroeger opdracht van hun leiders om te gaan plunderen'', zegt hij hoopvol. ,,Dit keer is de rol van het regeringsleger vrijwel uitgespeeld. We worden bevrijd en daar horen geen plunderingen bij. Maar ik ben er pas zeker van wanneer Kabila in het centrum van de stad arriveert.''

Didier werkt in een rommelige winkel voor elektronica. ,,De inwoners van Kinshasa zijn bang'', vertelt hij. ,,Onderschat niet wat voor magische invloed Mobutu jarenlang op ons heeft uitgeoefend. Velen kunnen zich geen Zaïre voorstellen zonder Mobutu. We willen eerst een officiële verklaring zien dat hij echt nooit meer terugkomt.'' Voor Didier is het wel degelijk belangrijk wat er verder met Mobutu gebeurt. ,,We willen niet dat hij sterft alvorens hij ons heeft verteld waar hij al zijn gestolen geld verborg.''

Op talrijke omvangrijke derrières van dames of op de brede ruggen van heren kon tot voor kort het portret van de bebrilde Mobutu worden aangetroffen. Omslagdoeken en shirts waren met zijn afbeelding versierd en overal te koop. In de winkel van de Griek Dimitrios liggen de laatste twee omslagdoeken met Mobutu erop. Was hij op het allerlaatste moment niet bereid deze voor een leuk prijsje van de hand te doen? ,,Nee, nee, geen sprake van. Hij is een Zaïrees staatshoofd tot hij sterft'', antwoordt de wat geïrriteerde Griek. Al gauw wordt duidelijk waarom hij zo slecht gehumeurd is: aan de muur hangt een kleurenfoto van Dimitrios samen met Mobutu.

(NRC Handelsblad / Voorpagina, 17 mei 1997)