NRC Handelsblad - Webwereld

U kijkt naar de website van NRC Handelsblad gedurende de periode 1995-2001. Bezoek ook de de huidige site.

Samen op zoek naar wortels

JEROEN VAN BERGEIJK
Een paar maanden geleden ontving ik een e-mailtje van een zekere Richard van Bergeijk uit Australië. Hij was mijn achternaam op Internet tegen gekomen en vroeg zich af of we misschien in de verte familie waren. Op die vraag moest ik het antwoord schuldig blijven, maar tienduizenden Internetgebruikers zouden de Australiër ongetwijfeld verder hebben kunnen helpen: het stamboomonderzoek, ook wel genealogie genoemd, is op Internet razend populair.

Het aanbod van genealogie websites is overweldigend. Cyndi Howells, auteur van het handboek Netting your ancestors, heeft op haar website Cyndi's List (www.cyndislist.com) meer dan 38.000 verschillende adressen bijeengebracht en gecategoriseerd. Er is zelfs een For Dummies-boek (Genealogy Online for Dummies), altijd een goede maatstaf van hoe volwassen een bepaald interessegebied is geworden.

Het stamboekonderzoek via Internet is zo populair, omdat het bezoekjes aan verre archieven veelal elimineert. Op de website van het Centraal Bureau voor Genealogie (www.cbg.nl) in Den Haag, hoeft men slechts een achternaam in te tikken en onmiddellijk wordt duidelijk of er een dossier, familiedrukwerk of bidprentjes over de betreffende familie bestaan. Tijdrovend reizen en corresponderen is overbodig.

Ook de Rijksarchiefdienst (www.archief.nl) heeft Internet ontdekt: recentelijk is de organisatie het experiment Digitale Sleutel tot de Familiegeschiedenis gestart waarbij gegevens uit de burgerlijke stand toegankelijk worden gemaakt. Voorlopig kunnen de registraties van geboorte, huwelijk en overlijden in de provincies Friesland, Drenthe, Flevoland, Utrecht en Noord-Brabant worden opgevraagd. En de gemeente Delft maakt het de stamboomonderzoeker wel heel gemakkelijk: als men een interessante akte heeft gevonden in de online Doop- Trouw- en Begravenisregisters, is daarvan eenvoudig een kopie te bestellen.

Geobsedeerd als vele Amerikanen zijn met hun afkomst, verbaast het niet dat vooral daar de online genealogie is aangeslagen. Hoewel een degelijke burgerlijke stand zoals wij die in Nederland kennen in Amerika niet bestaat, heeft men wel de meest uiteenlopende gegevensbanken op het net aangesloten. Zoals de passagierslijsten van emigratieschepen, aktes betreffende de landuitgifte in het Wilde Westen, archieven van begraafplaatsen en de personeelsadministratie van het Amerikaanse leger.

Natuurlijk zijn er handige entrepreneurs die uit de interesse in online genealogie een slaatje proberen te slaan. Het Amerikaanse Ancestry.com biedt tegen betaling toegang tot 756 databases. Maar doorgaans is het stamboomonderzoek een niet-commerciële aangelegenheid. Sterker nog, menigeen legt een haast altruïstische hulpvaardigheid aan de dag. Via de vele genealogie mailinglijsten en bulletinboards proberen stamboomonderzoekers met elkaar in contact te komen.

Dat zoiets vruchtbaar kan zijn, blijkt wel uit het relaas van Sherry Nisly, opgetekend in het Journal of Online Genealogy. ,,Een paar maanden geleden liet ik wat berichten achter op mailinglijsten en heb ik gezocht in een paar databases. Nu heb ik zoveel gegevens dat ik het nauwelijks meer kan bijbenen. Eén van de leukste dingen die me is overkomen is het contact met een hele verre neef van mijn moeders kant die alle familieleden bij elkaar probeert te krijgen. We hebben elkaar nog nooit ontmoet, maar hebben wel contact via ICQ (software om via Internet live met mensen te converseren, jvb).'' Het zijn Amerikanen die de meeste berichten posten op de Nederlandse websites over genealogie. Jim Spoelstra's bericht bijvoorbeeld op de zeer uitgebreide homepage 'Wortels naar het Verleden' (members.tripod.com/~westland/index.htm) is typisch. Deze inwoner van de staat Illinois zoekt naar informatie over zijn voorouders uit Friesland. Nog dezelfde dag geeft de Nederlander Yntze van der Honing antwoord op zijn vragen. Via de online Burgerlijke Stand van de Rijksarchiefdienst heeft Van der Honing zelfs Spoelstra's stamboom tot 1822 uitgeplozen.

NRC Webpagina's
29 november 1998

Archief:

'Naakt' achter de computer
(21 november 1998)

Te kijk voor de wereld
(10 november 1998)

God is altijd online
(5 november 1998)

Digitale vluchtweg
(29 oktober 1998)

Een web van zwervers
(28 oktober 1998)

Spannende veilingen
(13 oktober 1998)

Op zoek naar de betere lezer
(10 oktober 1998)

Digitale felicitaties
(9 oktober 1998)

Lady Luck grijnst op Internet
(29 september 1998)

Web kan Lewinsky-drukte aan
(22 september 1998)