JEROEN VAN BERGEIJK
Wat heeft `Ouders Online' te maken met de website voor de vakgroep Antropologie van de Universiteit van Connecticut? Ogenschijnlijk niets, zou je zeggen. Maar volgens de plug-in (een toevoeging aan je Internet bladerprogramma) Alexa, zijn de twee wel degelijk verwant. Liefhebbers van de ene website blijken namelijk ook veelvuldig de andere te bezoeken.

Alexa wil een alternatief zijn voor zoekmachines als AltaVista en HotBot. In plaats van de term `search engine' spreekt men bij Alexa liever van `surf engine'. Oftewel, Alexa wil niet helpen bij het zoeken, maar bij het surfen, omdat de bestaande zoekmachines te mechanisch zouden zijn: je geeft een zoekterm op en krijgt vervolgens tientallen tot duizenden documenten gepresenteerd waarin het woord voorkomt.

Alexa pakt het probleem van informatie vinden op Internet radicaal anders aan. Je krijgt van elke website die je bezoekt enkele essentiele gegevens en een reeks suggesties voor andere sites met een gelijksoortige inhoud.

De Alexa plug-in bestaat uit een taakbalk onderin het scherm van je Internet bladerprogramma. In een oogopslag zie je van iedere website die je bekijkt hoe vaak deze wordt bezocht, hoe vaak er naar wordt verwezen door andere sites of hoe vaak de pagina's wordt ververst. Al levert dat soms aardige informatie op (zo leren we dat er op Internet 2179 maal naar de website van NRC Handelsblad wordt verwezen), vernieuwend is Alexa alleen in haar verwijsfunktie. Waar je ook gaat: Alexa doet aanbevelingen over een volgende, gelijksoortige bestemming op het Web. En dat verklaart de naam `surf engine': het programmaatje surft altijd met je mee en voorziet je tijdens je zwerftocht van nuttige adviezen.

Maar waarop baseert Alexa haar aanbevelingen? Enerzijds door het koppelen van gegevens uit vele bestaande databanken - zoals die van InterNIC, de organisatie die de adressen voor websites verdeelt - en anderzijds door het surfgedrag van de Alexagebruiker in kaart te brengen. Elke keer als iemand van bijvoorbeeld NRC Handelsblad naar de website van het ANP surft en van daaruit naar de Volkskrant, wordt dat opgeslagen in een centrale databank. En dat leidt tot het advies dat als jij de website van NRC Handelsblad bezoekt, je ook wel in de Volkskrant geinteresseerd zult zijn. Zo ontstaat een soort tweede World Wide Web, maar nu eentje die niet is gebaseerd op verbindingen tussen machines maar op het gedrag van mensen.

Dat klinkt reuze aardig, maar laten we de proef eens op de som nemen.

Ik begin mijn surftocht bij Find-A-Grave, waar je kunt opzoeken waar jouw favoriete beroemdheid ligt begraven. Alexa suggereert bij Find-A-Grave de Dead People Server, een vermakelijk website die gestorven beroemdheden van bondig maar vooral droogkomisch commentaar voorziet. De Dead People Server voert ons naar de Dead Elvis Page (waar Internetgebruikers kunnen melden waar ze Elvis hebben gezien) die ons weer op het spoor zet van We'll Always Remember, alwaar dode rockmusici worden herdacht. Vervolgens op naar The Obituary Page (een verzameling necrologieen) en de Political Graveyard, gewijd aan overleden politici.

Alexa blijkt dus in dit geval goed te werken: in een half uurtje surfen heb ik genoeg websites gevonden om mijn interesse in het dodenrijk voor het komende jaar te voeden. Maar dat het ook anders kan blijkt uit het voorbeeld van Ouders Online. En vaak liggen de suggesties erg voor de hand: bij AltaVista suggereert Alexa Yahoo, Excite en Infoseek. Dat kan een kind verzinnen. Deze plug-in is dus niet zonder fouten, maar in korte tijd heb ik al een paar verrassende ontdekkingen gedaan. Je zou Alexa nog het best kunnen vergelijken met een synoniemenwoordenboek. Net zoals zo'n naslagwerk je helpt in je zoektocht naar het juiste woord, assisteert Alexa je in het vinden van de juiste website.

Een afgeslankt Alexa zit standaard in de nieuwste versie van Netscape onder het knopje `What's Related'.

Archief:

Spannende veilingen
(13 oktober 1998)

Op zoek naar de betere lezer
(10 oktober 1998)

Digitale felicitaties
(9 oktober 1998)

Lady Luck grijnst op Internet
(29 september 1998)

Web kan Lewinsky-drukte aan
(22 september 1998)

Journalist tussen zijn lezers
(19 september 1998)

Surfen tussen de 'babes'
(16 september 1998)

Illustrated Man leeft weer
(18 augustus 1998)

Suburbia in webland
(4 augustus 1998)

Uit de kast op het Web
(1 augustus 1998)

Bloedbad Britannica
(21 juli 1998)

De siliconen revoluties
(7 juli 1998)

Digitaal toerisme
(23 juni 1998)

Zwerven onder Amsterdam
(9 juni 1998)

Ex-hackers worden voorzichtiger
(23 mei 1998)

Surfen zoals God het bedoelde
(12 mei 1998)

Zonder Billy sterft het universum
(28 april 1998)

Zoeken naar oude boeken
(16 april 1998)

Eeuwig leven in computers
(12 maart 1998)