NIEUWS | TEGENSPRAAK | SUPPLEMENT | AGENDA | ARCHIEF | ADVERTENTIES | SERVICE 




Overzicht eerdere
afleveringen


 TWEEDE KAMER
 STELLINGEN
 TWEEDE-KAMERLEDEN
 DISCUSSIE

Verkiezingssite

Leden van regeringsfracties hebben te weinig oog voor de argumenten van de fracties van oppositiepartijen

Cees van Wingerden - geen kandidaat:
,,Neem nou de AOW. Veel mensen met een AOW zijn er sinds het begin van dit jaar erg in inkomen op achteruit gegaan. Honderden AOW'ers hebben boze brieven naar de minister geschreven. In gezouten taal. Melkert en Kok zijn zich rot geschrokken, neem dat maar van mij aan. Een opstand van de ouderen komt hen, zeker zo vlak voor de verkiezingen, helemaal niet goed uit. Toen kwam opeens Van Zijl met een motie. Ze willen gewoon de eer aan de paarse partijfracties houden. Ik heb bij de algemene financiële beschouwingen en bij de behandeling van de begroting van Sociale Zaken ook al tegen de inkomensdaling van AOW'ers geprotesteerd, maar toen wilde Melkert niet luisteren. Pas na veel brieven, protest van de ouderenbonden en aandacht van de media gebeurde er iets. En ze zullen nooit openlijk zeggen: je had gelijk. Hetzelfde geldt voor het spaarfonds voor de AOW. Zogenaamd een idee van Van Zijl. Dat was ons idee. Wij hebben al in 1995 voorgesteld om een bufferfonds voor de AOW in te stellen. Dat was toen roepen in de woestijn.''

Hans Janmaat - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Wij hebben nooit gemerkt dat er [a1]één seconde naar ons wordt geluisterd.''

Marten Beinema - geen kandidaat:
,,Als regel is dat waar. Het hangt wel van de sector af. Bij het cultuurbeleid zie je een vrij grote eenstemmigheid over de grenzen van oppositie en coalitie heen. Toen de PvdA in de oppositie zat en wij regeerden met de VVD, kon ik met mijn collega van de PvdA makkelijker afspraken maken dan met die van de VVD.''

Pieter Jan Biesheuvel - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Ik vind dat nu, maar ik vond het ook toen het CDA in de regering zat. Je moet er als bewindspersoon eer inleggen om draagvlak te creëren, dus om een zo groot mogelijke meerderheid voor je voorstel te winnen. Paars doet dat regelmatig niet. Een uitzondering daarop is Frank de Grave.''

Ali Doelman-Pel - geen kandidaat:
,,Dat geldt voor de huidige coalitie en wij hebben hetzelfde gedaan. Als je als regeringspartijen afspraken in het Torentje hebt gemaakt, is je manoeuvreerruimte daarna heel beperkt. Dat is soms wel te betreuren, want de oppositie kan wel eens gelijk hebben. Maar de oppositie wordt vaak bewust buiten onderhandelingen gehouden als de coalitiepartijen daar onderling nog mee bezig zijn. Je mag voorstellen vaak niet eens mede ondertekenen omdat dat politiek niet uitkomt.''

Dzsingisz Gabor - geen kandidaat:
,,Honderden moties worden door deze regering niet uitgevoerd. Ik vind dat een devaluatie van de motie. Wordt een motie aangenomen in de Kamer, dan moet een minister die eigenlijk altijd uitvoeren.''

Henk de Haan - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Dat is wederzijds. Privé wordt er wel eens geluisterd, maar publiek wordt niet snel toegegeven dat de oppositie gelijk heeft. Als wij in de regering zouden zitten, zou het hetzelfde gaan. Dat hoort erbij. Nu gebeurt het het CDA een keer en dat is maar goed ook.''

Maria van der Hoeven - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Ideeën worden wel opgepakt, maar helaas ook ingepikt. De coalitie luistert wel naar onze argumenten, alleen geeft ons er geen credit voor.''

Francine Giskes - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Wij steunen vaak de oppositie wanneer ze een goed plan hebben.''

Joke Jorritsma-van Oosten - kandidaat, misschien verkiesbare plaats:
,,Dat denk ik niet. Ik kan me voorstellen dat het CDA dat nu wel vindt omdat ze gewend zijn geweest altijd in belangrijke mate het kabinetsbeleid te bepalen.''

Marijn de Koning - kandidaat, onverkiesbare plaats:
,,Je denkt wel eens van: laat maar kletsen.''

Pieter ter Veer - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Nee, te veel nuance leidt nergens toe. Stomme voorbeelden of opmerkingen van de oppositie verdienen het ook niet om te worden gesteund. De enige die oppositie heeft gevoerd is Paul Rossenmöller.''

Eimert van Middelkoop - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,In de vorige kamer was er een massieve meerderheid van 104 zetels en werd de oppositie nogal hooghartig bejegend. Nu zijn er drie partijen en dat maakt dat er meer wordt geluisterd naar de oppositiepartijen. We worden eerder gevraagd wat we van iets vinden, we zitten op de wip. Er is buitengewoon weinig machtsarrogantie. Ik vind het zelfs een beetje "soft" geworden: er zijn te veel Kamerleden die het allemaal léúk vinden, die bang zijn voor harde debatten. Ik hoef niet terug naar de polarisatie, maar het is nu wel erg spanningsloos. Het is de sfeer van de sociëteit. Dat geeft de kleine partijen de kans om de debatten te beïnvloeden, ook al doordat wij nog een duidelijke ideologie hebben. Terwijl de anderen het glas heffen, komen wij met een duidelijke visie.''

Gert Schutte - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,In de vorige kabinetsperiode was het vaak zo dat woordvoerders al van tevoren de zaak hadden dichtgetimmerd. Stoffelen bijvoorbeeld samen met F.J. van der Heijden toen het ging over de politiewet. Dan kun je je verhaal afsteken, je argumenten nog eens op een rij zetten, maar de zaak is reeds beklonken. Er is een opener oor gekomen voor argumenten van de kant van de kant van de oppositie.''

Liesbeth Aiking-van Wageningen - geen kandidaat:
,,Erger nog is dat onderwerpen die wij aankaarten, worden ingepikt. Het instellen van een AOW-fonds bijvoorbeeld, dat hebben wij bedacht. Maar toen is Jan van Zijl, van de PvdA, die ervarener is en meer kanalen heeft, ermee vandoor gegaan. Hetzelfde gebeurde met het debat over de koopkracht. Dat heeft Jet Nijpels aangezwengeld. Van Zijl zei eerst: U vist in troebel water. Vervolgens annexeerde hij het debat. Zo'n kleine fractie is wel moeilijk, vooral in het begin. We kregen een kamer, een telefoon en we waren de nieuwe concurrenten. Sommige Kamerleden hielpen ons, maar de meeste niet. We zaten dichtbij de kleine christelijke partijen, en die zijn integer, die kun je vertrouwen. Dus die hebben ons het beste geholpen. In de grote fracties zitten meer straatvechters. Het partijbelang is daar belangrijker.''

Mohamed Rabbae - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Ze onderkennen wel eens dat we gelijk hebben, maar als dat betekent dat hun eigen minister weg moet dan stemmen ze toch voor hun minister.''

Paul Rosenmöller - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Dat komt vooral door het regeerakkoord, ruimte voor iets anders is er niet meer. En dat collega's van de coalitiefracties er eer in scheppen om een zo groot mogelijk draagvlak te kweken is helemaal onzin. Het maakt ze niets uit of ze een meerderheid van 78 of van 143 zetels achter hun voorstellen krijgen.''

Marijke Vos - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Coalitiepartijen steunen toch de regering. Ze willen andere argumenten niet meer horen. Neem de HSL. Het merendeel van de Kamer wilde niet door het Groene Hart, maar de regeringsfracties gaan toch akkoord met het kabinetsvoorstel. Jullie laten je inpakken, zeiden we. We probeerden het uit te vechten, maar tevergeefs.''

Theo Hendriks - kandidatuur onbekend:
,,Coalitiepartners hebben wel oog voor onze argumenten, alleen zijn ze gebonden aan het regeerakkoord - hun bewegingsruimte is daardoor klein.''

Sharon Dijksma - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Goede ideeën van oppositiepartijen worden gesteund. Kijk maar naar de initiatiefwet over deeltijdarbeid van Paul Rosenmöller.''

Peter van Heemst - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Ik probeer zelf bij elk debat aandacht voor met name de kleine partijen te houden. Vooral voor de kleine christelijke partijen, voor de SGP en het GPV. Die leveren vaak erg goede bijdragen. Soms kijken die daar wel eens van op, zoals Van den Berg van de SGP. Die confronteerde ik laatst bij een debat met een uitspraak die hijzelf een half jaar daarvoor had gedaan. Daar schrok hij gewoon van, omdat hij er niet aan gewend was om door de grote partijen zo serieus te worden genomen.''

Servaes Huys - geen kandidaat:
,,Als we een afspraak binnen de coalitie hebben gemaakt duwen we die regelmatig door. Anders zou het betekenen dat de oppositie een beter plan heeft dan wij en dat zou niet best zijn.''

Arie de Jong - geen kandidaat:
,,Ja, alles in de politiek draait om macht. De coalitiepartijen zullen het kabinet altijd welwillend tegemoet treden. Er is maar een beperkte bewegingsvrijheid. De oppositie zet alles wat scherper aan om toch maar gehoord te worden.''

Ella Kalsbeek - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Ik stel er een eer in om ook een oppositiepartij te proberen te overtuigen. Je weet tegelijkertijd dat er debatten zijn waar oppositie zich nooit laat overtuigen. Een aantal Kamerleden van GroenLinks zijn echt goed, Marijnissen ook, Middelkoop, Schutte. Of ik goede Kamerleden zie bij het CDA? Nou nee, eigenlijk niet veel..''

Johanneke Liemburg - geen kandidaat:
,,Bij sommige moties van de oppositie geldt: je bent er tegen of anders had je het zelf maar moeten verzinnen. ''

John Lilipaly - geen kandidaat:
,,Ik neem bij voorbeeld Schutte's inbreng altijd zeer serieus.''

Jeltje van Nieuwenhoven - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Wij regelen meer dan de vorige kabinetten buiten de coalitie. De huidige coalitiepartijen zijn niet erg star.''

Saskia Noorman-den Uyl - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Je hebt elkaar niet voor niets gevonden in een regeringscoalitie. Overigens heb ik met mijn portefeuille vooral moties samen met D66 en het CDA ingediend.''

Gerrit Jan van Oven - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Bij inhoudelijke discussies wordt er bij mijn weten net zo goed naar de standpunten van de oppositiepartijen geluisterd als naar de coalitiepartners. Alleen in het vuur van de strijd in plenaire debatten kan de oppositie wel eens het gevoel hebben buitengesloten te worden.''

Willy Swildens - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Er heerst een soort machtsdenken: je gunt ze wel eens een puntje. Maar de argumenten van de oppositie passen vaak niet in het grote geheel, en dan kun je er niets mee.''

Eisso Woltjer - geen kandidaat:
,,Dat is onzin. Ik heb juist wel eens het gevoel dat de Kamer te weinig aan machtspolitiek doet. Politiek is niet alleen een kwestie van argumenten. Het gaat uiteindelijk om meerderheden en dus om macht. Het gaat niet om puur wetenschappelijke, maar om politieke afwegingen. Ook bij het debat over Sorgdrager en de PG's werd door de oppositie weer gezegd dat de coalitie de zaak had dichtgespijkerd. Ja, natuurlijk was de zaak dichtgespijkerd. Dit land is er toch niet bij gebaat als we elke keer de coalitie openbreken. Dan krijg je een situatie zoals in Italië.''

Jan van Zijl - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Hangt sterk af van het onderwerp. Als je iets over buitenlanders zegt, moet je er natuurlijk niet aan denken dat Janmaat met je meedoet. Maar als je een standpunt hebt over de minima dan is het toch wel heel erg leuk als je GroenLinks aan je zijde vindt. Wij doen over het algemeen wel moeite om links mee te krijgen. Als het CDA het voortdurend met ons eens zou zijn, op een typisch VVD-onderwerp, is dat niet erg stimulerend. Vandaar dat veel voorstellen alleen steun krijgen van de coalitiefracties.''

Martin Zijlstra - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Als we in Nederland ergens oog voor hebben, dan is het voor minderheden. Kleine partijen hebben vaak aardige ideeën. Als het even kan, moet je hun voorstellen als grote fractie steunen. Dat zeg ik niet alleen uit edelheid. Ik hoop dat die kleine fracties ons steunen bij de zogenoemde "middenpadstemmingen": als de vier grote partijen uiteenvallen in twee voor en twee tegen.''

André Rouvoet - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,In het begin besnuffelden de fracties van de regeringspartijen ons. Wie zijn die drie gozers van de RPF? Nu, zeker als de zaken verdeeld liggen in de coalitie, weten ze ons te vinden. Aan de andere kant zeggen sommige Kamerleden wel eens in de gang: We vonden het een goed argument, maar we mochten niet instemmen. Dat vind ik heel frustrerend.''

Jet Nijpels-Hezemans - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Ik heb van collega's uit de coalitiepartijen gehoord: Wij mogen niet voor een motie van jullie stemmen. En als we het er toch mee eens zijn moeten we later met dezelfde motie komen. Dat gebeurt vaak. Een aardig idee van de oppositie wordt afgestemd, een half jaar later komt een coalitiepartij met hetzelfde voorstel. Helemaal in het begin heb ik een prijs- en geneesmiddelenwet voorgesteld. Toen zei de premier dat het niet haalbaar was. En nu gaat minister Borst er de boer mee op.''

Bas van der Vlies - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Het regeerakkoord functioneert als een zeer strakke binding voor de regeringspartijen. Die hebben daardoor een blinde vlek voor argumenten van andere partijen. Er zijn voorbeelden van het tegendeel te vinden, waarbij VVD samen met het CDA het vreemdelingenbeleid aanscherpte.''

Jan Marijnissen - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Neem de sociale wetten: de privatisering van de Ziektewet en de nabestaandenwet. De hele oppositie was tegen, maar de coalitie drukt het gewoon door. Het is de arrogantie van de macht. Nu heeft iedereen het over de tweedeling in de zorg, maar toen ik erover begon, lang geleden, was ik aan het "simplificeren''. Nu komen de verkiezingen eraan en omdat de meeste partijen zich inhoudelijk niet kunnen onderscheiden, doen ze dat in performance. Niet op grond van argumenten, maar om hun gezicht op te poetsen, roepen ze van alles.''

Remi Poppe - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,We hebben een aantal zaken in de Kamer voor elkaar weten te boksen omdat we ook werden gesteund door de regeringsfracties. Soms wint de kracht van het argument het.''

Jan Dirk Blaauw - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,In de aanloop naar de verkiezingen zie je dat wel. Maar in veel gevallen geef je wat toe, om een nationaal gedragen beleid te krijgen, dus ook door de oppositie. Bovendien moet je in elke coalitie gereed zijn voor het alternatief. Alleen als het om principiële, levensbeschouwelijke zaken gaat, moet je volledig aan je eigen lijn vasthouden. Maar over bijvoorbeeld het vluchtelingenbeleid zouden we het eens moeten kunnen worden.''

Anke van Blerck - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Ik luister graag naar Marijnissen. En klein rechts heeft ook goede verhalen.''

Clemens Cornielje - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Een voorbeeld: bij de decentralisatie van de huisvesting van scholen hadden wij onze ideeën er heel gemakkelijk door kunnen drukken. Maar we hebben echt geprobeerd de kleine christelijke partijen mee te krijgen. En dat is gelukt, door concessies van onze kant hebben ze meegestemd.''

Enric Hessing - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Je moet in Nederland de verschillen met een lampje zoeken. Over de grote dingen zijn we het vaak eens, alleen kiezen we een andere weg. De algemene intentie is bijvoorbeeld om het aantal banen te maximaliseren. De VVD wil dat bereiken door de wig te verkleinen, de PvdA zoekt het in Melkertbanen.''

Margreet Kamp - geen kandidaat:
,,Dat is niet mijn ervaring. Als ik kijk naar de debatten over de wet orgaandonatie, de wet bijzondere medische verrichtingen, de abortus-wetgeving, en zo kan ik nog wel een tijdje doorgaan, dan kan ik echt zeggen dat daarin de argumenten heel goed zijn uitwisselend en dat ook de inbreng van oppositiepartijen is verwerkt.''

Ruud Luchtenveld - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Ik vind eerder dat we daar wel eens te veel oog voor hebben. Tijdens het vragenuur zijn we uitermate lankmoedig en beleefd tegen politieke minderheden. Misschien heeft dat er mee te maken dat we in dat land altijd graag een zo breed mogelijk draagvlak hebben.''

Jan Rijpstra - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Bij vreemdelingenbeleid is de vraag: wie is de oppositie? Ik voel me zelf wel eens de oppositie. Ik heb wel eens zaken waarover ik het met GroenLinks eens ben, over de hele illegalenaanpak verschillen we niet eens zo heel veel van mening.''

Jan te Veldhuis - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Toen ik in '82 in de Kamer kwam, vormden we een coalitie met het CDA en ik zal het advies van een CDA-collega uit die tijd nooit vergeten. Hij zei: Leer één ding: je stemt altijd tegen een amendement van de oppositie. Je zegt dat je het ermee oneens bent. Of je noemt het voorbarig. Of je noemt het overbodig. We hebben ons daar niet aan gehouden. De oppositie mag best scoren. Zoals de PvdA de oppositie heeft weggepoetst, dat vind ik politiek niet sociaal.''

Nellie Verbugt - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Dat was in het vorige parlement zeker waar. Toen mocht de VVD nooit iets. We mochten zelfs onze naam niet zetten onder moties van CDA en PvdA. Nu kan er veel meer. Het CDA komt nu beter aan bod dan wij vroeger. Het is nu leuker om in de oppositie te zitten dan toen.''

Monique Vries - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Ik heb eerder het gevoel dat de oppositiepartijen zelden oor hebben voor onze argumenten.''

NRC Webpagina's
9 april 1998

   Bovenkant pagina


NRC Webpagina's © NRC HANDELSBLAD (web@nrc.nl) APRIL 1998