IN HET VERKEER

Naar de relatie tussen geweld en verkeer is in Nederland niet veel studie verricht. Toch blijkt uit een rapport van de Politie Haaglanden dat verkeersincidenten bovenmatig vaak de aanleiding zijn voor geweld. Dat geldt vooral voor geweldplegingen overdag; in een kwart van de gevallen zijn dat conflicten naar aanleiding van een voorval in het verkeer. Dan kan het gaan om ruzies over inhalen, parkeren of niet stoppen voor het zebrapad.

Daders vaak mannen
De daders van verkeersdelicten zijn bijna altijd mannen, zo constateert de Politie Haaglanden. Uit het onderzoek over 1998 bleek dat in 97 procent van de gevallen de geweldpleger een man was. Ook rijdt de dader meestal in een auto (71 procent van de gevallen). Mede hieruit is volgens de onderzoekers te verklaren dat ruim 95 procent van de daders ouder is dan 18 jaar, met een duidelijke piek in de leeftijdsgroep tussen 25 en 40 jaar.

Een wat onverwachtere conclusie van de Haagse politie is dat geweldplegers in het verkeer vaak al oude bekenden van de politie zijn. ,,Tot slot is opvallend dat maar liefst 66 procent (...) van de daders van zinloos geweld in het verkeer antecedenten heeft bij de politie en dat ongeveer de helft van deze groep minimaal éénmaal voorkomt ter zake van het plegen van een gewelddelict'', aldus het rapport. Die uitspraak staat haaks op het rapport 'Geweld: gemeld en geteld' van het WODC, het onderzoekscentrum van het ministerie van Justitie. Daarin wordt over verkeersgerelateerd geweld juist gezegd: ,,Vaak zijn het confrontaties tussen 'eerzame burgers' die naar aanleiding van irritaties over verkeersgedrag met elkaar op de vuist gaan.''  

Slachtoffers ook bekend
Het belangrijkste verschil tussen daders en slachtoffers van verkeersgeweld is dat de laatsten tijdens het incident veel minder vaak in de auto zitten (41 procent, in de door de politie Haaglanden onderzochte gevallen). Ongeveer een kwart verplaatste zich op dat moment per (brom)fiets, terwijl ruim eenderde wandelde of gebruikmaakte van het openbaar vervoer. Overeenkomsten zijn dat slachtoffers van verkeersgeweld ook veelal mannen zijn (85 procent) èn dat ,,relatief veel slachtoffers (31 procent) eenmaal of vaker met de politie in aanraking zijn geweest''.

Bron: 'Zinloos geweld, beter bekeken, een probleeminven- tarisatie van de aard en omvang van zinloos geweld in de regio Haaglanden (1988), J. van Kan, P. Versteegh, P. Meesters, oktober 1999.