Ramadan

De islam kent vijf basisplichten (zuilen) die elke moslim moet nakomen: geloofsbelijdenis, het gebed, het geven van aalmoezen, de bedevaart naar Mekka en de vasten in de maand ramadan.

De vastenmaand werd ingesteld na de veldslag bij Badr (624) waarbij duizend Mekkanen het onderspit delfden tegen slechts driehonderd moslims. De Koran schrijft de overwinning toe aan Gods interventie.

Deze daad wordt nog steeds herdacht met de vasten tijdens de negende maand ramadan. In deze periode onthouden moslims zich van zonsopgang tot zonsondergang van eten, drinken, roken en seksuele omgang. Ze bidden, kijken televisie of bezoeken boekenmarkten. Gelovigen zetten hun beste beentje voor - bijvoorbeeld door geld uit te delen aan armen - want met ramadan 'is de hemel dichterbij'.

Zieken, reizigers en menstruerende, zwangere of zogende vrouwen zijn vrijgesteld van de vastenplicht; zij kunnen de vasten op een later moment inhalen.

De ramadan is geen rouwmaand, maar een feestmaand. Anders dan bij de christenen is de vasten geen offer aan God, maar een vorm van zelfoverwinning ter ere van God. Na zonsondergang hangt er een feestelijke sfeer in de stad; de moskeeen zijn verlicht en overal hangen speciale ramadan-lantaarns. De vasten wordt iedere dag gezamenlijk verbroken; bij het horen of zien van het kanonschot vangt de maaltijd aan.

Het eind van de ramadan wordt op grootse wijze gevierd met het suikerfeest (ied al-fitr).

Gemeten naar de christelijke jaartelling begint de ramadan elk jaar op een andere datum. Het islamitsche jaar duurt iets korter dan het christelijke jaar en kent een andere maandcyclus. Binnen de christelijke kalender verschuiven islamitische feestdagen telkens ongeveer elf dagen naar voren.

Ongeveer, want het begin en het eind van de maand lopen niet in alle landen synchroon; formeel begint en eindigt de nieuwe maand pas als de maansikkel wordt waargenomen en bij slechte weersomstandigheden kan dat soms even duren. Zo kan het gebeuren dat de maand ramadan in het ene land eerder begint dan in het andere.

Volgens de berekeningen valt het begin van ramadan in 1999 in Nederland op 9 december, elf dagen eerder dan dit jaar.

NRC Webpagina's
17 december 1998