Door een onzer redacteuren
DEN HAAG / ROTTERDAM, 11 SEPT. De groep Molukse jongeren die vorige week aanslagen aankondigde, blijft bij haar dreigementen. Zaterdagnacht heeft de politie twee woordvoerders van de groep gearresteerd.

Vandaag voert minister Van Boxtel van minderheden overleg met zijn ambtenaren om gesprekken met de Molukse gemeenschap voor te bereiden. "Premier Kok heeft vrijdag gezegd dat hij beschikbaar is voor een gesprek met de Molukse gemeenschap", aldus de woordvoerder van de premier vanochtend. "Maar op dit moment is er nog geen signaal binnen dat er iemand met hem wil spreken." Vrijdag toonde de premier zich bezorgd over de aankondiging van aanslagen door Molukkers, die willen dat de Nederlandse regering meer doet om het geweld op de Molukken te beëindigen. Afgelopen weekeinde slaagde de RMS-regering in ballingschap er niet in de jongeren de dreigementen te laten intrekken. De twee woordvoerders van de 'Vrije Molukse Jongeren' die in de nacht van vrijdag op zaterdag zijn aangehouden zijn P.P. en G.M. Beiden hebben de afgelopen week met aanslagen gedreigd, onder meer tegen premier Kok en minister Van Aartsen. Volgens het Openbaar Minister zijn de twee in hun woningen in Zwolle en Breda aangehouden. Ook op een tweede adres in Breda is een inval gedaan. Tegen de twee bestaat een viertal aanklachten: bedreiging met openlijk geweld, opruiing, deelneming aan een criminele organisatie en het met geweld de ministerraad dwingen tot het nemen van een besluit. Vooral die laatste aanklacht is opmerkelijk omdat dat wetsartikel, een misdrijf "tegen de veiligheid van de staat" waar maximaal een gevangenisstraf van twintig jaar op staat, niet of nauwelijks wordt gebruikt. De Leidse strafrechtgeleerde prof. Th. de Roos omschreef de actie in het weekeinde als "powerplay" van justitie. De Roos kan zich een ruimere interpretatie wel voorstellen, maar zegt dat het wetsartikel bedoeld is om het binnenstormen van een vergadering van ministers te voorkomen "zoals destijds die generaal Tejero die het Spaanse parlement binnenviel en daar een aantal schoten loste". De Haagse advocaat van de verdachte Molukkers wilde vanochtend geen commentaar geven. PvdAKamerlid Santi, zelf van Molukse origine, staat achter het optreden van justitie. Angst voor escalatie zou in zijn ogen "een vreemd argument" zijn om niet tot arrestatie over te gaan. Dittrich (D66) zegt dat het artikel van het Wetboek van Strafrecht op grond waarvan de Molukse jongeren zijn gearresteerd hem "ietwat gezocht" lijkt. Wel lijkt het hem "logisch" dat het OM in actie komt. "De regering moet in elk geval óók contact zoeken met de Molukse jongeren en niet uitsluitend met vertegewoordigers van de RMS."

Molukse gemeenschap verdeeld over dreigementen van jongeren

De RMS-regering heeft radicale Molukse jongeren niet kunnen afhouden van het uiten van dreigementen. De Molukse gemeenschap is verdeeld.

door onze redacteuren JACO ALBERTS en MARIËL CROON

ROTTERDAM, 11 SEPT. Zaterdagmiddag, een paar uur na de arrestatie van twee van hun leden, sprak een afvaardiging van de Vrije Molukse Jongeren met de RMS-regering in ballingschap. De regering wilde de jongeren afhouden van het geweld waarmee ze dreigen. "Het gesprek verliep in een gespannen sfeer", zegt RMS-woordvoerder mr. John Wattilete. "We hebben ze niet kunnen afhouden van hun voornemens."

De uitkomst tekent de verdeeldheid binnen de Molukse gemeenschap in Nederland. De overgrote meerderheid van de ongeveer 45.000 Molukkers in Nederland is tegen het gebruik van geweld. Dat komt de Molukse zaak niet ten goede, vinden ze. Niet op Ambon en niet hier. Naar eigen zeggen vormen de radicale Vrije Molukse jongeren een aanzienlijke groep. Er zou een harde kern zijn van zo'n tachtig jongeren, en meer dan duizend actiebereide, betrokken aanhangers. De eigen ordedienst van de Molukse gemeenschap bevestigt dat het om "een grote aanhang" gaat. Zeker zeshonderd, rekent een woordvoerder vlug voor. Maar ook daarover bestaat geen overeenstemming. Volgens het Molukse Tweede-Kamerlid Usman Santi (PvdA) moet dat aantal "zeker gerelativeerd worden". Ook een kenner van de Molukse gemeenschap Henk Smeets van het Moluks Documentatie Centrum in Utrecht gaat ervan uit dat het om een kleiner aantal gaat. "Het is een vrij losse groep die rond het conflict op de Molukken zelf deel heeft genomen aan demonstraties en vreedzame bezettingen. Daar hebben ze elkaar ontmoet en blijkbaar geconstateerd dat ze verder moesten."

De jongste ontwikkelingen illustreren de benarde positie waarin de RMS- regering terecht is gekomen. Geweld in Nederland dat met de RMS wordt geassocieerd, is volgens Smeets "zeer riskant" voor de Molukkers in de Molukken zelf. "In Indonesië geldt dat als het ultieme bewijs van de gewelddadigheid van de RMS." Kamerlid Santi vindt dat de RMS- regering in ballingschap dan ook nadrukkelijker het geweld moet veroordelen. "Als je begrip toont, ben je heel halfslachtig bezig." Hij haalt president Manusama aan die in de jaren zeventig ten tijde van de treinkapingen zei: "Dit zijn mijn jongens niet." Smeets is het niet met Santi eens: "Dat standpunt van Manusama heeft niets geholpen." Begrip van de RMS voor de woede van de jongens is volgens hem juist wel belangrijk: "In de politiek moet je een middenweg zoeken."

RMS-woordvoerder Wattilete erkent de benarde eigen positie: De RMS- regering wordt "links en rechts ingehaald door activisme", constateert hij. "Dat is veel zichtbaarder voor de achterban. De Molukse jongeren zijn beter ge equipeerd. Ze hebben gebouwen, computers, worden lokaal beter ondersteund. Wij moeten alles doen met de beperkte middelen die we hebben." De onvrede van de achterban komt volgens Wattilete voort uit het gevoel dat er toch niks wordt bereikt. "Ze zien dat de RMS- regering niet serieus wordt genomen." Een van de inmiddels gearresteerde woordvoerders van de Vrij Molukse jongeren uitte vorige week in deze krant kritiek op de regering van Tutuhatunewa. "We worden door een deel van de regering voor de gek gehouden," zei hij, "en niet goed geïnformeerd." Wattilete erkent dat het "zeker heeft geschort" aan communicatie binnen de eigen gelederen, "ook vanuit de RMS-regering". Toch vindt hij dat hij zaterdag bij de radicale jongeren succes heeft geboekt. De jongeren hebben het woordvoerderschap overgedragen aan de RMS-regering. Dat betekent, zegt Wattilete, dat ze president Tutuhatunewa, van de regering in ballingschap, "nog steeds als hun leider zien". De RMS-regering wil bij de Nederlandse regering bepleiten dat die er alles aan doet om de Molukse zaak op de internationale agenda te krijgen. Hoewel de jongeren geen toezeggingen hebben gedaan, zegt Wattilete, "vertrouwen wij erop dat de jongeren zo lang hun acties opschorten". Maar, stelt hij, dan moet de Nederlandse regering wel bereid zijn met de RMS-regering te praten. Niet alleen Van Boxtel, maar ook Kok of Van Aartsen. "Als er een demonstratie uit de hand loopt, worden wij daar terecht op aangesproken. Die verantwoordelijkheid nemen we. Maar het moet wel van twee kanten komen."

Zie ook:

Kok bezorgd over Molukse dreigementen (9 september 2000)
Wanhoop wordt woede bij Molukkers (9 september 2000)
Kok: herstel gezag op Molukken (8 september 2000)
Geweld Molukse jongeren dreigt (29 augustus 2000)
Op Ambon bepalen ze het zelf wel (28 juli 2000)
Wahid sluit buitenlandse hulp niet uit (17 juli 2000)
Strijd op de Molukken wordt heilige oorlog (30 juni 2000)
'Officieren achter geweld Molukken' (23 juni 2000)
Hevige gevechten in Ambon-Stad (26 juni 2000)
'Rood' en 'wit' verdelen Ambon na de furie (15 maart 2000)
Ook Lombok toneel van grof geweld (18 januari 2000)
Wahid vraagt Lubbers om hulp in Molukse kwestie (17 januari 2000)
Oproep tot heilige oorlog in Molukken (7 januari 2000)
Wraak en weerwraak in noordelijke Molukken (5 januari 2000)
Geweld op de Molukken breidt zich uit (5 januari 2000)
Molukse troebelen (4 januari 2000)
Nederland biedt Jakarta hulp aan (31 december 1999)

( a d v e r t e n t i e s )