NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

PRESIDENT WAHID VAN Indonesië heeft gezegd dat de Molukkers zelf hun problemen zullen moeten oplossen. Het leger mag de politietaak op de eilanden hebben overgenomen en wapens in beslag genomen, het bevoegd gezag is nu al een jaar lang niet in staat de gemoederen tot bedaren te brengen en aan de herhaalde bloedbaden een eind te maken. Lang is Jakarta er vanuit gegaan dat de dorpsoudsten en kamponghoofden hun traditionele rol zouden spelen en de vrede zouden herstellen. Ook nu nog lijkt Wahid daarop te gokken. Maar over het hoofd wordt dan gezien dat de broedertwist de Molukse samenleving nu juist van haar eeuwenoude fundamenten heeft geslagen. Geen pela (historische verbintenissen tussen verschillende kampongs) is opgewassen gebleken tegen de amok die nu al honderden mensenlevens heeft geëist en talloze gebouwen in de as gelegd.

Geen oorlog is wreder dan een burgeroorlog en geen twist hardnekkiger dan een godsdiensttwist. Die ervaring wordt op de Molukken weer eens bevestigd. Als Ulster in die zin een voorbeeld is, dan staan de eilanden nog vele jaren van geweld en afrekeningen te wachten. De ene moord lokt de andere uit, voor iedere afgebrande kerk staat een afgebrande moskee en vice versa. De jongeren die het bloedvergieten op gang houden, hebben een nieuwe bestemming gevonden: solidariteit binnen de eigen groep die door dodelijke vijandschap jegens anderen in stand wordt gehouden.

NEDERLAND SPEELT zijns ondanks een rol in het conflict. Niet zozeer wegens zijn koloniale verleden of omdat het zich bekeerd weet tot de humanitaire interventie. De Molukse gemeenschap hier maakt dat regering en parlement niet schouderophalend aan de geweldsexplosies op Ambon en omgeving kunnen voorbijgaan. Die gemeenschap ziet haar oude droom van een onafhankelijke Molukse staat in Oost-Indonesië letterlijk in rook opgaan. Want wat de furie op de Molukken ook is en waar zij ook uit voortkomt, zij is in aanleg geen afscheidingsbeweging. Zij ontstond als een gewelddadige vorm van xenofobie tegen, doorgaans islamitische, immigranten. Maar al snel ging het om een dodelijk gevecht tussen de Molukkers onderling langs religieuze grenzen die eeuwen geleden zijn getrokken.

President Wahid heeft geprobeerd vertegenwoordigers van de Molukse samenleving in Nederland als verzoeners op Ambon te introduceren. Dat was een ingrijpend initiatief want Jakarta heeft altijd, ten tijde van Soekarno en gedurende de periode-Soeharto, vijandig gestaan tegenover Moluks streven naar onafhankelijkheid. De missie uit Nederland heeft inderdaad en terecht verzoening gesteld boven oude eisen. Maar geholpen heeft het niet, wat ook iets zegt over de kloof die de Nederlandse Molukkers inmiddels scheidt van hun oude vaderland.

MINISTER VAN AARTSEN heeft zich onlangs in een brief aan zijn Indonesische ambtgenoot in krachtige bewoordingen uitgelaten over wat volgens hem Jakarta te doen staat: het toestaan van internationale bemiddeling en interventie. Hij heeft daarmee de schijn tegen zich gekregen een pleidooi te hebben gehouden voor het stationeren van Nederlandse militairen op de Molukse eilanden. Dat dit de bedoeling was wordt nu in Den Haag ontkend, maar de schade is toegebracht. De onlusten vragen om een uiterst behoedzaam optreden van het bevoegd gezag. President Wahid heeft dat begrepen. Tenslotte wordt Indonesië door meer geteisterd dan de gewelddadigheden op de Molukken alleen. En de Indonesische strijdkrachten die het spits moeten afbijten hebben zich nog lang niet aangepast aan de opener en democratischer samenleving die Wahid en zijn vice-president Megawati bezig zijn te verwezenlijken.

Aan een Nederlandse olifant in de Indonesische porseleinkast is vooralsnog geen behoefte.

Zie ook:

Nederland biedt Jakarta hulp aan (31 december 1999)

( a d v e r t e n t i e s )