NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

MARIE-JOSÉ KLAVER
Over allerhande onderwerpen wordt via e-mail door grotere en kleinere groepen mensen contact onderhouden. Sommige van die groepen groeien uit tot gemeenschappen die elkaar ook in het echte leven opzoeken. Op de mailinglijst Nettime wisselen 850 wetenschappers, schrijvers, kunstenaars en journalisten uit twintig landen van gedachten over Internetcultuur in de ruimste zin van het woord.

Van wat er op deze bijzonder productieve lijst de afgelopen anderhalf jaar is geschreven, is de ruim 550 pagina's tellende compilatie READ ME! in boekvorm verschenen. ,,Met sommige Nettimers heb ik vaker contact dan met mensen in New York,'' zei de New Yorkse freelance journalist Ted Byfield bij de presentatie op het Dutch Electronic Art Festival (DEAF) in Rotterdam. Op Nettime geldt de regel dat leden alleen artikelen mogen inzenden. Discussies, waardoor andere mailinglijsten vaak ontaarden in oeverloos gezwam of regelrechte ruzies, dienen per persoonlijke e-mail of op andere lijsten gevoerd te worden. Het resultaat is een hoog niveau en een hechte elektronische gemeenschap die ook regelmatig 'in het echte leven' bijeenkomsten organiseert. Leden van de lijst reizen de hele wereld rond om daar bij te kunnen zijn. In Rotterdam waren zo'n honderd leden aanwezig.

Op die reizende Nettime-gemeenschap heeft science-fiction schrijver Bruce Sterling, zelf lid van de lijst, zijn cyberpunkroman Holy Fire (1996) gebaseerd over digitale kunstenaars die van het ene land naar het andere reizen om elkaar te ontmoeten.

Wat de Nettimers bindt, is hun gedeelde haat-liefde verhouding met computertechnologie. Iedereen gelooft in internet en netwerken, maar het gevoel van onbehagen over een door Microsoft of Netscape en AOL gedomineerde maatschappij is groot.

Ook de jubeltoon van het Amerikaanse internettijdschrift Wired, dat al sinds 1995 de digitale revolutie verkondigt, is regelmatig onderwerp van kritiek op Nettime. Toen Wired in maart 1997 het verschil tussen journalistieke onafhankelijkheid en commerciële belangen volledig uit het oog verloor in een pagina's lang redactioneel commentaar over de zegeningen van push media (een inmiddels overleden hype) postte de Nederlandse mediacriticus Geert Lovink kort daarop een gekritiek die door enkele Amerikaanse kranten werd overgenomen. Wired had HTML, de taal waarmee webpagina's worden gemaakt, overbodig verklaard omdat de nieuwe push-techniek het nieuws naar de gebruiker bracht. Men hoefde niet meer zelf op zoek te gaan, Wired en CNN zouden het nieuws voortaan thuis bezorgen.

Tegenwoordig is ook Nettime ten prooi gevallen aan modieuze meningen over overbodige technologie. Bij de presentatie van READ ME! stelde de Duitser Pit Schulz voor om de mailinglijst af te schaffen. Hij vond majordomo, het programma waarop de lijst draait, te oud. Volgens Schulz, die samen met Lovink tot de oprichters behoort, moet Nettime een soort driedimensionale omgeving op het Web worden. Iets dat ten koste zal gaan van de snelheid en de bereikbaarheid van de lijst.

Schulz' voorstel kreeg weinig bijval. Het bijna gratis programma majordomo, dat uit 1992 stamt en zorgt voor de verspreiding van de elektronische post naar de leden van de lijst, is de drijvende kracht achter de gemeenschap. ,,Oud is niet per definitie synomiem aan outdated,'' mailt Lovink vanuit Japan. ,,We hebben allemaal erg veel te danken aan majordomo, zeker de mensen die minder connectivity tot hun beschikking hebben. Nettime en vele andere lijsten zouden helemaal niet hebben bestaan zonder die software.''

READ ME!. Autonomedia. Epe 1998. ISBN 1-57027-089-9.

Nettime mailinglijst (www.nettime.org en www.Desk.nl/~nettime)

Eerder verschenen in deze rubriek:

'Naakt' achter de computer
(21 november 1998)
Een lastige vrijheid
(14 november 1998)
Privacy en de browsers
(7 november 1998)
Digitale vluchtweg
(31 oktober 1998)
In memoriam: Jon Postel
(24 oktober 1998)
Kinderfilters
(17 oktober 1998)
Op zoek naar de betere lezer
(10 oktober 1998)
Gekrakeel over namen
(3 oktober 1998)
Partijen actief op Duitse Web
(26 september 1998)
Online Aandelen
(19 september 1998)
Op zoek naar spelden
(12 september 1998)
Schaamteloze onkunde
(5 september 1998)
Het recht op versleuteling
(29 augustus 1998)
Het Monica effect
(22 augustus 1998)
Paniekzaaiers
(15 augustus 1998)
Actie-mail
(8 augustus 1998)
Uit de kast op het Web
(1 augustus 1998)
Seks en beschermde namen
(18 juli 1998)
Digitaal verzet tegen censuur
(4 juli 1998)
Opmars der filters
(27 juni 1998)
Bommengooien op het Net
(20 juni 1998)
Recht in de slag met Internet
(13 juni 1998)
Een wereldbrein
(6 juni 1998)
Ringo's krakende stoeltje
(30 mei 1998)
Ex-hackers worden voorzichtiger
(23 mei 1998)
De revolutie voorbij
(16 mei 1998)
Cultuurbarbaren en dieven
(9 mei 1998)
Nieuwe media, nieuwe grenzen
(2 mei 1998)
Het valt wel mee
(14 april 1998)
Usenet onder 'curatele'
(7 april 1998)
Een beetje samen op internet
(31 maart 1998)
De gaten in Windows
(24 maart 1998)
Het gevaar van zelfregulatie
(17 maart 1998)
Cyberaanval op het Pentagon
(10 maart 1998)
Gemodder met Webkanalen
(3 maart 1998)
Digitale revolutie geeft leraren het nakijken
(24 februari 1998)
Fascinatie en verbijstering
(17 februari 1998)
Niets vragen, niets zeggen
(10 februari 1998)
Op zoek in Nederland
(3 februari 1998)
Van @ tot zwart gat
(27 januari 1998)
Te weinig en te vroeg
(20 januari 1998)
Vieze woorden in de ruimte
(13 januari 1998)
Van boomhut tot grachtenpand
(6 januari 1998)

Eerder verschenen artikelen in het archief.