NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

W. WOLTZ
Willy Corsari, Hans van Z. en Frank Sinatra hebben niet veel gemeen, behalve dat zij dood zijn. Corsari komt er necrologisch gezien het bekaaidst af in de weekbladen en vermoedelijk terecht, want meer dan romantische schuimtaartjes heeft zij niet gebakken. Over twintig jaar zal ook zij weggezonken zijn in het het moeras van de literaire vergetelheid, maar dat weten wij nooit zeker.

De artikelen over Sinatra deze week zijn nogal voorspelbaar en hebben dezelfde teneur: hij was de zanger van de eeuw, met zijn dood is de 20-ste eeuw ten einde gekomen. Hier en daar klinkt de oude verbazing door: hoe kon een man met zulke slechte, patserige eigenschappen (en mafia-connecties) zó veel mensen in zijn ban krijgen? Tja, dat is het oude mysterie: in de kerk telt deugdzaamheid, op de bühne oertalent en die twee gaan niet altijd samen. Sinatra had natuurlijk een rotkarakter. Zelfs zijn vrienden moesten op bevel meedrinken, meevechten en dames bezoeken wanneer dat The Voice behaagde. Maar die stém, die stém. Eigenlijk is de seriemoordenaar Hans van Zon een groter mysterie. Loes Leeman vertelt in HP/De Tijd dat zij twaalf jaar contact heeft gehad met hem en bevriend raakte met zijn vrouw. Leeman leerde hen kennen omdat zij als studente journalistiek in Utrecht een verhaal wilde maken. Van Zon was, zoals bekend, zeer intelligent en hij kon buitengewoon charmant zijn. Hij wist overal, ook bij psychiaters en advocaten, 'respect af te dwingen' en hij had het vermogen om mensen in zijn ban te brengen. Maar de man was absoluut gewetenloos. Het was een sport voor hem om anderen te corrumperen en ondergeschikt te maken. Zijn vrouw heeft hij 26 jaar lang getreiterd en mishandeld, maar zij bleef bij hem, gevangen in fascinatie en afhankelijkheid. Spijt van de moorden heeft Van Zon niet gehad, maar hij hield veel van dieren, die zou hij nooit kwaad doen. Hierboven staat: Corsari, Van Zon en Sinatra hebben voornamelijk gemeen dat zij dood zijn. Maar kun je dat wel zeggen? Heeft iets wat niet is, dat gemeen met andere dingen die niet zijn? Daar moet een filosoof maar iets over zeggen, bijvoorbeeld Hans Achterhuis. Hij praat in De Groene Amsterdammer over een bij uitstek niet-bestaand fenomeen, de utopie. Achterhuis rekent in zijn nieuwe boek grondig af met dat ideaalbeeld, en daarmee met een deel van zijn eigen verleden. 'De erfenis van de utopie' past min of meer in de serie schuldbekentenissen van progressieve intellectuelen, hoewel Achterhuis nooit volledig radicaal links is geweest. Hij zwenkte lang tussen de utopist Sartre en de scepticus Camus. Niettemin: ,,Sartre zei dat je bereid moet zijn vuile handen te maken en desnoods tienduizend doden moet accepteren. Dat was ik toen met hem eens, denk ik'' (vooral dat 'denk ik' is sterk, alsof het om een detail gaat).

Interessant is dat Achterhuis na zijn persoonlijke politieke Wende in 1990 oude utopieën met nieuwe ogen is gaan bestuderen, zoals Utopia van Thomas More uit 1516 en Brave New World van Huxley. Conclusie: vreselijke, gewelddadige werelden, waarin hij voor geen goud zou willen leven. Achterhuis verzet zich overigens tegen de stelling, dat utopisch denken een uiterste consequentie van het Verlichtingsideaal is, het idee van een maakbare samenleving. ,,Nee, integendeel. Ik zie de utopische traditie eerder als een romantisch protest tegen de Verlichting, een protest van mensen die eigenlijk de Verlichting niet aandurven.'' De Twentse filosoof prefereert nu onze good old kapitalistische maatschappij, waarin je met eenvoudige democratische fatsoensregels ook een heel eind kunt komen.

Daarmee zijn de drie kabinetsformateurs vermoedelijk bezig, in complete stilte: geen weekblad heeft er nieuws over. We zien wel wat er komt, na deze minst democratische periode in ons bestel. Tenslotte: HP/De Tijd viert het 25-jarig jubileum van Frits Müller met een fraaie portfolio tekeningen in kleur. Tekent Müller beter voor HP dan voor NRC Handelsblad?

Eerder verschenen in deze rubriek:

Onderklassen en asielzoekers
(14 mei 1998)
Zorgen over komst van de euro
(7 mei 1998)
De vertrouwde propaganda
(30 april 1998)
Colijn: nare man of oorlogsmisdadiger?
(16 april 1998)
Belijdenisfetisjisme
(9 april 1998)
De wereld volgens Van Daalen
(2 april 1998)
Gelukkig leven in Elsevier
(26 maart 1998)
Mooi verhaal maar is het waar
(19 maart 1998)
De wekelijkse soufflé van HP
(12 maart 1998)
Handel in genegenheid
(5 maart 1998)
Toenemende misdadigheid
(26 februari 1998)
In de vaart der volkeren
(19 februari 1998)
Fastfood-mentaliteit rukt op
(12 februari 1998)
Voor lezers onbekende bronnen
(5 februari 1998)
Weinig nieuws, wel meningen
(29 januari 1998)
Draaiende belangstelling
(22 januari 1998)
In een land van krankzinnigen
(15 januari 1998)
Zoveel suggestie in een foto
(8 januari 1998)
Meer dan één mens aankan

Eerder verschenen artikelen in het archief.