Hoofdstuk 9 - Crash op de beursvloer

Roel Janssen (rjanssen@nrc.nl)

Francisco "Chico" Jaramillo, de Colombiaanse geoloog in dienst van de NuggITT Gold Mining Corp, viel op een vrijdagochtend uit een boot op de Surinaamse Oronoque-rivier en verdronk. In Amsterdam Zuidoost liep het tegen het einde van de middag toen Frederick Verkooren op de hoogte werd gesteld van het ongeluk. John Veldhuyzen, de oprichter van NuggITT en de ontdekker van het Oronoque-goudveld, belde hem op vanuit Paramaribo.

Op dat moment was de Amsterdamse effectenbeurs al gesloten en Verkooren besloot de dood van Jaramillo op zondagavond bekend te maken. Eerst diende de familie van de verdronken Colombiaan opgespoord te worden. Naarstig voerde Verkooren overleg met zijn baas Bonne de Leeuw en met de partner in NuggITT, Mervin Black van Hudson Bay Securities in Toronto. Verkooren maakte zich grote zorgen over NuggITT, zijn project dat nog maar enkele maanden geleden zo succesvol scheen. Hij maakte zich ook zorgen dat hij niet op tijd zou zijn voor de voorstelling van Die Zauberflöte waar hij die avond met zijn vrouw Else naar toe zou gaan.

Het persbericht waarin de dood van Jaramillo werd aangekondigd, werd zondagavond gepubliceerd. Het stond onmiddellijk op alle electronische financiële nieuwsdiensten. Maandagochtend kelderde de koers van NuggITT op de NMAX, de markt voor veelbelovende aandelen van de Amsterdamse effectenbeurs. En toen zes uur later de beurs van Toronto opende, stortte de koers daar ook in. Een daling met 84 procent. Het aanbod van aandelen NuggITT was zo groot dat de computer van de beurs in Toronto vastliep en de handel enige tijd gestopt moest worden.

Op haar Bloomberg-beeldscherm volgde Carlien Rawie de koersval met verbijstering. Dit had ze nog nooit meegemaakt. Van de top van $ 28,40 die enkele maanden geleden was bereikt, ging de koers naar $ 0,06. In een dag verspeelde NuggITT zijn complete beurswaarde. Het goudmijnbedrijf, dat op het hoogtepunt van de hausse meer dan vier miljard dollar vertegenwoordigde, was geen cent meer waard.

"s Middags belde ze Samantha Freedland, de goudanalist bij Hudson Bay in Toronto. ,,Deep shit'', zei de Canadese.

,,Hoe verklaar je dit?'' vroeg Carlien.

,,Ik heb je al verteld dat de markt hier zo werkt. Aandelen in goudmijnen worden gekocht op geruchten en verkocht op feiten. Het gerucht was dat NuggITT de schatten van El Dorado had ontdekt. En nu lijkt het dat NuggITT één grote oplichterij is. Zoals wel vaker gebeurt.''

,,Oplichterij?''

,,Je denkt toch niet dat die Colombiaan, hoe heet hij, die Jaramillo, écht uit zijn boot is gevallen? Zijn lichaam is niet eens gevonden!''

,,Het was een ongeluk volgens Veldhuyzen. Zijn boot is tegen een boomstronk onder water gevaren. Dat gebeurt vaak op tropische rivieren.''

,,Kom nou!''

,,Je bedoelt...''

,,Dat hij is geduwd. Of gesprongen. Het zou allebei kunnen.''

,,Godallemachtig.''

,,Misschien was het een afrekening van drugscriminelen.''

Carlien besefte plotseling dat de lichtblauwe ogen van Veldhuyzen geen garantie voor goud vormden.

,,We hebben wel vaker zulke spectaculaire gebeurtenissen in de mijnbouwwereld meegemaakt'', vervolgde Samantha relativerend. ,,Ooit gehoord van de King Solomon Mines in Mali?'' Carlien maakte een ontkennend geluid.

,,Je moet nog veel leren, Dutchie'', zei Samantha. ,,Er zijn in de mijnbouwexploratie al zo vaak "de aandelen van de eeuw' verkocht. Een Canadese zakenman beweerde in 1986 dat hij de bijbelse goudmijnen van Koning Salomon had gevonden. In Mali, midden in de Sahel. Terwijl de mijnen van Salomon zich in werkelijkheid in het tegenwoordige Zimbabwe bevonden. De oplichterij werd doorgeprikt, de zakenman verdween met de noorderzon, nadat hij er schatten aan had verdiend. Tien jaar later beweert diezelfde vent opnieuw een fabuleuze goudvondst te hebben gedaan. De Timbuktu Gold Mines. Ook in Mali, precies dezelfde mijn. En weer trapten beleggers er in.''

,,Maar John Veldhuyzen is een geoloog met een internationale reputatie'', wierp Carlien tegen.

,,Waarom denk je dat Veldhuyzen en mijn baas, Black, hun aandelen een half jaar geleden hebben verkocht? Ze hebben daar ieder dertig miljoen dollar mee verdiend.''

,,En al die goudmonsters dan, de proefboringen, de laboratoriumonderzoekingen.''

,,Ooit iets met je eigen ogen gezien?''

,,Eh, nee, maar wel rapporten.''

,,Je moet nergens door verbaasd zijn. Al die onderzoeksresultaten kunnen vervalst zijn. Er gebeuren de krankzinnigste dingen in de goudexploratie.''

,,Oh my God'', zei Carlien. Ze herstelde zich onmiddellijk. ,,Maar waarom trappen beleggers er dan steeds weer in?''

,,Ik heb je al verteld dat juniors de opwindendste aandelen hier op de beurs zijn. De eerste groep beleggers heeft een fabelachtige koerswinst behaald. Dat is bij NuggITT ook gebeurd. Je moet zorgen dat je er tijdig uitstapt. Ik laat me nooit met die aandelen in. Ik verhandel ze alleen maar. Jij had toch zelf geen aandelen NuggITT gekocht?''

,,Nee, dat is hier verboden.''

,,Nou, dan mag je van geluk spreken.''

Carlien bedankte Samantha en ze sprak met haar af elkaar op de hoogte te houden van verdere ontwikkelingen.