Hoofdstuk 6 - Speculatie met een gat in de grond

Roel Janssen (rjanssen@nrc.nl)

,,Juniors zijn het wildste nummer op onze beursvloer'', zei Samantha Freedland opgetogen. ,,Ze zijn risicovol, maar er valt fantastisch mee te verdienen. Als je geluk hebt, maak je geld uit lucht. En als je pech hebt, blijf je zitten met een gat in de grond.''

Eindelijk had Carlien iemand te pakken die haar enthousiast maakte over beleggen in een nieuwe goudmijn. Samantha Freedland werkte in Toronto voor de effectenmakelaar Hudson Bay die was gespecialiseerd in mijnbouwfondsen en ze was graag bereid om haar gesprekspartner in Amsterdam Zuidoost telefonisch op de hoogte te stellen van de gang van zaken op de ongereguleerde Canadese effectenbeurzen.

Canadezen, zo begreep Carlien, zijn hartstochtelijke speculanten in mijnbouwfondsen. Samantha gaf voorbeelden van avonturiers die hun mijnbouwbedrijf naar de beurs brachten op grond van hun concessie voor een afgelegen stuk grond of van een paar proefboringen. Pas als ze kapitaal hebben aangetrokken, beginnen ze serieus naar goud zoeken. Het klonk Carlien ongelooflijk in de oren. ,,Je kunt hier zelfs een dode hond verkopen'', verzekerde de Canadese haar.

En dat was nog maar het begin van het feest. De effectenmakelaars namen zelf een aandeel in de mijn, ze gaven aandelen tegen uitgifteprijs aan hun beste klanten en onderhielden relaties met de directieleden van de mijn. ,,Als je bij de eerste groep van begunstigden behoort, hangt het geld aan de waslijn'', verzekerde Samantha.

,,Wij zouden dat handel met voorkennis noemen'', reageerde Carlien. ,,Daar zijn we na een reeks schandalen in hier in Amsterdam heel gevoelig voor. Er zijn zelfs een stel effectenhandelaren voor opgepakt.''

,,Hier is dat toegestaan. Vergelijk het maar met de schillen van een ui'', vervolgde Semantha. ,,Hoe dichter je bij de kern zit, des te meer geld je er aan kunt verdienen. Gaat de koers na de introductie omhoog, dan is dat een teken van succes. De initiatiefnemers verkopen hun aandelen en het grote publiek dat uiteindelijk met de stukken blijft zitten, vangt de klappen op als na verloop van tijd de resultaten tegenvallen.'' Ze gaf toe dat het niet altijd fair was, maar zo werkten de Canadese beurzen. Trouwens, dit systeem had beleggers aan een fortuin geholpen en het had de kleine mijnbouwmaatschappijen de kans gegeven om hun activiteiten te financieren. Het had ook een beetje welvaart gebracht voor de lokale bevolking in de gebieden waar goud werd gevonden.

,,En de goudprijs? Die is bedroevend laag'', vroeg Carlien.

,,Dat speelt geen rol. Hier heerst een andere mentaliteit. Je koopt aandelen in een nieuwe mijn op grond van hun exploratierechten, niet vanwege de goudprijs. Het gaat om de concessie, die is waardevol. Je maakt geld met een gat in de grond, de onbewezen reserves zijn meer waard dan het ontdekte goud. Als zo'n prospector goud vindt, wordt zijn bedrijf opgekocht door een van de grote ondernemingen. De aandelenkoers schiet omhoog - wat de goudprijs op dat moment ook is. Zolang je kosten laag genoeg zijn, kun je met een prijs onder de 100 dollar per ounce nog winstgevend zijn.'' Tegen die kostprijs verwacht Barrick, de Canadese mijnbouwgigant, in Peru goud te delven op 4.000 meter hoogte in het Andesgebergte, vertelde ze. Deze Pierina-mijn was ontdekt door een geoloog die vervolgens zijn rechten voor 800 miljoen dollar verkocht had. Zo ging dat in de goudmijn-business.

,,In welke regio ben jij eigenlijk geïnteresseerd?'' vroeg Semantha.

,,Latijns-Amerika. Suriname'', antwoordde Carlien.

,,Jesus. Weet waar je aan begint. In Suriname zit wel een heleboel goud in de grond, maar het land wordt gerund door bandieten.''

,,Daar weten we hier in Nederland alles van.''

,,Kijk maar uit, Carlien. Bij ons staat Suriname bekend als de wilde kust van goud, coke en malaria.''

,,We werken met een Nederlandse geoloog. Een man met een internationale reputatie van betrouwbaarheid. Hij is bij jullie in Canada vorig jaar nog uitgeroepen tot mijnbouwer van het jaar.''

,,Dan weet ik wie je bedoelt'', zei Semantha. ,,John Veldhuyzen. Die staat inderdaad goed bekend. Maar het blijft een gok'', herhaalde ze.

Een klein mijnbouwbedrijf kon een paar miljoen dollar investeren en al zijn geld verspelen. Of het kon een miljard waard worden. De Canadese wenste haar Nederlandse collega succes en bood aan bij de introductie van een mijnbouwbedrijf op de Canadese markt te willen helpen. Carlien hing op en dacht na over wat ze gehoord had. Als niet-ontdekte reserves meer waard waren dan bewezen goud in de grond, dan was NuggITT een zekere klapper.