Hoofdstuk 10 - Vals goud

Roel Janssen (rjanssen@nrc.nl)

Frederick Verkooren kon niet geloven dat zijn oude studievriend John Veldhuyzen hem zou hebben opgelicht met NuggITT.

,,Natuurlijk niet'', zei hij trilled van verontwaardiging, toen Carlien hem de verdenkingen van Samantha Freedland had verteld. Carlien voelde zich persoonlijk verantwoordelijk voor het debâcle: zij had het positieve advies geschreven over deelname van ABG bij NuggITT, zij had het gevoel gehad van verwantschap met John Veldhuyzen op grond van hun gedeelde Latijns-Amerikaanse ervaring. Ze had zich tot hem aangetrokken gevoeld en nu stond ze hopeloos voor schut. Een naïeve antropologe met belangstelling voor mystieke godsdiensten die verstrikt was geraakt in de macho-wereld van het ruwe geld. Verkooren probeerde haar op te beuren. ,,Veldhuyzen is misschien een fanatieke gelovige in het resultaat van zijn eigen onderzoekingen, maar hij is te goeder trouw. Absoluut. Hij was een jaarclubgenoot van me! Misschien deugt die Colombiaanse geoloog niet. Colombia is toch hèt cocaïne-land? Nou dan, die cocaïne-geruchten zijn misschien wel waar en de dood van Jaramillo was natuurlijk een afrekening.''

Voor het hoofd Emerging Markets van ABG was de NuggITT-affaire een persoonlijke afgang. Veldhuijzen was zijn oude studievriend, wiens avontuurlijke levensloop hij altijd had bewonderd. Verkooren had zich bij de raad van bestuur sterk gemaakt dat ABG in het project zou deelnemen, hij had De Leeuw overgehaald goedkeuring te verlenen. Diens aanvankelijke onverschilligheid was omgeslagen in openlijke bewondering toen de beursgang van NuggITT zo'n spectaculair succes was gebleken.

En nu zat Verkooren met een geknakte reputatie en een enorme financiële strop voor ABG. ,,Laten we in ieder geval dat onafhankelijke onderzoek afwachten, voordat we een definitief oordeel vellen'', zei Verkooren tegen Carlien.

Twee weken later kwam het mijnbouwingenieursbureau Calgary Mineral Services met een honderdvijftig pagina's dik rapport uit. De conclusies waren vernietigend voor NuggITT. Het rapport las als een aanklacht:

,,In de door ons verzamelde monsters zijn slechts minimale sporen goud gevonden. Er waren geen monsters bij die goud van winbare betekenis bevatten. Wij geloven derhalve dat er geen economisch verantwoorde goudwinning mogelijk is in de Oronoque-concessie in het zuidwestelijke grensgebied van Suriname, Guyana en Brazilië.''

,,Grote genade'', mompelde Carlien Rawie terwijl ze het rapport las.
Ze las verder.

,,Degenen die bij de vervalsing betrokken zijn, hebben een grote geologische kennis van het Oronoque-gebied en weten hoe ze met geringe hoeveelheden goud de monsters kunnen bewerken zodat de resultaten overeenstemmen met de geologische eigenschappen van het gebied. We kunnen slechts vermoeden dat ergens in het gebied faciliteiten hebben bestaan waarin het mogelijk was om heel precieze toevoegingen van goud in de monsters te vermengen. Het is onontkoombaar om tot de conclusie te komen dat de vervalsing van de monsters op grote schaal, gedurende lange tijd en met uitzonderlijke precisie heeft plaats gevonden. Dit is de enige manier geweest waarop het mogelijk was om de onderzoeksresultaten van de monsters zodanig te presenteren, dat ze de schijn van geloofwaardigheid hadden.''

De conclusie kwam aan als een mokerslag.

,,Het geknoei met de monsters dat naar onze mening heeft plaats gevonden, en op grond waarvan de resultaten zijn vervalst, is van een omvang en van een tijdsduur die zich, voor zover wij weten, nog nooit eerder in de geschiedenis van de mijnbouwindustrie waar ook ter wereld heeft voorgedaan.''

Verslagen liep Carlien naar het kantoor van Verkooren om te bespreken wat ze te doen stond. Toen ze binnenkwam, beëindigde hij een telefoongesprek.

,,We zijn belazerd'', zei ze.

,,Twee keer zelfs'', antwoordde Verkooren ontredderd.

,,Ik had net de STE aan de lijn, de toezichthouder van de Amsterdamse effectenbeurs. Men vroeg om informatie over transacties in het aandeel NuggITT, op de vrijdagmiddag waarop Jaramillo verdronk. Er schijnt een aantal ongebruikelijke orders te zijn geplaatst.''

,,Dat moeten we uitzoeken'', zei Carlien beslist.