[ Inleiding ]
Icoon van de sixties, martelaar van gewapend links en sinds kort schutspatroon van de boeren in de Andes: Ernesto "Che" Guevara is begonnen aan een leven na de dood. Grafdelvers in Bolivia zoeken naar het 28 jaar oude lijk van de guerrillastrijder die hee l Latijns-Amerika wilde bevrijden. Zeker is alleen dat hij dood is.
[ 1 ]
Markeert de zoektocht naar de resten van Che het einde van de Koude Oorlog in Latijs-Amerika? Argentijnse experts leggen massagraven bloot van Chili tot El Salvador. Omdat de militaire juntas hebben afgedaan, verdwijnen de botten in een stembus.
[ 2 ]
De verdwijning van het lijk van Che is al 28 jaar onderwerp van speculatie. Ieder spoor van de guerrillacommandant moest worden uitgewist, want het Pentagon zag hem als een bedreiging voor het hele continent.
[ 3 ]
De dode, met kogels doorzeefde Che is destijds als een jachttrofee tentoongesteld aan het publiek. Op foto's, gemaakt door de plaatselijke schoenmaker, lijkt hij op Jezus na de Kruisafname.
[ 4 ]
Zijn handen zijn afgehakt en op sterk water naar Buenos Aires gestuurd, maar zijn lichaam? De onthulling van een oud-generaal (,,de resten van Che liggen begraven onder de landingsbaan van Vallegrande'') tekent de overgang van dictatuur naar democratie in Bolivia.
[ 5 ]
Tientallen verzetsgroepen lieten zich in de jaren zestig en zeventig inspireren door Che. Alleen Lichtend Pad-leider Abimael Guzman, in 1992 in Lima gearresteerd, trok in de jaren tachtig een geheel eigen spoor van bloed door de Andes, maar hij lijkt dan ook een laatste, gedegenereerde exponent van een traditie te zijn.
[ 6 ]
De generaal lijdt aan geheugenverlies: onder druk van het leger kan hij zich de begraafplaats van Che ineens niet meer herinneren. Om de toegestroomde pers niet teleur te stellen gelast de president dat het graafwerk hoe dan ook doorgaan moet vinden.
[ 7 ]
Hoe de atheïst Ernesto Che Guevara posthuum de schutspatroon van de boeren wordt: de heilige San Ernesto.
[ 8 ]
Bij de kniediepe put met de botten van haar kameraden verschijnt een veterane van de guerrillastrijd: Loyola Guzman. Haar inzet voor de familie van vermiste Bolivianen stuit op onbegrip bij Westerse geldschieters: ,,Alles is toch back to normal?''
[ 9 ]
In opdracht van Fidel Castro bezocht de Franse schrijver-journalist Régis Debray het guerrillakamp in de jungle. Zijn arrestatie en het daaropvolgende proces was voor de legertop aanleiding om Che Guevara, eenmaal gevangen, niet voor de rechter te slepen, maar direct te executeren.
[ 10 ]
Che Guevara begint te twijfelen aan de strijd in Bolivia. ,,De ware revolutionair wordt bewogen door gevoelens van liefde'', zo schreef hij. Maar dat was voordat hij uit Cuba vertrok.
[ 11 ]
Het succes van de Cubaanse revolutie gaf inspiratie om hetzelfde concept elders te herhalen. Maar in Bolivia stuitte Che op een muur van onbegrip. Niet een boer sloot zich bij hem aan.
[ 12 ]
,,Ik ben Che, ik heb gefaald'', zou de held van de Cubaanse revolutie volgens een legercommunique bij zijn arrestatie gezegd hebben. Gary Prado, de legerkapitein die hem heeft aangehouden, vertelt hoe het werkelijk ging.
[ 13 ]
De nacht voor zijn executie, ging Che er nog vanuit dat hij een proces zou krijgen. Maar 's ochtends, nadat de Cubaanse CIA-agent Felix Ramos een laatste foto had genomen, kwam er een bevel van hogerhand: fusilleren.
[ 14 ]
In het duffe La Higuera loopt een levend gedenkteken de arts Carlos Medina, die door Cuba wordt betaald om de herinnering aan Che levend te houden.
[ 15 ]
De botten in het anonieme graf blijken naar alle waarschijnlijkheid van Coco Peredo te zijn, de broer van Chato. De zoektocht naar het lijk van Che wordt dit jaar voortgezet.
[ links ]

Biografie

Korte bespreking van een boek over zijn jeugd

Over de vraag waar Che begraven is

Bekende affiche

Spaanst alig nieuws over zijn graf en andere artikelen







NIEUWS AGENDA SUPPLEMENT ARCHIEF TREFFERS SERVICE
© NRC HANDELSBLAD (27-01-1996)