NIEUWS | TEGENSPRAAK | SUPPLEMENT | AGENDA | ARCHIEF | ADVERTENTIES | SERVICE 




Overzicht eerdere
afleveringen


 TWEEDE KAMER
 STELLINGEN
 TWEEDE-KAMERLEDEN
 DISCUSSIE

Verkiezingssite

De leden van mijn fractie vormen een hecht team

Wil Verkerk - geen kandidaat:
,,We hebben als Kamerleden een zelfstandige positie. Het is hier niet een voetbalteam dat de bal doorspeelt.''

Cees van Wingerden - geen kandidaat:
,,Binnen een kleine fractie moet je wel goed samenwerken, er kan geen concurrentie zijn. Bij grote fracties ligt dat anders. Die Kamerleden moeten zich profileren, vooral vlak voor de verkiezingen. Ze vechten om het woordvoerderschap en willen allemaal voor de camera.''

Anneke Assen - geen kandidaat:
,, Als je naar een voetbalteam kijkt: ook dat zijn individualisten, maar je moet wel samenwerken om een goal te maken.''

Pieter Jan Biesheuvel - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Onder een hechte fractie versta ik een fractie waarbij intern strijd geleverd wordt, maar die als eenheid naar buiten treedt. Wat de CDA-fractie betreft: kon hechter.''

Ank Bijleveld-Schouten - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,We zitten in een overgangsfase van een oude samenstelling naar een nieuwe lijst; en dat merk je. Ook de politieke posities in de fractie zijn verschillend, al gaat dat wel beter.''

Wim van de Camp - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Het was al in 1994 duidelijk dat er een grote vernieuwing zou moeten komen bij de volgende verkiezingen. De beschikbaarheid om hard te werken neemt daardoor af bij degenen die zullen vertrekken. Er is ook veel discussie over wie woordvoerder is, allemaal wel logisch en ook professioneel, maar een hechte club is het daardoor niet. Zeker als je het vergelijkt met D66 of de PvdA. De VVD is altijd al anders geweest, met veel meer vrijheid voor de individuele leden.''

Nancy Dankers - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Sinds Jaap aan het roer zit, is de rust weergekeerd in de fractie.''

Ali Doelman-Pel - geen kandidaat:
,,Er zijn zoveel verschillende beleidsterreinen dat ik sommige fractiegenoten alleen zie als we met zijn allen bijeen komen. We moeten uiteindelijk wel tot een standpunt komen en daarin zijn we een team. Maar dat is nog geen hecht team.''

Dzsingisz Gabor - geen kandidaat:
,,We doen een uiterste poging, maar we blijven individualisten. Ik geloof heilig in samenwerking.''

Henk de Haan - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Het zijn niet allemaal mensen die ik thuis uit zou nodigen voor een borrel, maar het is toch een verbazingwekkend hecht team, zeker voor een club van die omvang.''

Frans Josef van der Heijden - geen kandidaat:
,,De leden van een fractie hebben elkaar absoluut niet uitgezocht en toch moeten zij het met elkaar zien uit te houden. Dat geeft binnen fracties voordurend spanningen.''

Hans Hillen - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Er is binnen fracties altijd wel een zekere groepssolidariteit, maar dat is geen garantie voor eenheid.''

Maria van der Hoeven - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,We hebben wat problemen gehad rond de kandidaatstelling, maar het zaakje groeit steeds meer naar elkaar toe''

Gerrit de Jong - kandidaat, misschien verkiesbare plaats:
,,Het Kamerlidmaatschap is een raar beroep, omdat je rechtspositie tamelijk onzeker is - je kunt er zo uitgedonderd worden. Het merendeel is dan ook erg bezig met zijn of haar plaats op de lijst. In de fractie zijn er altijd mensen die zichzelf vooruit proberen te vechten, die anderen er met hun ellebogen uitwerken. Portefeuilles afpakken, dat soort geintjes. De onrust begint ongeveer een jaar voor de verkiezingen, vlak voor de kandidaatstelling. Mensen gaan zich profileren: proberen in de krant te komen, belangrijke functies te krijgen of zich onderwerpen toe te eigenen.''

Alis Koekkoek - geen kandidaat:
,,Naar buiten toe zijn we met het CDA volgens mij een hechte groep geweest, we hebben zelden of nooit verdeeld gestemd. Binnen de fractie zijn er echter verschillende groepjes en individuen. Dat zou ik anders willen zien.''

Gerd Leers - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Er is vaak ontzettend veel energie voor nodig om je fractiegenoten van iets te overtuigen. Dat gaat zelfs nog moeizamer dan met de Kamerleden van andere partijen. Het gaat daarbij niet alleen om functionele tegenstellingen, maar ook om een competitie-element met mensen uit dezelfde regio of met dezelfde portefeuille. Er zijn vaak bijtende discussies over terreinafbakeningen. Maar als we eenmaal iets samen hebben afgesproken binnen de fractie, houden we ons daar ook aan en gaan ervoor.''

René van der Linden - geen kandidaat:
,,In de fractie zitten allemaal kleine zelfstandigen. Niet altijd komen de beste eigenschappen in mensen bovendrijven. Er is veel politiek hanengedrag.''

Ries Smits - geen kandidaat:
,,Het wordt steeds beter. Sinds De Hoop Scheffer is de sfeer aanzienlijk verbeterd. Hij is echt een voorzitter. Hij leidt, laat ruimte voor discussie en zoekt naar een evenwicht in de opvattingen van de fractie. Heerma heeft het op zijn manier geprobeerd, maar ieder mens is nu eenmaal anders.''

Gerrit Terpstra - kandidaat, misschien verkiesbare plaats:
,,In tijden wanneer het minder gaat, zou je meer een hecht team moeten zijn dan in tijden van voorspoed. De Duitse Mannschaft wordt een hecht team wanneer ze met drie-nul achter staan. Ik zou willen dat wij dat ook hadden.''

Maxime Verhagen - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Kamerleden hebben hun eigen toko, ze zijn elkaars concurrent. Maar grosso modo vorm je wel een.''

Frans Wolters - geen kandidaat:
,,De oppositierol was vier jaar geleden nieuw voor ons. Het heeft moeite gekost aan die rol te wennen. Het kwam voor dat we zaten te overleggen of we een minister voor een bepaalde kwestie naar de Kamer moesten laten komen, en dat dan iemand riep: ''dat hoeft niet hoor, ik heb hem al gebeld'. Bestuurlijk gezien natuurlijk een acht waard, maar oppositioneel gezien een dikke onvoldoende. Rond de keus van Heerma als fractievoorzitter is ook onrust geweest. We dachten dat hij een straatvechter was. Hij had in Amsterdam in de oppositie gezeten. We dachten dat hij dat kon. Nu Jaap er zit, gaat het goed.''

Marijke Augusteijn-Esser - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,De fractie vormt een hecht team.''

Thom de Graaf - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,De enige fractie waar nooit ruzie wordt gemaakt is de eenmansfractie. Je kunt toch best eens met verhitte koppen tegenover elkaar staan? Zolang het maar om de inhoud van de zaak gaat. Overigens: als er iets is waarin D66 zich in de Kamer onderscheidt, dan is het wel dat het zo'n harmonieuze club is. Het loopt goed, mensen vinden het leuk om samen te werken. Als de sfeer goed is, kun je ook kleine conflicten aan. Wij hebben geen fractieleden die anoniem klagende verhalen in de media houden. Toen die adviescommissie de lijstvolgorde bekendmaakte, was er niemand die rancune uitte.''

Hans Jeekel - kandidaat, onverkiesbare plaats:
,,Wij hebben een hele gezellige fractie, te gezellig eigenlijk. Wij zijn nette mensen, aardige mensen, redelijke mensen, maar we gaan zelden tot het putje met elkaar. D66 durft te weinig de vraag van de existentie te stellen. Wat wil D66 bereiken?''

Ursie Lambrechts - kandidaat, misschien verkiesbare plaats:
,,We zijn een team, daar heeft Wolffensperger voor gezorgd. We vangen elkaar niet steeds vliegen af. Er worden goede discussies gevoerd, binnen je portefeuille krijg je veel ruimte.''

Nicky van 't Riet - kandidatuur onbekend:
,,We hebben een hecht team - geen onderlinge rivaliteit. Zeker nu we onder druk staan in de opiniepeilingen geven we elkaar onderling steeds meer steun. Als er iets misgaat, bijvoorbeeld, zijn er altijd wel collega's die even naar je toe komen.''

Olga Scheltema-de Nie - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Ik had verwacht dat de lage peilingen wel scheve ogen zouden geven binnen de fractie, maar het tegendeel is waar.''

Jan van Walsem - kandidaat, misschien verkiesbare plaats:
,,Je hoort van andere fracties wel eens dat ze elkaar de tent uitvechten, en proberen zich over elkaars rug te profileren. Dat is bij ons niet zo. De sfeer is heel open en constructief. Het zijn aardige mensen.''

Jan Willem van Waning - kandidaat, onverkiesbare plaats:
,,Ik zou haast willen zeggen: het is gênant gezellig. Ons manco is het ongestructureerde, ongeorganiseerde. Amateurisme als strategie is een manco.''

Paul Wessels - kandidaat, onverkiesbare plaats:
,,Ja, er is een hecht team gesmeed.''

Liesbeth Aiking-van Wageningen - geen kandidaat:
,,We hebben een ideale fractie. We verschillen wel eens van mening, maar niet vaak. Als we het oneens blijven, gaat de mening van de portefeuillehouder voor. We stemmen nooit in de fractie.''

Tara Oedayraj Singh Varma - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,We hebben een klein team, we kunnen ons de luxe van ruzie niet permitteren. Het zou verschrikkelijk zijn als we rollebollend over de vloer rollen.''

Mohamed Rabbae - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Wij vormen een hecht team. Dat komt waarschijnlijk doordat we met vijf leden een kleine fractie hebben. De cohesie is zeer groot en we zien elkaar vaak. Het is denk ik zeer afhankelijk van de omvang van de fractie of je een hecht team bent.''

Paul Rosenmöller - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Dit team is hechter dan het vorige team.''

Theo Hendriks - kandidatuur onbekend:
,,Ik heb een eenmansfractie, dus: ja.''

Karin Adelmund - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Alleen als je een hecht team vormt, kun je goed ruzie met elkaar maken. Het proces loopt via confrontatie en identificatie. Wij zijn met 37 leden een groot team en vrij veel beslissingen worden door dat hele team genomen. Dat is eigenlijk een heel bijzonder proces.''

Thanasis Apostolou - kandidaat, misschien verkiesbare plaats:
,,Het rare is dat onze partijleiding het vaak heeft over "prominente Kamerleden' _ Kamerleden die veel in de media verschijnen. Dit bevordert de onderlinge concurrentie en maakt het moeilijk om als team op te treden.''

Mieke Burg - geen kandidaat:
,,De vernieuwing die we hebben gehad zorgde voor veel frictie. Het gaat nu een stuk beter, maar er blijft wel wrijving. Dat is echter een goede zaak, want zo hou je elkaar scherp. Het voorkomt automatisme.''

Sharon Dijksma - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Dat is in de politiek ook bijna onmogelijk. Mensen zijn met hun eigen onderwerpen bezig, zeker in de grote fracties. Je ziet elkaar lang niet elke dag. Bovendien concurreren fractiegenoten ook wel eens met elkaar over woordvoerderschappen. Het gaat er dan om wie het gezicht van de PvdA mag zijn bij een bepaald onderwerp. Maar wat pas echt slecht voor de teamgeest is, is wanneer interne meningsverschillen en ruzietjes op straat komen te liggen. Je moet je zaakjes toch intern oplossen.''

Jaap-Jelle Feenstra - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,De partij heeft die mensen in de fractie bij elkaar gezet; ze hebben elkaar niet uitgezocht. Ze zijn alle 37 even eigenwijs en welbespraakt. Dus zijn er politieke spanningen. Dat moet kunnen, zolang je goed met elkaar blijft communiceren.''

Wim van Gelder - geen kandidaat:
,,Er is geen team. Er is meer individualisme dan in lange tijd het geval is geweest. De fractie bestaat uit groepjes, die worden gevormd door persoonlijke voorkeuren, deels door al dan niet verwante beleidsterreinen. De belangrijkste scheidslijn in de fractie is dat er geen overeenstemming is over de vraag hoe wij als regeringspartij moeten opereren. Een groep, onder wie ikzelf, vindt dat wij voor 70, 80 procent aan het regeerakkoord zijn gebonden en dat we de rest van de ruimte moeten benutten om constructief mee te denken met het kabinet. Een andere groep wil graag een maatschappelijk debat op gang brengen.''

Rob van Gijzel - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,We zijn niet als team gekozen maar op onze individuele kwaliteiten. Wel moeten we samenwerken. Ik trek in de praktijk vaak meer op met mijn collega's van de andere fracties dan met fractiegenoten. Onder Rottenberg moest alles plotseling anders. Er is toen wat neerbuigend naar ons gekeken. We moesten meer in het land zijn, zo werd gezegd, en het wetgevingswerk stelde niet veel voor, terwijl dat in werkelijkheid juist erg belangrijk is. Die spanning tussen oude en nieuwe leden is nog steeds niet volledig verdwenen uit de fractie.''

Peter van Heemst - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Ja, beeld en werkelijkheid liggen bij de PvdA behoorlijk ver uit elkaar. Dit is een hard bedrijf. Je bent concurrenten van elkaar, maar ik vind nog steeds dat de bereidheid om elkaar te ondersteunen groot is.''

Servaes Huys - geen kandidaat:
,,Geen enkele fractie vormt een hecht team. Ieder Kamerlid heeft zijn eigen winkeltje. De fractieleden zijn lid van dezelfde corporatie, maar ze zijn allemaal zelfstandigen. De samenwerking zou beter kunnen, maar ja, politici zijn een beetje ijdel, willen op de voorgrond treden.''

Arie de Jong - geen kandidaat:
,,De algemene politieke cultuur is zeer gericht op het individu. Het komt heel vaak voor dat slechts de fractiewoordvoerders het debat voeren zonder dat gebruik wordt gemaakt van kennis van anderen. Er moet sprake zijn van teamwork, je moet kunnen invallen voor anderen. Dat gebeurt niet binnen mijn fractie, omdat er geen sprake is van een serieuze hiërarchie.''

Ella Kalsbeek - kandidaat, verkiesbare plaats:
,, Of je hier gelukkig bent of niet hangt ook af van de vraag of je het leuk vindt om debatten te doen over kwesties waarnaar geen hond kijkt en waarin geen krant geïnteresseerd is. Als je te veel van die dingen niet leuk vindt, dan wordt het moeiolijk. En er kan niet altijd een arm om je worden gelegd om eens lekker uit te huilen.''

Bert Middel - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Naast de formele leiding binnen de PvdA heb je een heleboel informele opinion-leaders die de sfeer mede bepalen. De fractie vormt geen hecht team, maar ik vind dat geen probleem.''

Rob Oudkerk - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,We zijn meer individualisten dan teamspelers. Binnen de fractie heb je wel hechte groepjes, die nog wel eens van samenstelling wisselen.''

Gerrit Jan van Oven - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Ik heb eerlijk gezegd meer contact met de woordvoerders van andere partijen dan met mijn eigen fractiegenoten. Ik zie het echter niet als een gemis, want de fractie functioneert wel naar behoren. Er is zelfs een gezonde concurrentie binnen de fractie.''

Mieke Sterk - geen kandidaat:
,,Deze fractie hecht? Niets wordt er besproken in deze fractie. Het zijn zulke afstandelijke gekken in mijn fractie, ik zal nooit in hun gareel lopen. Ik lig niet goed bij Wallage, omdat ik zelfstandig ben en nooit op zijn kamer verschijn om te vragen: "Jahaac, hoe moet dat?' Ik bedien me niet van de mores.''

Gerrit Valk - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Onze fractie is geen hecht team, maar dat hoeft ook niet. Wat belangrijk is, is respect en collegialiteit.''

Margo Vliegenthart - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,We hebben een heel moeilijke maar ook valse start gehad. Maar sindsdien is er enorm veel verbeterd. Het gaat nu echt heel goed.''

Eisso Woltjer - geen kandidaat:
,,Ik zou het woord "hecht' weglaten. Mijn fractie vormt een team. Er is politieke discipline. Daarin wordt ook behoorlijk gemasseerd. Maar hecht? Daar versta ik onder dat je bijvoorbeeld wel eens klussen van elkaar overneemt. Daar ontbreekt het aan. Je ziet elkaar ook maar een keer in de week, twee uren, bij de fractievergadering. Kamerlid is een vrij individualistisch beroep.''

Leen van Dijke - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,De hectiek is hier erg groot, je loopt het risico dat iedereen op zijn eigen kleine eilandje gaat leven. Dat moet je voorkomen.''

Dick Stellingwerf - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,We gunnen elkaar vrijheid en vullen elkaar goed aan. Nooit ruzie. Dat heeft ook met levensbeschouwing te maken.''

Ron Meyer - kandidaat, misschien verkiesbare plaats:
,,We hebben stevige discussies binnen de fractie, maar naar buiten toe vormen we altijd een eenheid.''

Jet Nijpels-Hezemans - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,De grootste dreiging voor een fractie is dat je van het ene op het andere moment bij elkaar wordt gezet. Opeens ben je "de' fractie, terwijl je nog niets van elkaar weet. Je ziet het nu ook bij de PvdA en D66: een hoop nieuwe mensen, dat leidt tot spanningen. Ik heb hier in het begin wel D66-ers huilend door het gebouw zien lopen.''

Anke van Blerck - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Het zijn heel veel kleine zelfstandigen die samen toch een team vormen.''

Oussama Cherribi - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Hoe verschillend we ook zijn _ en over sommige onderwerpen maken we in de fractievergadering zelfs ruzie _ we vormen een hecht team.''

Clemens Cornielje - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,We hebben nog nooit zo'n goede fractie gehad als nu. En dat is de verdienste van Bolkestein. Die geeft de leden als een echte manager veel verantwoordelijkheid. Het gevoel samen er voor te staan is een voorwaarde om de wind mee te krijgen, en niet andersom. Ik ben heel blij dat wij in de fractie iets kunnen zeggen zonder dat het direct op straat ligt.''

Enric Hessing - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Wij zijn gezegend met een uiterst zakelijke fractievoorzitter. Liberalen zijn rationele mensen, die ook naar de politieke kant kijken. Het freischweberische gehalte moet niet te hoog zijn, we zijn geen studieclub. D66 is veel filosofischer. Als Bolkestein wil filosoferen, schrijft hij een boek.''

Hans Hoogervorst - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Bij ons is Bolkestein duidelijk een bindende factor.''

Jan Hendrik Klein Molenkamp - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,We eten en lunchen regelmatig, dat bevordert de ontspannende cultuur. De VVD is trouwens van nature een vrolijke partij. VVD'ers zien altijd de zonzijde van de dingen.''

Johan Remkes - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Met de VVD gaat het goed, dus heerst er teamgeest.''

Jan Rijpstra - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Het gaat goed met de VVD, dus dan accepteer je veel meer van elkaar. Waar ligt het aan? Dat zou voer zijn voor organisatiedeskundigen. Ik heb echte vrienden bij de fractie, ik zou niet zonder ze kunnen.''

Anne Lize van der Stoel - geen kandidaat:
,,We zoeken altijd naar een redelijk compromis. We zijn nu eenmaal met z'n 31en, en men krijgt zelden 100 procent zijn zin. Het fractiebesluit is het standpunt, daarna is het afgelopen, uit. Maar tot dat moment kan ik in de fractie alles op tafel leggen.''

Nellie Verbugt - kandidaat, verkiesbare plaats:
,,Binnen de VVD werken we heel constructief samen. Ik ben daar heel gelukkig mee. Wanneer er ergens een meerderheid voor is houden we ons daar ook heel loyaal aan.''

NRC Webpagina's
9 april 1998

   Bovenkant pagina


NRC Webpagina's © NRC HANDELSBLAD (web@nrc.nl) APRIL 1998