SLAGKRACHT

NETWERK

INDUSTRIE

HISTORIE

FUSIEPOGINGEN

NORTHWEST

OVERHEID

DOCHTERS

SCHIPHOL

STEWARDESSEN

BEDRIJFSCULTUUR

RECLAME

GROOTSTE RAMP

Tussen luchtvaartmaatschappij KLM en dochters Martinair en Transavia botert het niet altijd even goed. Vooral bij Martinair is sprake van gespannen verhoudingen. Martinair-topman Aart van Bochove noemde KLM een paar weken geleden zelfs "een ongekend kille moeder (...), die geen enkele consideratie heeft en nagenoeg niets voor ons doet". Van Bochove stelt dat KLM haar dochter op de Amerikaanse westkust van de markt heeft gedrukt. Bovendien gaat KLM-partner Northwest ook op Miami vliegen. Routes waarop het kleinere Martinair tot nu toe altijd goud geld heeft verdiend. Vergeleken met de strijdlustige opstelling van Martinair is het gedrag van KLM's tweede Nederlandse dochter, chartermaatschappij Transavia, voorbeeldig te noemen. Maar Martinair en Transavia zijn dan ook nauwelijks met elkaar te vergelijken. "Transavia is voor 80 procent eigendom van KLM en volledig geconsolideerd in de boeken", zegt woordvoerder Hugo Baas van KLM. "Met Transavia hebben we als KLM veel meer speelruimte. Als we Martinair op bepaalde routes zouden willen laten vliegen, komen we onmiddellijk in aanvaring met Brussel. Want we hebben geen meerderheidsbelang in Martinair." Transavia-directeur Peter Legro houdt wijselijk zijn mond dicht in de ruzie tussen KLM en Martinair. Hoewel de voorlichtingsdienst van Transavia het eigen bedrijf afficheert als een luchtvaartmaatschappij die zelfstandig lijndiensten uitvoert, betreffen dit vaak onrendabele KLM-bestemmingen. Transavia heeft veel lagere vaste kosten dan KLM en kan op dergelijke routes wél winst maken.

Martinair heeft zich altijd veel onafhankelijker opgesteld tegenover KLM dan Transavia. Dat gedrag vindt mede zijn oorsprong in de manier waarop de inmiddels teruggetreden oprichter Martin Schröder zich gedroeg tegenover KLM. Hij liep onder het motto if you can't beat them, join them, alleen aan de leiband van KLM als de situatie dat vereiste. Zoals enkele jaren na de oprichting van Martinair, toen Schröder om met zijn bedrijf te kunnen blijven groeien een stevige kapitaalsinjectie nodig had en 35 procent van zijn aandelen verkocht aan KLM. Inmiddels is dat belang uitgebreid tot 50 procent. Nedlloyd heeft de andere vijftig procent van de aandelen Martinair in zijn bezit. KLM wilde dit aandelenpakket overnemen, maar blies de transactie af toen bleek dat Brussel geen toestemming zou geven. Voor Martinair is de toekomst daarmee onzeker geworden. Door de vorming van een aantal allianties in de luchtvaart begeven de grote maatschappijen zich tegenwoordig ook in activiteiten die voorheen werden overgelaten aan de kleintjes.

MARC SERNÉ